Samenvatting
Samenvatting Farmacologie
- Instelling
- Hogeschool Zuyd (HZ)
Een samenvatting over farmacodynamiek, farmacokinetiek en pijn
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Pijn en farmacologieFarmacodynamiek, Farmacokineti ek en Pijn
Ontwikkelingen anesthesie door farmacologie:
Opiaten zijn effectieve pijnstillers.
- Opiaten: reeds 200 jaar bekend, extractie sap uit onrijpe papaverbol, verder bewerkt.
- Morfine: geïsoleerd in 1803 en gebruikt als pijnstiller.
- Pethidine: 1993 synthetisch opiaat.
- Fentanyl: 1960 beter stuurbare anesthesie, cardio-chirurgie mogelijk, sufenta en carfentanyl.
- Remifentanil: 196, TCI samen met propofol = dagverpleging is mogelijk geworden.
Toedieningsvormen:
- Maag-darmkanaal: drank, tablet, eventueel maagzuur-resistent, retard-tablet/capsule.
- Inhalatie aerosol/poeder:
Deeltjes > 100µ: neerslag mond-keel holte,
Deeltjes ± 10 µ: neerslag trachea-bronchiën
Deeltjes ± 1-5 µ: neerslag alveoli-bronchiolen
- Gassen: directe opname in alveoli = circulatie.
- Intra-veneus: in het ader.
- Intra-musculair: in een spier.
- Trans dermaal: door de huid.
- Buccaal: binnenkant van wang of onder de tong.
- Rectaal: via de anus.
- Nasaal: via de neus.
- Conjuctiva: via het oog.
Farmacokinetiek
= Wat doet een lichaam met een medicijn. Dit is verdeeld is 4 fases:
1. Absorptie
2. Distributie
3. Metabolisme
4. Eliminatie
Absorptie
Is het opnemen van medicijnen in het lichaam, via de bloedsomloop. Dit kan via drie manieren:
- Enteraal; is via de darmen.
- Parentaal; is buiten het maagdarmstelsel om.
- Lokaal; is direct op de plaats van toediening.
De piekconcentratie is de maximale concentratie van het medicijn in het lichaam. De halfwaarde tijd
is de tijd waarop de piekconcentratie is gehalveerd. Als het medicijn voor het eerst langs de lever
komt, heet dit het first pass effect. Dan wordt een deel van het medicijn afgebroken. De
enterohepatische kringloop is de kringloop tussen de darmen en de lever waar de medicatie telkens
opnieuw een deel wordt afgebroken. Nadat de medicatie langs de lever is gekomen heet dit de
biologische beschikbaarheid.
, Als een middel rectaal wordt toegediend, gaat een deel via de vena mesenterica superior > vena
rectalis superior > vena portae > vena hepatica naar de vena cava inferior. Dit deel heeft het first pass
effect, omdat het medicijn langs de lever komt. Maar een deel gaat via de vena rectalis inferior >
vena rectalis media naar de vena cava inferior, deze omzeilt de lever en heeft dus geen first pass
effect. Rectale toediening werkt dus sterker, omdat er een grote biologische beschikbaarheid is.
Elke keer dat een medicijn de lever passeert wordt het medicijn concentratie gehalveerd, wordt dit
de halfwaarde tijd genoemd. Parentale toediening heeft een biologische beschikbaarheid van 100%,
omdat ze direct in het bloed terecht komen. Ook bij sublinguale toediening (via mondslijmvlies),
wordt de lever omzeilt.
Cmax: als het medicijn hierboven komt, werkt het toxisch.
Tmax: tijd waar de concentratie het hoogste is.
Halfwaarde tijd: is de tijd die nodig is om de concentratie van het medicijn te halveren in het bloed.
Volledige eliminatie van het medicijn vindt ongeveer plaats na 5 keer de halfwaarde tijd.
Distributie
Is de verdeling van het medicijn over het lichaam.
Als medicijnen in het bloed komen binden ze zich aan albumine, het belangrijkste plasma eiwit. Een
deel van de medicijnen zijn gebonden en een deel zijn ongebonden. Ongebonden medicijnen kunnen
overal terecht komen, naar de hersenen, tussen de ruimte van de cellen (intercellulair of
interstitium) of in de cellen (intracellulair).
Metabolisme
Medicijnen worden door de lever omgezet in metabolieten. Metaboliseren gebeurt door speciale
enzymen (CYP). Als medicatie langs de lever komt wordt het door het CYP omgezet naar (actieve en
niet-actieve) metabolieten. Niet-actieve metabolieten zijn producten die door het lichaam goed uit te
scheiden zijn. Soms is een medicijn pas werkzaam als het langs de lever is geweest, en omgezet
wordt. Medicatie die via de darmen gaat, komt sneller langs de lever. Een deel van de medicatie
wordt dan al bewerkt door CYP en dat noemen we het first pass effect. De hoeveelheid die op dat
moment van dat medicijn overblijft noemen we de biologische beschikbaarheid, en dat gaat de
bloedbaan in.
Eliminatie
Medicijnen worden weer uitgescheiden en dat heet klaring. De afbraak van medicijnen vindt plaats
via de lever (via gal, ontlasting) en wordt via de nieren (urine) uitgescheiden. De nierfunctie geeft aan
hoeveel het bloed kunnen filteren op afvalstoffen dit heet klaren/klaring van het bloed . De
geschatte nierfunctie wordt uitgedrukt in eGFR estimated Glomerular filtration Rate.
Dosering
De meeste geneesmiddelen moeten een bepaalde concentratie verkrijgen voordat er pas effect
opgemerkt kan worden. Op het moment dat er evenwicht is moet er evenveel medicatie naar binnen
als er wordt uitgescheiden, dit heet dat steady state. Een geneesmiddel werkt het beste als de
concentratie zo constant mogelijk blijft, dat bereik je door therapietrouw te zijn. Therapietrouw
betekent het regelmatig innemen van de medicatie.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper juliewei. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52355 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen