Hooggebergten kennen veel reliëf = hoogte verschillen in landschap
Verwering =
Uitelkaar vallen van gesteente
processen die zorgen voor het afbreken van gesteente
Er zijn twee soorten verwering:
1. Mechanische verwering
breekt af maar de samenstelling van het gesteente blijft hetzelfde
2. Chemische verwering
de samenstelling van het gesteente verandert
Mechanische verwering (afbrokkelen)
Dit kan op drie manieren gebeuren:
Door het bevriezen van water (bijv regenwater) in scheuren en spleten,
die dan groter worden
Door het uitzetten en weer krimpen van gesteente door
temperatuurverschillen
Door het ingroeien van plantenwortels in scheuren en spleten waardoor
de spleten dikker worden
Chemische verwering
Hierbij reageren zuurstof en vocht met het gesteente. Dit is afhankelijk van het
klimaat > een warm en vochtig klimaat geeft sterke verwering dan een koud en
droog klimaat.
Grotten
o.a. in Zuid-Limburg en de Ardennen
Grotten ontstaan door chemische verwering:
Regenwater sijpelt in scheuren en spleten
Plantenwortels maken het water zuur
Zure water lost het kalksteen op
Kalksteen =
Sedimentgesteente uit samengeperste schelpen
, 2.3 Gesteente wordt verplaatst
Massabewegingen =
Het langs de helling naar beneden bewegen van gesteente (die door verwering
is afgebrokkeld). Hierbij speelt de zwaartekracht een rol maar ook de omvang
van het gesteente en hoe steil een helling is.
Erosie =
De uitschurende werking van stromend water, wind en ijs op zand en stenen
Hierdoor kan het verweerde steen onderaan een berg nogal verschillen van
vorm
Door verwering en erosie veranderen gesteenten in:
Grind
Zand
klei
Grind =
Door rivierwater afgeronde stenen (stenen botsen, breken af en schuren langs
elkaar door het snelstromende water) = erosie door stromend water
Doordat het grind over de bodem schuurt van de rivierbedding wordt de rivier
steeds dieper. Na miljoenen jaren ontstaat er zo een diep dal in de bergen.
Rivierdalen hebben vaak de vorm van de letter V.
Gletsjers =
Grote pakketten met ijs die ontstaan door opstapeling van sneeuw (er valt
steeds nieuwe die niet weg smelt). Hierdoor ontstaat er druk en verandert
sneeuw in ijs. Als dit ijs te zwaar wordt zal het langzaam naar beneden
glijden/stromen.
Gletsjers veroorzaken erosie in hooggebergten. Het “stromende” ijs schuurt
langs gesteente waardoor er gladde, ronde vormen ontstaan.
Je kunt dus duidelijk zien of een dal door een rivier of een gletsjer is ontstaan.
Een dal door uitschuring van een gletsjer is namelijk veel ronder en gladder. Zie
bron 11 en 12 op blz 33.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper TijnBruggeman. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.