Verdediging in Strafzaken – Bijeenkomst 3
Leerdoelen
De student kan benoemen in welke verbindende rechtsinstrumenten (EVRM,
Handvest van de grondrechten van de EU, Grondwet, Wetboek van Strafvordering)
het recht op rechtsbijstand is opgenomen, en wie daarvan de normadressaat is;
De student kan beschrijven wat het recht op rechtsbijstand voor slachtoffers van
strafbare feiten en getuigen naar geldend Nederlands recht inhoudt en waar dat recht
geregeld is;
De student kan beschrijven wat het recht op rechtsbijstand voor verdachten van
strafbare feiten inhoudt volgens art. 6 EVRM;
De student kan beschrijven welke normen in de strafrechtadvocatuur terzake zijn
ontwikkeld en wat de juridische status van deze normen is.
De student kan beschrijven wat het alibi-karakter van het recht op bijstand tijdens
verhoor inhoudt en op welke wijze dit karakter zich kan effectueren.
De student kan beschrijven wat de EU Richtlijn Access to a Lawyer en de nationale
implementatiewetgeving van deze Richtlijn inhouden.
De student kan uitleggen wat de verhouding is tussen de taak van de
strafrechtadvocaat, zoals omschreven in art. 10a Advocatenwet en de beperkingen die
aan de taakuitoefening van de advocaat zijn gesteld in de regeling van het
politieverhoor in het Besluit inrichting en orde politieverhoor.
De student kan beschrijven wat de rechtsgevolgen van een schending van het recht op
rechtsbijstand kunnen zijn.
De raadsman tijdens het politieverhoor
Voorafgaande aan het verhoor wordt in Nederland de verdachte de gelegenheid gegeven om
contact te hebben met een advocaat. Tijdens dit contact kan besloten worden dat het wenselijk
is dat de advocaat aanwezig is tijdens het verhoor. Wat deze aanwezigheid inhoudt wordt
vastgesteld in art. 28d lid 1 Sv en verder uitgewerkt in het Biop. Er is in bepaald dat de
raadsman alleen direct na aanvang en direct voor afloop van het politieverhoor bevoegd is om
opmekringen te maken of vragen te stellen. Verder mag de raadsman de verhorend ambtenaar
gedurende het verhoor erop opmerkzaam maken dat de verdachte een vraag niet begrijpt, dat
het pressieverbod niet in acht wordt genomen of dat de fysieke of psychische toestand van de
, verdachte zodanig is dat deze een verantwoorde voortzetting van het verhoor verhindert. Er
kan echter gesteld worden dat het Biop en dus de Nederlandse regeling niet langer EHRM-
proof is.
Richtlijn 2013/48/EU
De Richtlijn bevat conform art. 1 Richtlijn minimumvoorschriften voor verdachten om
toegang te hebben tot een raadsman. Het gaat om verdachten die door de autoriteiten op de
hoogte zijn gesteld van de verdenking van een strafbaar feit (art. 2). Op grond van art. 3
kunnen alle verdachten die daaraan voldoen aanspraak maken op consultatiebijstand en
verhoorbijstand. De raadsman moet daadwerkelijk aan het verhoor deel kunnen neme..
Nationale procedures mogen niet aan de daadwerkelijke uitoefening en de essentie van dit
recht in de weg staan. Uit overweging 25 in de preambule lijkt bovendien te volgen dat de
raadsman zich actief mag opstellen tijdens het politieverhoor.
De invulling door het EHRM
In de zaak Salduz t. Turkije heeft het EHRM voor het eerst een toetsingskader ontwikkeld
voor het aannemen van een schending van art. 6 EVRM bij het ontbreken van rechtsbijstand
in de voorfase van het onderzoek. Uit dit arrest bleek dat de verdacht recht heeft op
rechtsbijstand vanaf het eerste politieverhoor. Afwijking daarvan kan enkel op basis van
dwingende redenen. Als de verdachte geen gebruik kon maken van verhoorbijstand, maar wel
een belastende verklaring heeft afgelegd die vervolgens voor het bewijs gebruikt is betekent
dat dat er een schending is van art. 6 EVRM. Dwingende redenen moeten tijdelijk zijn,
kunnen alleen bestaan bij uitzonderlijke omstandigheden, en moeten volgen uit een
beoordeling van het individuele geval.
Dit toetsingskader is vervolgens gerelativeerd in Ibrahim e.a. t. Verenigd Koninkrijk. De
zogenaamde tweestappentoets wordt geïntroduceerd:
1. Er moet onderzocht worden of er dwingende redenen bestaan voor de beperking op het
recht op bijstand van een raadsman. Dit is alleen toegestaan in uitzonderlijke
omstandigheden. Verder moet de beperking van tijdelijke aard zijn en moet de
beperking op een individuele beoordeling van de bijzondere omstandigheden van het
geval zijn gebaseerd. Verder is het van belang dat de beperking zijn basis vindt in het
nationale recht. (Zie ook Salduz).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper carmenftr. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,48. Je zit daarna nergens aan vast.