Samenvatting
Samenvatting Geschiedenis Tijdvak 7 : Pruiken en Revoluties Feniks
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- HAVO
Samenvatting Tijdvak 7: Pruiken en Revoluties + tijdbalk + uitwerking opdrachten feniks
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 18 pagina's
Voorbeeld 3 van de 18 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
H7 TIJD VAN PRUIKEN EN REVOLUTIES 1700-1800 - TIJDVAK7
Kenmerkende aspecten
- rationeel optimisme en ‘verlicht denken’ dat werd toegepast op alle terreinen van
de samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen
- voortbestaan van ‘ancien regime’ met pogingen om het vorstelijke bestuur op
eigentijdse verlichte wijze vorm te geven (verlicht absolutisme)
- uitbouw van de Europese overheersing, met name in de vorm van
plantagekolonieën en de daarmee verbonden trans-Atlantische slavenhandel, en de
opkomst van het abolitionisme
- de democratische revoluties in westerse landen met als gevolg discussies over
grondwetten, grondrechten en staatsburgerschap
jaar
1667 Nederland verovert Suri- plantages komen in handen Zeeuwse/Hollandse
name kolonisten
1751 1e deel encyclopedie van Verlichte Ideeen worden nu nog sneller verspreid!
Diderot en ‘dAlembert ver-
schijnt
1789 Franse revolutie franse volk eist inspraak in bestuur, franse volk wil
einde aan machtsmisbruik door adel en
geestelijkheid
1789 UITROEPING NATIONALE
VERGADERING!!
14 JULI BESTORMING BASTILLE
1789
augustus publicatie Verklaring van de gepubliceerd door de Nationale Vergadering => hi-
1789 rechten van de mens en de erin waren principes over vrijheid en gelijkheid vast-
burger gelegd => alle fransen waren voortaan voor de wet
gelijk (pech voor de adel en de geestelijkheid)
1791 Ondertekening grondwet Lodewijk XIV tekent deze => frankrijk wordt een
frankrijk door franse koning constiutionele monarchie (koninkrijk met een
grondwet)
1792 Frankrijk schaft slavernij af
in kolonies
1793 Onthoofding Lodewijk XIV FRANKRIJK IS EEN REPUBLIEK!
1795 Franse revolutionaire leger wordt daarna de Bataafse Republiek genoemd
verover de Nederlandse re-
publiek
1799 Napoleon pleegt staatsgreep
in Frankrijk
1804 Napoleon laat zich tot keizer
kronen
1812 Napoleon probeert Rusland deze poging mislukt -> leidt het einde van zijn
te veroveren macht in
, jaar
1815 Napoleon wordt bij Waterloo
verslagen
1815 Oprichting Verenigd Onder koning Willem I
Koninkrijk der Nederlanden
1833 Engeland schaft slavernij af besluit alle slavenhouders financieel te com-
penseren voor het vrijmaken van de slaven
1863 Nederland schaft slavernij af
In de 18e eeuw: nieuwe ideeen over politiek en maatschappij -> zorgden voor
veranderingen in de samenleving -> gezag vorsten/regenten werd ter discussie
gesteld. Soms waren er geleidelijke verandering (manier waarop een land bestuurd
werd), soms revolutie en geweld tegen gevestigde orde.
Nieuwe ideeen hadden ook gevolgen voor de manier waarop men keek naar de
slavernij.
In dit hoofdstuk worden de nieuwe ideeen en de groot maatschappelijke gevolgen
ervan behandeld.
§7.1 Nieuwe ideeen over samenleven
Kenmerkende aspecten
- rationeel optimisme en ‘verlicht denken’ dat werd toegepast op alle terreinen van
de samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen
- voorbestaan van het ‘ancien regime’ met pogingen om het vorstelijk bestuur op
eigentijdse verlichte wijze vorm te geven (verlicht absolutisme)
Leerdoelen § 7.1:
1. je kunt het ontstaan van verlichte ideeen beschrijven en verklaren
2. je kunt meerdere verlichte ideeen benoemen en uitleggen, waaronder de trias
politica en het sociaal contract
3. je kunt verklaren waarom verlichte denkers belang hechtten aan onderwijs en de
verspreiding van kennis
4. je kunt met voorbeelden uitleggen wat verlicht absolutisme inhoudt.
