Samenvatting
Samenvatting Geschiedenis tijdvak 6: Regenten en Vorsten Feniks
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- HAVO
Samenvatting tijdvak 6: regenten en vorsten paragraaf 1,2,3 + tijdbalk + uitwerkingen opdrachten. Feniks
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 19 pagina's
Voorbeeld 3 van de 19 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 6;de tijd van regenten en vorsten 1600-1700
Kenmerkende aspecten:
- het streven van vorsten naar absolute macht
- de bijzonder plaats in staatskundig opzicht en de bloei in economisch en
cultureel opzichte van de Nederlandse Republiek
- de wetenschappelijke revolutie
tijdbalk
1585 Antwerpen wordt veroverd door Spanje, Maurits wordt stadhouder
1595 Cornelis de Houtman zoekt naar zeeroute naar Azië
1598 Edict van Nantes
1600 Oprichting East India Company in Engeland
1602 Oprichting VOC (Verenigde Oost-Indische Compagnie)
1609 12-jarig Bestand (tot 1621) Wapenstilstand 80-jarige oorlog -> vredeson-
derhandelingen door Johan van Olden Barneveldt
1619 Johan van Oldenbarnevelt wordt onthoofd
1621 Oprichting WIC (West-Indische compagnie)
1625 Frederik Hendrik wordt stadhouder
1642 Rembrandt schildert de Nachtwacht
1643 Lodewijk XIV wordt koning
1647 Willem I wordt stadhouder
1648 Vrede van Munster -> alle Europese landen (ook Spanje) erkennen de Re-
publiek der zeven Nederlanden als soeverein (onafhankelijke) staat
1650 Stadhouderloos tijdperk
1651 Act op Navigation: wet die het schippers uit de Republiek moeilijk maakt
om met Engeland te handelen
1658 Huygens vindt slingeruurwerk uit
1669 Swammerdam publiceert over ‘bloedeloose dierkens’
1672 het Rampjaar, Willem III wordt stadhouder
1685 Opheffing edict van Nantes door Lodewijk XIV -> godsdienstvrijheid
Hugenoten (franse calvinisten) wordt ingetrokken
1672 Rampjaar: Frankrijk, Engeland en bisdommen van Münster en Keulen
verklaren de Republiek de oorlog
In de 17e eeuw werd veel gehandeld; ook over grote afstanden. Amsterdam
speelde een belangrijke rol: er werden producten verhandeld en opgeslagen.
Ook de productie van hoogwaardige goederen maakte een bloeitijd door. Het
bestuur van de Republiek was sterk verbonden met de economie -> burgers uit
rijke handelsfamilies zaten in het stadsbestuur, het Gewestelijke Staten en de
,Staten-Generaal -> zo konden ze maatregelen nemen om de economie te laten
bloeien.
Nederland was een uitzondering binnen Europa -> in de meeste andere landen
trokken koningen steeds meer macht naar zich toe, waardoor de machtspositie
van burgers juist verslechterde.
Ook de cultuur maakte een bloeitijd door -> deel van handelswinsten werd
besteed aan schilderijen voor in de dure herenhuizen
Wetenschap bloeide ook: wetenschappers deden met microscopen of
telescopen onderzoek of experimenteerden om apparaten functioneler te
maken.
In dit hoofdstuk komen de economie, de cultuur en de wetenschap van de 17e
eeuw aan de orde. Vooral de bijzonder plaats in staatkundig opzicht en de bloei
in economisch en cultureel opzicht van de Nederlandse Republiek in de Gouden
Eeuw:
politiek, economie, cultuur en sociaal: op deze vier gebieden ontwikkelt de
republiek zich anders dan andere landen in europa tijdens de gouden Eeuw.
