Deelvraag 1: Waardoor raakte Europa verdeeld in twee ideologische blokken en waardoor groeide de spanning
tussen deze blokken, 1945-1955?
1. ONTSTAAN KAPITALISME IN DE VERENIGDE STATEN:
VS eerst kolonie GB: daarna onafhankelijkheidsoorlog (1775 - 1783)
1776 onafhankelijk van GB
Ontstaan: nieuw bestuur systeem: gebaseerd op verlichting
- Bestuur grijpt zo min mogelijk in
- Trias politica
- Wetgevende macht: door burgers gekozen parlement: het congres
- Uitvoerende macht: regering met president
- Rechtsprekende macht: onafhankelijke rechtbanken
- VS deed aan isolationisme (muv 1e WO)
- Democratie met verschillende partijen
- Veel immigranten & bloeiende industrie
- Vrijheid: partijen, mening, economie (Vrije markt)
- Vrijheid in economie: liberalen ideeën vanuit verlichting
Kapitalisme: economisch systeem waarin particuliere ondernemers streven naar maximale winst
Rond 1900 was VS Politieke en economische wereldmacht geworden
- vele goedkope arbeiders, grote grondstoffenvoorraad, dadendrang van de industriële ondernemers
2. ONTSTAAN COMMUNISME IN RUSLAND:
Na WO1: Rusland voedseltekorten
Eerst: Tsaar: armoede en onvrede, volk had niets te zeggen
‣ Gevolg: Russische revolutie 1917: Lenin greep de macht met communistische partij
‣ Regeren op ideeën van Karl Marx: klassenloze samenleving
‣ Idee eerst: even een dictatuur nodig (fase) maar dictatuur nooit over gegaan > totalitaire staat
Communisme: een ideale samenleving zonder klasseverschillen en een gelijke verdeling van bezit
- Grote rol van overheid
Om onrust te voorkomen partijen afgeschaft > 1922 Rusland werd USSR (Unie van Socialistische Sovjetrepublieken)
Economie: planeconomie: 5 jarenplan: waarin exact voor landbouw en industrie was vastgelegd wat er geproduceerd moest
worden, hoeveelheden, door wie en tegen welke prijs. Sovjet-Unie hoopte industriële achterstand op westen goed te maken
Joseph Stalin (1928 - 1953): SU ontwikkelde tot totalitaire staat
3. GEBREK AAN VERTROUWEN DOOR:
- Vrede van Brest-Litovsk, 1918 maart (in de steek gelaten in strijd tegen DL) > april 1917 VS in WO1 oorlog verklaard DU dus bij
geallieerde (GB FA en RU). Na Oktoberrevolutie 1917 sloten communisten snel wapenstilstand & later Vrede van Brest-
Litovsk met Duitsland > VS voelde zich id steek gelaten door RU
- Westerse steun in de Russische Burgeroorlog, 1917-1923 (westen steunt de Tsaar) > Rood VS Wit
- Red Scare in de VS, 1919-1920 (Neergeslagen stakingen/demonstraties communisten) > slechte eco > slechte arbeiderspositie >
stakingen (veel steun RU en socialisten)
- Westers imperialisme (groei van het kapitalisme als machtswellust)
, - Communistische wereldrevolutie (Komintern had veel aanhang in wereld): 1919 op initiatief van de communistische partij
Moskou werd de Komintern (Communistische Internationale) opgericht. > sloten alle grote communistische partijen uit de
hele wereld zich aan met als doel de communistische wereldrevolutie te realiseren
- Ergernissen voor de Tweede Wereldoorlog
- Rusland was een aantal keer vanuit het westen aangevallen
- 1938 mocht de SU niet aanwezig zijn bij de conferentie van München
- Molotov-Ribbentrop-pact (DU Rus niet aanvalsverdrag)
- Verdeling van Polen
4. GROOTSTE VERSCHILLEN:
Verenigde Staten Sovjet-Unie
Vrije markt economie Centraal geleide economie, Planeconomie
Democratie Eenpartijstelsel
Individuele vrijheid Totalitaire staat
5. SAMENWERKING TUSSEN SU EN VS:
1941: DL valt SU binnen en Pearl Harbor
- VS en SU werken samen tegen de asmogendheden
- VS wil dat SU oorlog verklaard aan Japan. As in 1945
- SU vond dat de VS te lang wachtte met creëren westfront
6. VERDELING VAN DUITSLAND:
WO2 nog niet afgelopen:
1945 februari: Conferentie van Jalta: bespreken hoe verder DU als oorlog over is (bezettingszones)
‣ Groot-Brittannië (Churchill), Verenigde Staten (Roosevelt) en Sovjet-Unie (Stalin), Over:
- bestuursverdeling van Duitsland
- oprichting van een nieuwe internationale landenorganisatie
- grenzen van Oost- Europa en vooral Polen
- wederopbouwhulp aan Europa
- deelname van de Sovjet-Unie aan de oorlog tegen Japan
Besloten:
- Duitsland in 4 bezettingszones & Berlijn ook
- Vrije verkiezingen in de bevrijde landen, maar beide ander idee hierover maar nu gelaten
Als oorlog is afgelopen, partijen opnieuw bij elkaar:
1945 Juli: Conferentie van Potsdam: bespreken toekomst Duitsland, het verslaan van Japan
‣ Groot-Brittannië (Attlee), Verenigde Staten (Truman), Sovjet-Unie (Stalin)
‣ Truman had door atoombom zelfvertrouwen, Attlee wist niet zo goed wat hij moest doen, Stalin
wilde grenzen veiligstellen
Afgesproken:
- Berlijn verdelen in 4 bezettingszones
- Bezettingseenheid vormen economische eenheid
- Vervolging van de nazi’s
- Duitsland moet grondgebied afstaand aan polen
- Duitsland moet herstelbetalingen doen aan oa de SU.
3 Onenigheden:
1. Onenigheid over economische eenheid:
‣ VS wilde vrije kapitalistische markt
‣ SU wilde plan economie en herstelbetalingen
2. Onenigheid over machtsverdeling in Europa:
‣ VS wilde vrije verkiezingen in heel Europa
‣ SU wilde geen vrije verkiezingen in door SU bevrijde landen
3. Onenigheid over Duits-Poolse grens: SU wilde gebieden in Polen
Augustus 1945 gebruik atoombom: VS is de sterkste
Polen inmiddels communistisch
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper 118815. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,59. Je zit daarna nergens aan vast.