- Opgebouwd uit chemische componenten
- Houdt zich aan de wetten van de fysica en chemie
➔ Vandaar dat we beginnen met de kleinste bouwstenen die we kennen: atomen
Elementen en chemische verbindingen
• Alle organismen bestaan uit materie
• Materie is gemaakt van elementen (O, C, N, H, Ca, S……)
• Een chemische verbindingen is opgebouwd uit 2 of meer verschillende elementen in een
vaste verhouding:
o Vb: H2O
o Heeft een andere eigenschappen dan losse elementen
Elementen van het leven
• 20-25% van de 92 elementen zijn noodzakelijk voor levende organismen:
o Essentiële elementen
• 96% van een organisme bestaat uit slechts vier elementen
o Zuurstof, O
o Koolstof, C
o Waterstof, H
o Stikstof, N
• Overige 4% uit trace elements
o Slechts weinig van nodig
o Sommige specifiek voor specifieke organismen
Atomen
• Atomen bestaan uit:
o Protonen – positief geladen deeltje
o Neutronen – neutraal deeltje
o Elektronen – negatief geladen deeltje
• Protonen en neutronen in de atoomkern
• Elektronen in “wolk” om de kern
• Massa getal: protonen + neutronen
o Elk neutronen en proton → massa van 1 Dalton
o Massa elektronen verwaarloosbaar
o Linksboven van het element
• Atoomnummer: aantal protonen
o Atomen met een gelijk atoomnummer:
▪ Zelfde chemische eigenschappen
▪ Zelfde element
, • Eigenschappen van elementen
o Voorbeeld: atoomnummer 9 → welk typisch gedrag vertoont dit element bij binding
met andere elementen?
▪ 9 protonen, 2 elektronen in de eerste schil. Dus 9-2= 7 valentie elektronen.
Heeft een lading van -1.
Isotopen en radioactief verval
• Isotopen zijn atomen met
o Hetzelfde aantal protonen
o Verschillend aantal neutronen →
ander massagetal!
• Meeste isotopen zijn stabiel, sommige onstabiel → radioactieve isotopen
o Kooltof-14 → Stikstof-14
o Vervalsnelheid uitgedrukt in halfwaardetijd
o Varieert van seconden tot 10^9 jaren
Elektronen verdeling
• Chemische eigenschappen van atoom worden bepaald door verdeling elektronen in
elektronenschillen
• Valentie elektronen → Elektronen in buitenste schil → Valentieschil
• Elementen met dezelfde verdeling valentie elektronen
o Chemisch zelfde eigenschappen
• Atomen proberen hun buitenste schil vol te krijgen
o Elementen met een volle valentie schil zijn chemisch inert (reageren nauwelijks)
• Een orbitaal is de ruimte waarin een elektron 90% van de tijd is
• Elke elektronenschil bestaat uit een aantal specifiek aantal orbitalen
• Elk orbital bevat 2 elektronen
o Schil 1: 1s
o Schil 2: 2s, 2px, 2py, 2pz
,Bindingen
• Atomen met een incomplete valentieschil
o Proberen schil toch vol te krijgen
▪ Elektronenparen delen: covalente binding
▪ Elektronen overdragen: ionbinding
• Covalente binding:
o Interactie tussen atomen
o Elektronenparen delen
o Elektronen tellen nu mee in de valentieschil
o Molecuul: 2 of meer atomen gebonden door covalente binding
o Enkele covalente binding: 1 elektronenpaar gedeeld, dubbele covalente binding; 2
elektronenparen gedeeld, etc……
o Elektronen worden niet altijd eerlijk gedeeld
o Afhankelijk van elektronen negativiteit van het atoom
▪ Afhankelijk van aantal
protonen en afstand van
schil tot kern
▪ Over het algemeen, naar
rechts en naar boven >>
hogere
elektronegativiteit
▪ O>N>S
Verschillende elektronegativiteit
1) Niet-polaire covalente binding
a. Elektronen gelijk verdeeld
b. Verschil <0,4
2) Polaire covalente binding
a. Elektronen dichter bij 1 van de atomen
b. Verschil 0,4-1,6
c. Zorgt voor partiële ladingen in het molecuul → kan zorgen voor negatief
dipoolmoment.
3) Ionbinding
a. Atomen nemen soms elektronen geheel over van hun bindend partneratoom
b. Na de overdracht >> beide atomen geladen
c. Geladen atoom/molecuul = een ion
i. Kation is positief geladen
ii. Anion is negatief geladen
d. Chemische verbindingen die ionbindingen vormen = zouten
e. Vormen kristallen
Zwakke chemische interacties
• Naast covalente bindingen ook veel zwakkere interacties tussen moleculen/atomen
, o Waterstofbruggen
▪ Covalent gekoppeld aan sterk elektronegatief atoom
▪ Aangetrokken tot ander elektronegatief atoom
▪ Kan alleen NH-bruggen of OH-bruggen
o Van der Waals krachten
▪ Door toeval elektronen niet gelijkmatig verdeeld over molecuul
▪ Daardoor aantrekkingskrachten tussen moleculen die erg dicht bij elkaar zijn
o Zwakke chemische interacties
▪ Zorgen dat veel grote biologische moleculen in vorm blijven
▪ Interactie is reversibel
• Komen veel bindingen voor in eiwitten!
Molecuulvorm en functie
• Het is een plek/wolk waarin elektronen zich 90% van de tijd bevinden.
• Vorm molecuul wordt bepaald door positie orbitalen
• Covalente binding
o S en p orbitalen hybridisatie
o 1s → zitten de elektronen uit de eerste schil
o 2s → zitten de elektronen uit de tweede schil
o Sp3 hybridisatie
• Tetrahedron vorming
• Verklaart de vorm
o Vorm molecuul bepaald functie
o Interacties bepaald door vorm
Chemische reacties en bindingen
• Chemische reacties
o Maken en breken chemische bindingen
o Start moleculen: reactanten of substraat
o Eind molecuul: producten
• Alle reacties zijn reversibel
o Reactie loopt tot er een chemisch evenwicht is
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jellevanrosmalen1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,89. Je zit daarna nergens aan vast.