Bijzondere plaats van de republiek in de gouden eeuw
politiek economie sociaal cultureel
- geen centraal - handel overzee, hoge welvaart opbloei schilderkunst,
(versnipperd) nijverheid, literatuur en weten-
bestuur, maar landbouw: opkomst schap
particularisme -> wereldeconomie
overal eigen regels
- macht in handen - centrum handel: weinig armoede gewetensvrijheid en
van regenten Amsterdam -> (weinig werkloosheid tolerantie
en armenzorg)
- bestuur had een Republiek werd rijkste
burgerlijk karakter land van europa
Gewetensvrijheid: er werd niemand vervolgd vanwege zijn geloof, maar niet
elk geloof had dezelfde rechten. Het calvinisme was de dominante stroming en
de calvinisten hadden de meeste rechten en je werd alleen bestuurder als je
calvinist was.
§6.1 Over zeeën en oceanen
Kenmerkende aspecten:
1. de bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de bloei in economisch en
cultureel opzicht van de Nederlandse republiek
, 2. Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een
wereldeconomie
Leerdoelen:
1. je kunt uitleggen dat de graanhandel het begin vormde van een uitgebreid
handelssysteem met een stapelmarkt voor een steeds groter
handelsnetwerk
2. je kunt de doelen en de werkwijze van de VOC en de WIC beschrijven
3. je kunt beschrijven hoe Engeland en Frankrijk reageerden op economische
voorspoed van de Republiek.
Middelburg -> speelde een belangrijke rol in de economie van de Republiek ->
groot aandeel in de slavenhandel en handel en scheepvaart bevorderden de
nijverheid en werkgelegenheid in de stad -> welvaart. Opbloei van de handel
zorgde voor opboei van de gehele economie -> Gouden eeuw => naam is pas
in de negentiende eeuw ontstaan uit bewondering voor die tijd. De
Zeventiende eeuw was in de ogen van velen een tijd van grote
welvaart.Gouden eeuw = Tijd van Regenten en Vorsten, omdat het de regenten
en vorsten waren die in de zeventiende eeuw de dienst uit maakten. In deze
periode wilden de Europese koningen de middeleeuwse macht van steden en
gewesten breken. Een voorbeeld is de Spaanse koning Filips II. Hij was ook
Heer der Nederlanden en streefde naar centralisatie, maar dat liep op een
mislukking uit. In andere landen zoals Frankrijk onder Lodewijk XIV lukte dat
wel. De Nederlandse gewesten kwamen in opstand en tachtig jaar later in 1648
kwam er een nieuwe staat te voorschijn.
15e eeuw -> grondwater in de kustgewesten stond hoog -> landbouwgrond
niet langer geschikt voor graan -> landbouw stapte over van graanteelt op
rundveehouderij en verkochten luxe producten als boter, kaas en vlees aan de
stadsbewoners.
In het Noord-Duitse Oostzeegebied vond toename graanproductie plaats ->
graanhandelaren gingen daar graan kopen en verkochten het in de
Nederlandse kustgebieden (die dus zelf geen geschikte grond meer hadden
voor graanteelt). De zuivelproducten uit Nederland (aangevuld met gezouten
vis) werd in het Oostzeegebied verkocht. Deze zeer winstgevende handel met
het Oostzeegebied wordt moedernegotie genoemd.
In de 16e eeuw groeide Antwerpen uit tot de belangrijkste havenstad van de
wereld. -> Antwerpen profiteerde van haar gunstige ligging aan de rivier de
Schelde en breidde haar haven en de toevoer van goederen van over de hele
wereld razendsnel uit. In 1585 veroverden de Spanjaarden Antwerpen (die
meevochten aan de Nederlandse kant van de opstandelingen) -> opstandige
gewesten sloten als tegenmaatregel de Schelde af -> leidde tot economische
neergang en verval haven-> Antwerpse (vooral protestantse) handelaren en
bankiers verlieten de stad en vestigden zich in het noorden -> vooral
Amsterdam profiteerde hiervan. Hierna groeide Amsterdam nog meer uit tot
centrum van het handelskapitalisme (economische systeem met als
belangrijkste kenmerken winststreven, privebezit en concurrentie = vooral
door handelaren).
Hoe is de economische groei van de Republiek te verklaren?
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper zarababic2006. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,98. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 82956 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen