in dit document zitten de aantekeningen van de oudheid tot en met de 18e eeuw van de colleges van modegeschiedenis. Bij de aantekeningen zitten plaatjes van de genoemde voorbeelden. Ook wordt er boven aan de thema's/hoofdlijnen genoemd en die zijn in de tekst ook gehighlight. Veel succes met leren!
1.1 Intro
Rond de 19e eeuw is de discussie rond mode begonnen. Vroeger was kleding vooral:
• Functioneel, bescherming tegen bijvoorbeeld de kou
• Moreel als bedekking van het lichaam
Volgens Darwin klopt dit niet helemaal en was kleiding er ook voor:
• Versiering, tonen van cultuur
Schrijvers van de literatuur en hun visie:
Thomas Carlyle (1795-1881)
- Schrijver, dus geen kunsthistoricus
- Roman Sartor Resartus verscheen van 1833 tot 1834 in 'Fraser's magazine' en dan als boek in
1836
- Hoofdpersonage Prof. Diogenes Teufelsdrö ckh wonend in de Duitse stad Weissnichtwo
- Formuleert zijn visie via verschillende stemmen. Fictieboek laat hem toe ironisch om te gaan
met de materie
- Hoofdstuk 'The Dandiacal Body' - Relatie kleding, lichaam en geest
- Belang van versiering boven bescherming of ingetogenheid
Herbert Spencer (1820-1903)
- Socioloog (grondlegger van de sociologie)
- Pionier van het sociaal darwinisme
- Hoofdstuk uit The Principles of Sociology. vol II (1879)
- Geavanceerde ideë n rond 'maatschappij'; Maatschappij vorming, Wat voor invloed heeft een
groep op een individu, men is beïnvloed door de context waar hij in leeft. Eigen dynamiek -
Totdat Spencer mode 'sociologeert', was mode gezien als de uitkomst van bewuste keuzes en het
product van ijdelheid of een zwak karakter (Carlyle)
- Belang van versiering boven bescherming of ingetogenheid maar voor Carlyle had versiering te
maken met esthetiek en voor Spencer met macht (sociale controle)
1
,Thorstein Veblen (1857-1929)
- Econoom
- Kritiek op kapitalisme
- Hoofdstuk uit The Theory of the Leisure Class (1899). Toepassing van de evolutietheorie van
Darwin op het moderne economische leven
- Introduceert de term 'opzichtige consumptie'. Mode als imitatie
- Veblen gelooft niet dat moderniteit rationeel, progressief en beter dan het verleden (Spencer)
maar een latere vorm van barbarisme
- Begint de veranderde dynamiek van mode te theoretiseren, en niet enkel de oorsprong van
kleding. Kijkt naar de manier waarop verschillende trends worden gecommuniceerd en
opgenomen.
-Discussie enkel tussen bescherming en versiering
- Situeren binnen reformbeweging
Georg Simmel (1858-1918)
- Socioloog (gevorderde fase sociologie dan bij Spencer)
- Kijkt naar de directe omgeving en geeft belang aan alle soorten culturele producten en in het
bijzonder aan het alledaags (tegenover Veblem)
- Hij is neutraal, beoordeeld niet gelijk
- Hoofdstuk uit Philosophie der Mode (1905). Ziet mode niet als onwaardige studieobjecten of als
de belichaming van machtige hogere klassen (Veblen) maar als het reukstaat van tegenstrijdige
krachten binnen de samenleving
- Modedynamiek beweegt zich tussen twee aantrekkingspolen, nl. differentiatie en imitatie
- Mode heeft niks te maken met een zwak karakter (Carlyle, Veblen). Vrouwen compenseren hun
zwakke positie in de samenleving door het volgen van mode (individualisering/ zichtbaarheid)
Simmel
Mode bepaalde trends
Mode vanuit imitatie en differentiatie
Benoemd veel tegenpolen
Simmel oordeelt niet wat goed of fout is
Elegantie versieren om ego te vergroten. Ander pleasen maar om iets terug te krijgen
Elegantie in het object. Nieuwe kleding het elegantst. Juwelen elegant want niet beïnvloed op
gebruik en is niet nodig. Tattoo juist dicht bij lichaam.
2
,Schaamte in fashion, wanneer je fashion volgt maskeer je schaamte.
Kon ook meedoen om individu te masken.
Geïnteresseerd emancipatie vrouw
Zwakke sociale positie niets te maken met karkater maar door de positie die de vrouw krijgt
Individualistische ontwikkeling maar gemis dus extravagante kleding
Sterke positie man minder behoefte naar minder verandering
John Carl Flügel (1884-1955)
- Psycholoog (psychoanalyst zoals Freud)
- Kleren als sleutel tot psyche in de traditie van psychoanalyse
- Hoofdstuk uit the Psychology of Clothes (1930).
- Bestudeert de relatie tussen instincten, super-ego en de wereld
- Oorsprong van kleding en reden achter veranderingen in mode is ingetogenheid (modesty) in
tegendeel tot Carlyle-Simmel. Spanning tussen exhibitionisme (natuur) en ingetogenheid
(cultuur)
- Bescherming is eerder symbolisch en niet louter om de lichaamstemperatuur constant te
houden
- Uitleg over genderverschillen in kleren
Roland Barthes (1915-1980)
- Literatuurtheoreticus
- Semiotiek. Studie van taal toegepast op andere gebieden. Interesse in populaire cultuur
- The System of Fashion (1967). - Kadert modedynamiek in productie, distributie en consumptie
- Onderscheidt tussen:
• 'the real garment'; het echte kledingstuk
• 'the represented garment'; hoe het wordt gerepresenteerd, bijvoorbeeld in reclame
• 'the used garment'; interpretaties van de consument
- Neemt afstand van trilogie versiering, bescherming, ingetogenheid. Voorbeeld van de Romeinse
paenula
3
, Mode sinds 1990 tot vandaag
Terugkerende thema’s in de geschiedenis van moder
• Elegantie
• Straatmode
• Culturele uitwisseling
• Privaat/publiek
• Luxe
• Crisis
• Ethiek
• Intermediality
• Sportkleding
• Gender
• Technologie
• Emancipatie
• Politiek
1980s:
- Veel kleuren, structuren, erg ingewikkeld
- More is More
1990s
- Minimalisme in de mode
- Monochrome of weinig kleur
- Brede schouders
- Eenvoudig silhouet, maar bijvoorbeeld met een 80s stofje
(Afb.)
Elegantie
- Ideeën rondom elegantie verschillen per periode
- In de 90s is er elegantie in soberheid
Staatmode
- Vanuit de 70s
- Afb. te zien dat de kleding oversized, laagdrempelig,
mismatched; pas niet bij elkaar, laagjes werken, grunge
invloeden
Grunge komt vanuit de muziek, vb Artic monkeys, Nirvana.
De laagjes hebben ook wel te maken met het wisselende weer
in Seattle waar de band Nirvana vandaan komt
- Mutsen en houthakkers bloezen komen hierdoor terug
- Marc Jacobs gebruikt deze esthetiek voor zijn collectie (afb.)
- Veel kritiek op straatmode omdat het laagdrempelig is
- Bottom up invloed van straatmode
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rosaneuteboom. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,39. Je zit daarna nergens aan vast.
