Hoofdstuk 1: Wat is een psychologische test?
Leerdoelen:
- De verschillende kenmerken van een psychodiagnostische test in eigen woorden uitleggen (H1)
-De toepassingsmogelijkheden van psychodiagnostische instrumenten toelichten via voorbeelden
(H1 en H3)
Definitie psychologische test
= een beoordelingsprocedure die ontworpen is om een psychometrisch onderbouwde maat
van een of meer psychologische eigenschappen te verschaffen.
Definitie psychodiagnostiek
= op een systematische en wetenschappelijke onderbouwde wijze informatie verzamelen
over personen.
o Middelen voor diagnostiek:
Testen (bv opdrachten, vragenlijsten)
Gestructureerd/klinisch interview
Observatie
Betrekken van achtergrondinformatie, dossierstudie
o Doel psychodiagnostiek:
Beschrijven (een nauwkeurige beschrijving van de gedragingen van een persoon maken)
Classificeren (de activiteit van deskundige om een persoon in een bepaald dimensioneel of
categoriaal systeem onder te brengen)
Voorspellen (Wanneer we iets weten over een bepaald psychologisch kenmerk bij een
bepaalde persoon dan kunnen we iets zeggen over toekomstig gedrag dat daarmee verband
houdt)
Verklaren van gedrag (Deze doelstelling komt vooral naar voor in het hypothese toetsend
model waarbij individuele diagnostiek verricht wordt om de oorzaken van problemen te
achterhalen)
1.1 Een test is een beoordelingsprocedure.
Een test is het in kaart brengen van menselijke eigenschappen door middel van:
o Wat mensen kunnen (prestaties) bv. intelligentie onderzoek
o Hoe mensen zijn (gedragswijze) bv. persoonlijkheid in kaart brengen
En door verschillen te zoeken:
o Inter-individueel = hoe mensen onderling van elkaar verschillen inzake
psychologische eigenschappen
o Intra-individueel = in hoeverre een individu evolueert inzake een psychologische
eigenschap binnen een bepaalde tijd
,1.2 Een test registreert psychologische eigenschappen.
1.2.1 Wat zijn psychologische eigenschappen?
Onderscheid tussen:
o Prestaties (intelligentie, capaciteiten, geschiktheid,…)
o Gedragswijze (persoonlijkheid, motivatie, interesse,…)
Toestanden (veranderen in de tijd, bv emoties)
Trekken (liggen vast, bv the big five)
Psychologische eigenschappen zijn niet rechtstreeks waarneembaar
o Daarom zijn het hypothetische constructen
1.2.2 Psychologische eigenschappen moeten geoperationaliseerd worden.
Hypothetische constructen = gegevens die onrechtstreeks afgeleid worden uit het zichtbare
gedrag
o Dit zijn de psychologische eigenschappen
o Bv: Noor is meer geïnteresseerd, gemotiveerd,..
Empirische vaststelling = gebaseerd op waarnemingen
o Bv: Noor stelt meer vragen dan Jan
Eigenschappen zijn wetenschappelijk gefundeerd (evidence-based)
o Dat betekent dat ze volgens strikte regels afgeleid werden uit betrouwbare bronnen
Definitie operationaliseren = meetbaar maken van eigenschappen
o Belang van een goede validiteit
= in hoeverre meet het instrument wat we ermee beogen te meten?
1.3 Een test levert een psychometrisch onderbouwd meetresultaat
op.
1.3.1 Psychometrische kwaliteiten.
De 5 psychometrische kwaliteiten !belangrijk examen!
o Betrouwbaarheid
Moet op elk moment hetzelfde resultaat opleveren (herhaalbaarheid)
o Standaardisatie
De weging moet min of meer in dezelfde omstandigheden gebeuren d.m.v.
strikte richtlijnen die lek individu moet volgen
o Objectiviteit
Duidelijkheid hoe antwoorden op een test in testscores kunnen worden
omgezet, die door iedereen eenvoudig te interpreteren zijn
o Validiteit
In welke mate meet de test wat hij moet meten (geldigheid)
, o Normering
Eenheden die je gebruikt moeten voor iedereen dezelfde betekenis hebben
(aanwezigheid van een zinvolle vergelijkingsgroep)
! Validiteit wordt begrensd door betrouwbaarheid !
! validiteit is afhankelijk van de betrouwbaarheid want is een noodzakelijke maar geen voldoende
voorwaarde !
1.3.2 De psychometrische kwaliteiten worden beschreven in een
testhandleiding.
Een goede test beschikt over een testhandleiding. Deze bevat technische informatie nodig
voor het:
o Afnemen
o Scoren
o Interpreteren
o Verwerken
1.4 Andere kenmerken van een test.
1.4.1 Reikwijdte.
Het aantal te meten psychologische eigenschappen
Diversiteit aan mensen voor wie de test geschikt is
1.4.2 Aanvaardbaarheid.
In hoeverre vindt de client/test kandidaat de test acceptabel?
Dit hangt vaak af van de indruksvaliditeit (face validity)
o = wat lijkt de test te meten
Soms belangrijk dat mensen op voorhand niet weten wat de bedoeling van de test is
o Faking good = anders of beter voordoen dan ze in werkelijkheid zijn
o Faking bad/malingeren = minder gunstig voordoen dan werkelijkheid
1.4.3 Onpartijdigheid.
Heeft te maken met faire diagnostiek
o Een test is partijdig wanneer bepaalde groepen mensen (bv: gender, etniciteit,..)
items systematisch anders gaan beoordelen hoewel het achterliggende niveau
hetzelfde is
Partijdigheid kan gebeuren door:
o Minder vertrouwen in de testsituatie
o Geen passende (adequate) normen (bv jongetje uit Syrie)
o Item- of vraagpartijdigheid (bv wat betekent ‘kerstmis’?)
1.4.4 Praktische aspecten.
Afweging tussen de kosten en baten:
o Kosten:
Kostprijs test
Training voor de testleider
Afname scoring: testformulieren met copyright
o Baten:
In korte tijd veel info
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper merelbernaerts1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.