Encyclopedie: Diderot en d’Alembert; 2 mannen die zoveel mogelijk kennis bij elkaar
brengen in een reeks boeken.
Nieuwe ideeen over de samenleving kregen veel aandacht via salonbijeenkomsten,
maar ook via boeken en kranten die werden gedrukt.
Deze paragraaf gat over de nieuwe kijk op de samenleving die in de 18e eeuw
ontstond.
17e eeuw -> de wetenschappelijke revolutie bracht veel nieuwe kennis over mensen,
natuur en de wereld -> veel dingen waren ontdekt door systematisch onderzoek en
logisch redeneren -> filosofen namen die werkwijze over want: als het gebruik van de
de ratio (verstand) door natuurwetenschappers zulke positieve gevolgen had, zou dat
ook kunnen bij het bestuderen van de mens en de samenleving
Filosofen gingen er vanuit dat zo een betere, eerlijkere samenleving kon worden
ontwikkeld: dat uitgangspunt heet rationeel optimisme
, Verlichte filosofen gingen vaak uit van vragen:
- waarom hadden vorsten zoveel macht?
- waarom schreef de kerk regels voor?
- waarom was er ongelijkheid?
Eeuwenlang werden deze vragen op dezelfde manier beantwoord door te verwijzen
naar:
- traditie (het is al eeuwen zo dus..)
- religie (God wil het zo, de kerk zegt het zo)
Verlichte filosofen bedachten argumenten en oplossingen en discussieerden daar
samen over. Een uitgangspunt hierbij was gelijkheid: ze gingen er vanuit dat er
rechten bestaan die voor alle mensen gelden: natuurlijke rechten: als er wordt
uitgegaan van natuurlijke rechten, zorgt dat voor meer gelijkheid tussen mensen
- vrijheid van meningsuiting
Voor verlichting is vrijheid vereist: vrijheid om gebruik te maken van het verstand.
Montesquieu macht mag niet in handen zijn van 1 persoon of een groep -> door
(grondlegger van de de macht te verdelen over 3 groepen of personen die elkaar con-
moderne democratie troleren (trias politica) is de kans op machtsmisbruik een stuk
met zijn trias politica) kleiner. Wie die 3 personen of groepen moesten zijn vond hij veel
minder belangrijk
Voltaire alleen mensen met een goede opleiding kunnen deel uitmaken
van het bestuur (9 van de 10 mensen zijn daar te dom voor) -> je
hebt een sterke (verlichte) absolute vorst nodig om het domme
volk te regeren
John Locke mensen moeten onderling een sociaal contact sluiten: met dit
denkbeeldig verdrag kunnen ze de politieke eenheid bewaren.
Daarna kunnen de mensen uit hun midden bestuurders kiezen om
hun belangen te behartigen; het volk kan ze ook weer afzetten als
ze dat niet goed doen.
Er mag maar 1 oppergezag zijn: de wetgevende macht -> alles is
hieraan ondergeschikt. Deze kan door het volk worden
ontbonden/gewijzigd als die zijn werk niet goed doet
Geen enkele wet heeft kracht zonder goedkeuring van de wet-
gevende macht (die gekozen is door het volk) -> volk bepaalt dus
indirect de wet
Het is noodzakelijk dat er altijd gezat is dat de uitvoerende macht
controleert
Daarom moeten wetgevende en uitvoerende macht gesplitst zijn.
Rousseau steunde het idee van een sociaal contract, maar benadrukte dat
het volk de hoogste macht moest houden: wat het volk wil moet
gebeuren waarbij de wil van de meerderheid geldt.
Verlichte filosofen dachten na over een rechtvaardiger samenleving. Ze waren het
lang niet altijd eens, bijvoorbeeld over hoe de macht verdeeld moest worden:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper zarababic2006. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,98. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 82185 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen