Samenvatting
Samenvatting inleiding tot de rechtswetenschap deel B
- Instelling
- Radboud Universiteit Nijmegen (RU)
Bevat alle hoorcollege stof, stof uit het boek en bijbehorende jurisprudentie
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 23 pagina's
Voorbeeld 3 van de 23 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting inleiding tot de rechtswetenschap B (week 8 t/m 14)Week 8:
Rechtsvinding <-> rechtsvorming
Rechtsvinding: regel vinden die al bestaat
Rechtsvorming: toegeven dat de rechter zelf deels de normen zelfs definieert die hij gaat
toepassen ( in strijd met het legaliteitsbeginsel en de trias politica)
Technieken van rechtsvinding
- Interpretatiemethode (er is dan wel al een wet, maar een beetje boetseren tot het
past bij een specifieke casus) heteronoom -> rechter laat zich volledig leiden door
bestaande regels
grammaticale interpretatie
wetshistorische interpretatie
systematische interpretatie
teleologische interpretatie
anticiperende interpretatie
- Aanvullende redeneerwijze
Redeneren naar analogie: een gelijkenis en daarom geval A en B op dezelfde
manier toepassen (er bestaat een strafrechtelijk analogie verbod op grond van art. 1
Sr)
redeneren naar A-contrario: een verschil tussen geval A en geval B en daarom een
regel die geldt voor geval A tegengesteld toepassen op geval B (kinderen vanaf 8 jaar
zijn welkom, een kind van 3 is dan niet welkom)
- Rechtsbeginselen: kernwaarden van het recht die vaak ongeschreven zijn, die aan het
hele rechtssysteem of aan een rechtsgebied ten grondslag liggen. (rechtszekerheid,
gelijkheidsbeginsel, proportionaliteit en subsidiariteit, legaliteit -> publiekrecht,
contractsvrijheid -> privaatrecht, redelijkheid en billijkheid -> privaatrecht)
Rechtsbeginselen verschillen van concrete gedragsnormen. Gedragsnormen
beschrijven heel concreet wat je moet doen, rechtsbeginselen zeggen niet wat je
moet doen. Rechtsbeginselen geven aan wat van waarde is.
- Toepassing evaluatieve termen: moreel geladen bestanddelen van een wet. Heel veel
wettelijke bestanddelen zijn feitelijke van aard en dus meetbaar, evaluatieve termen
zijn vaag omdat ze verwijzen naar een soort rechtvaardigheidsgevoel.
- Belangenafweging: de rechter brengt de belangen in kaart die in een casus spelen en
die probeert hij tegen elkaar af te wegen.
Autonomie -> de rechter laat zich bij zijn beslissing uitsluitend leiden door zijn eigen oordeel
en hij schuift daarmee strijdige wettelijke bepalingen opzij
Resultaten van rechtsvinding:
- Extensieve uitleg -> als het resultaat van interpreteren of redeneren is dat aan een
begrip op rechtsregel een ruimere betekenis wordt gegeven dan voorheen
- Restrictieve uitleg -> een begrip op rechtsregel krijgt een beperktere betekenis dan
voorheen
,Precedentwerking;
- De rechter zal in elke aan hem voorgelegde zaak een beslissing proberen te geven die
zo veel mogelijk in overeenstemming is met de bestaande jurisprudentie ->
rechtszekerheid
- De rechter leeft in het besef dat jurisprudentie ook buiten de rechterlijke macht
gezag heeft
- De Hoge Raad houdt zich gewoonlijk aan zijn eigen, eerdere rechtspraak -> constante
jurisprudentie
Standaardarrest: de Hoge Raad geeft zijn veranderde mening over een bepaalde kwestie,
vaak voorzien van een uitvoerige motivering
Overzichtsarrest: betreft een bepaalde, nauwkeurig omschreven juridische kwestie uit de
jurisprudentie. Het is een soort handleiding voor de rechter met aanwijzingen hoe de
desbetreffende kwestie in een vonnis moet worden verwerkt.
Week 9:
Materieel strafrecht: welke feiten zijn strafbaar
Formele strafrecht: opsporing, terechtzitting, sancties
Art. 1 lid 2 Sr bepaalt dat bij verandering van een wetgeving NA het tijdstip waarop het
feit is begaan, de voor de verdachte gunstigste bepalingen moeten worden toegepast
Het vaststellen van verbodsbepalingen en het bepalen van een straf op een overtreding
daarvan zijn 2 verschillende dingen
De formele wetgever en de gedecentraliseerde lagere overheden zijn bevoegd om op
overtreding van hun verbodsbepaling zelf straffen te stellen. Andere wetgevers mogen dat
niet
Belang van onderscheid tussen misdrijven en overtredingen:
- Bepalend voor de bevoegdheid van de rechter in eerste aanleg
- De delictsvormen poging, voorbereiding en medeplichtigheid zijn alleen bij misdrijven
strafbaar art. 45 en 52 Sr
- Tegen een Nederlander (en een hier verblijvende vreemdeling) kan voor een misdrijf
dat buiten Nederland is gepleegd in ons land strafvervolging worden ingesteld (er
moet ten minste 8 jaar op staan en het moet in dat land strafbaar zijn art. 5 lid 1 Sr)
- Slechts op verdenking van het plegen van een misdrijf kan een bevel tot voorlopige
hechtenis worden gegeven
Wanneer is iets strafbaar?
, - Pas als alle bestanddelen van een delictsomschrijving zijn vervuld, is de gedraging in
beginsel strafbaar / bouwstenen van het strafbaar gesteld gedrag (het OM moet ze
allemaal actief bewijzen)
Elementen:
- Het moet wederrechtelijk zijn: het moet in strijd zijn met de wet -> valt weg als er een
rechtvaardigingsgrond is
- Het moet aan iemands schuld te wijten zijn -> valt weg als er een
schulduitsluitingsgrond is
Bestanddelen moeten in de dagvaarding worden genoemd en bewezen
Bij sommige delicten staat schuld in de delictsomschrijving. Schuld is dan een bestanddeel:
Schuld:
- Culpa
- Onvoorzichtigheid, roekeloosheid, onachtzaam, nalatigheid
- De dader wist of behoorde te weten dat zijn gedraging strafbaar was en hij was zo
onzorgvuldig de gedraging toch te verrichten
Opzet:
- Dolus
- Zwaarste vorm van verwijtbaar strafbaar handelen
- Willens en wetens
- Voorwaardelijk opzet -> niet doelbewust uit op de ontstane gevolgen, maar als door
zijn handelen eventueel wel dat gevolg intreedt kan het hem niks schelen (hij neemt
het eventuele gevolg op de koop toe)
Wettelijke delictsomschrijving
Strafbaar feit =
I. Een in een delicten omschrijving verboden,
II. Menselijke gedraging
III. Die wederrechtelijk is en aan schuld te wijten valt
Je bent naar NL-strafrecht alleen strafbaar als je zelf een strafbaar feit begaat
In NL is er geen minimum straf, wel een maximale straf
Legaliteitsbeginsel -> art. 1 Sr jo. art. 16 GW jo. art. 7 EVRM
- Nulla poena-beginsel: geen strafbaarstelling met terugwerkende kracht
- Analogie verbod: de rechter mag geen andere wet toepassen op een geval wat lijkt
op de bepaling waarvoor de wet is geschreven (mag alleen niet bij uitbreiding van
straffen)
- Lex certa-verbod: bepaaldheidsgebod: de wetgever moet zorgen dat strafbepalingen
voldoende precies zijn
Misdrijven: boek 2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper juliavanlaanen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 57413 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen