Samenvatting
Samenvatting Geschiedenis Historisch Context Republiek aantekeningen 6vwo
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Geschiedenis Historisch Context Republiek aantekeningen 6vwo
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Geschiedenis Samenvatting Republiek- VWOHistorisch Context Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden 1515- 1648
DE BOURGONDISCHE NEDERLANDEN:
Middeleeuwen: feodale leenstelsel
Duitse keizer (rest) en Franse koning (Zuid westen)
Opkomende steden: steden en gewesten hadden veel privileges (in ruil voor belasting)
Afgevaardigden van de adel, geestelijkheid en boeren per gewest sturen 1 persoon om hen groep te vertegenwoordigen bij
de gewestelijke staten
—> Alle gewesten samen in de Staten-Generaal
15e + 16e eeuw positie stedelijke burgerij steeds beter:
- Toename handel en nijverheid
- Betaalde meer belasting > steeds vaker stadsrechten
Elk gewest had nog wel eigen regels etc, dus nog geen centralisatie > bourgondische hertogen wilden centralisatiepolitiek
LUTHER EN REFORMATIE:
Begin 16e eeuw kritiek Maarten Luther op katholieke kerk:
Kritiek op: Roem, rijkdom & macht, Paus eigen staat & leger, Te veel bezig rijkdom, aflaten kopen, Geestelijken waren
onwetend
Luther zei: hebt geen kerk nodig, alleen bijbel > bijbel moet in volkstaal & verspreid (toen alleen Latijnse bijbel)
Luther boodschap werd snel verspreid: boekdrukkunst & Aanhang Luther groeide snel in Duitse rijk (van Karel V)
Karel V = katholiek (mocht geloof onderdanen bepalen)
- veel vorsten steunde ideeën Luther
1521: Rijksdag van Worms: Luther moet ideeën beroepen > Luther weigert & vogelvrij
Sommige vorsten steunen Luther
Gevolg: Scheuring Christelijke kerk
Katholiek VS. Protestants
POLITIEK VAN KAREL V:
Na huwelijkspolitiek en veroveringen > Karel V heerser van grote delen van Europa
Karel V vond alle delen met eigen regels + stadsrechten moeilijk te besturen
(Daarvoor geldgebrek door oorlog—> privileges aan steden)
- Karel V was streng katholiek
- Wilde ketters weg
- Inquisitie (kerkelijke rechtbank)
Absolute macht & centralisatie
- Dit ging ten koste van privileges van steden
Landvoogd & Elk gewest eigen stadhouder
1531: Drie collaterale raden, vanuit Brussel (Karel V nam ambtenaren in dienst om met als doel de adel buitenspel te
zetten)
- Raad van State (belangrijkste Nederlandse edelen)
- Geheime raad (juristen: houden toezicht en stellen wetten op)
- Raad van Financiën (hoge edelen & rechtsgeleerden: uitvoering toezicht & financiële beleid
LUTHER VS CALVIJN:
Ook ontstaan Calvinisme:
- Opgericht: Johannes Calvijn
, - Mocht zelf je geloof bepalen, niet naar vorst luisteren
- Predestinatie: wel of geen invloed op Gods keuze hemel of hel
KETTERVERVOLGINGEN:
In Nl steeds meer aanhang Calvijn (vooral Noorden)
1550: Bloedplakkaat= Straffen en doden van ketters door Karel V
Doodstraf en inbeslagname goeder igv:
- Drukken, schrijven of verspreiden en bezitten van ketterse boeken en afbeeldingen
- Bijwonen van ketterse bijeenkomsten
- Prediken van een tegendraadse religie
- Huisvesten van ketters
> Absolute vorst
Luther krijgt steeds meer steun (ook van Duitse Vorsten)
Ontstaan: godsdienstoorlogen in Duitse rijk
1555: Vrede van Augsburg: vorst mag zelf godsdienst bepalen
‘Wiens gebied, diens gebed’
NIEUWE VORST FILIPS 2:
1555 Nieuwe vorst: Filips de 2e aan de macht
- Strenge vorst > zet beleid van vader Karel V voort
- Spanje geen geld door oorlog
- Halfzus Margareta van Parma als landvoogdes in de Nederlanden
- Willem van Oranje als stadhouder
Afzet tegen bloedplakkaten: twijfel aan zin strenge vervolging & bezorgd over aantasting privileges
1566: Smeekschrift: indienen smeekschrift door lage adel (geuzen) bij Margareta, stoppen kettervervolgingen en privileges
terug
Veel Calvinisten komen samen > meer vrijheid tijdelijk
1566 Beeldenstorm: calvinisten vernielen Katholieke gebouwen
Margareta: eist edelen trouw
Een van edelen = Willem van Oranje & hij weigert trouw & vertrekt naar Duitsland
HERTOG ALVA:
Filips 2e stuurt Hertog Alva naar Nederland > nieuwe landvoogd
Alva: Raad van beroerten: straffen & vervolgen beeldenstormers & Invoer 10e penning (10% meer belasting)
- Edelen Katholiek (Egmond & Hoornen): medeverantwoordelijk gehouden > meteen onthoofd
Ontstaan: veel weerstand (nu ook van Katholieken) > veel Calvinisten vluchten uit Nederland
BEGIN NEDERLANDSE OPSTAND:
Willem v Oranje roept vanuit Duitse ballingschap op tot verzet tegen Alva (niet tegen Filips 2e)
Nederlandse opstand (1568 - 1648)
1568 Slag bij Heiligerlee: begin Heiligerlee: Spaanse troepen VS troepen van Lodewijk & adel van Oranje > begin NL
opstand
- weinig steun gewone bevolking, wel hulp watergeuzen( NL calvinisten die na komst Alva naar Engeland & Noord-Duitse
kuststeden waren gevlucht), Kaapvaart
Willem v Oranje: geeft watergeuzen toestemming om guerrillaoorlog (duidelijk leger VS kleine ongeorganiseerde groepjes,
dus onvoorspelbaar) te beginnen tegen legers Alva
1572: Watergeuzen nemen Den Briel in (Spanjaarden vluchten)
Andere steden in Holland & Zeeland sluiten aan opstand
Staten van Holland (gaat zonder toestemming Filips vergaderen) & spreken af:
- Gezamenlijke financiering vd strijd
- Kiezen Willem v Oranje als stadhouder
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper 118815. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,59. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67866 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen
