SAMENVATTING
KENNISCLIPS OVO
Kennisclip 1 – interveniëren
Essentie
- Overeenkomsten tussen betekenisgeving, psychologisch interveniëren, reframen en het belang
van niet direct ingrijpen
- Interlude 1.1
- Het creeeren van sens of urgency als voorbeeld
Interveniëren
- tussen beiden komen in andermans aangelegenheden.
- A set of sequenced planned actions or events intended to help an organization increase
effectiveness. (change management)
o Moet doeltreffend zijn.
o Ophangen aan veranderdoel
- Entering into an ongoing relationship system, coming between or among persons, groups or
object for the purpose of helping them (organizational learning)
o Relatiegericht
o Doel is relatie verbeteren, om individuen beter te laten presenteren
- In essentie: een intentionele handeling waarmee wordt beoogt de status quo van iemand,
meerdere personen en/of groepen zodanig te verstoren dat de direct betrokken er door anders
gaan kijken naar hun omgeving en daardoor effectiever worden in hun handelen.
(Psychologisch) interverniëren
- Proberen indirect via de periferie (stealthy) het bewustzijn te omzeilen en zodoende invloed te
hebben op onderbewuste processen (mindfuck)
- Gericht op context van personen., hoe mensen reageren, vervangen van bestaande
betekenisgeving
- In eerste instantie weg te blijven bij inhoudelijke (cognitieve) opvattingen en te vragen naar
individuele betekenisgeving van wat als de inhoud wordt beschouwd.
- Het stellen van circulaire vragen (video 5) en bijvoorbeeld via de context te interveniëren via:
dialogische interventies als perspective taking en shifting context
Reframing
- Voorbeeld van psychologisch interveniëren.
- Gaat over vervanging van bestaande betekenisgeving
- = herkaderen is een intentionele handeling waarmee we proberen verschil aan te brengen in
bestaande betekenisgeving
o Het zelfbeeld, de situatie, intentie waarmee we dingen doen
o Dit levert verstoring op
- Creeërt sense of urgentie
- Niet met nieuwe feiten komen, de bestaande situatie heeft al bestaande kenmerken die kan je
wel opnieuw belichten of zwaarder beladen of anders voorspiegelen.
,Kennisclip 2 – Sociaal constructionistisch perspectief
Essentie
- Het biedt een perspectief op verandering dat vooral gericht is op communicatie(verloop) en
interactie tussen mensen en de (collectieve) betekenisgeving die dit oplevert.
- Paragraaf 1.2
- De premissen zijn als het ware uitgangspunten voor de manier waarop we interveniëren vanuit
dit perspectief.
Sociaal constructionisme
- Is een wetenschappelijke stroming dat een breed perspectief biedt op mensen, menselijke
relaties en de manier waarop mensen hun werkelijkheid co-construeren binnen deze relaties
- Vanuit dit perspectief onderzoeken we de ontwikkeling van (gezamenlijke) berichtgeving als
ingang voor (organisatie)verandering.
- Duidelijker aan de hand van statements
o Kijken vanuit een sociaal-constructionistisch perspectief leert ons begrip en waardering
te krijgen voor de onveranderbaarheid en vastzittende communicatie en interactie
patronen tussen mensen.
o Interveniëren vanuit een sociaal-constructionistisch perspectief betekent dat je niet
langer probeert íets buiten jezelf te veranderen, maar dat je de productie van
werkelijkheden in een specifieke context en in specifieke interacties verandert.
- Microperspecitief, kijkt naar mensen
- Context is belangrijk en dan vooral perspectieven
- Context beinvloed betekenisgeving, maar betekenisgeving ook context
Berger & Luckmann’s – social construction of reality
- Belangrijk boek
- Verbaasde zich over macroperspectief, dus meer gefocusd op microperspectief
- Hoe mensen samen kennis ontwikkelen (science of knowledge)
Weick – Social psychology of organizing
- Symbolisch interactionisme
- Sensemaking and organizing enactment belangrijke begrippen
- Process van organizing, mensen handelen met elkaar, gedrag vertonen om om te gaan met
complexiteit.
Sensemaking/betekenistoekenning/betekenisgeving
- Proces van betekenisgeving
- Hoe kennen wij betekenis toe?
- = irrationeel, actief en overwegend onbewust
- Trainen op andere manier te kijken, daardoor kan gedrag veranderen
- Premissen = nog nader te bewijzen standpunt/veronderstelling van een theorie.
- Voorbeeld: new york, verschillende interpretaties en percepties.
o Hersenen selecteren vanuit 10.000 zenuwindrukken/sec, niet alles door naar hogere
hersencellen. Bepaald door psychologische ontwikkeling, wat jij hieruit haalt beschrijft
jou.
, - Geen linear proces maar circulair
- Assumpties = geheel aan aannames, vooringenomenheid
- Double loop vs single loop learning
- Perceiving = proces van verwerken stimuli (waarneming) en voorzien van betekenisgeving, want
op een geven moment begrijpen we het (top down of bottom up)
- Conceiving =
Perceptiegevoelige factoren
- De situatie
o Context: tijd en mate van complexiteit
o Kenmerken situatie: in het hier en nu (wat ervaar je nu?, hoe zie je het nu?
o Sociale setting
o Relatie met andere direct betrokkenen (Wat is je relatie met anderen in de situatie?)
- Het doel
o Impact: reikwijdte (scoping, wie betreft het? Hulp of alleen doen?
o Urgentie: gevoel van noodzaak (wat je kunt creeëren)
o Haalbaarheid: self-efficacy (idee van zelfbekwaamheid, kan ik dit uitvoeren?)
o Nabijheid: proximity (hoe ervaart de persoon hoe dichtbij het is of is het ver van je bed
show, hoe dichterbij hoe urgenter)
o Beweging (vs inertie), (in hoeverre dingen in beweging zijn vs vastzitten, hoe meer iets
vastzit hoe moeilijker verandering kan zijn, maar kan ook juist als ze vastzitten ze juist
willen veranderen)
o Hangen allemaal wel beetje samen
- De persoon
o Emoties: bijvoorbeeld euforie
o Cognities: beelden, verwachting
o Ervaring: routine gedrag (buiten bewustzijn om)
o Assumpties: vooronderstellingen/predispositie (hoe sta ik in het leven?)
Kenmerken van het proces van betekenisgeving
- Is vergelijkbaar met ‘sense making’
- Is vergelijkbaar met het perceptieproces: irrationeel, actief en overwegend onbewust
- Is overwegend circulair
- Is een continue proces – en dus niet statisch (hersenen zijn er continue bezig)
- Bevat ook een sociale component: feedback vanuit interactie met anderen.
Ten slotte: een inzicht vanuit de communicatiewetenschappen
Je kunt niet niet communiceren (in elkaars nabijheid). Betekenisgeving en interpretaties gaat altijd door
ook door non verbale communicatie (vb: lezen van boek tijdens college)
Kennisclip 3 – kijken naar (organisatie) verandering
Essentie
- Wat zien we als we kijken naar verandering? (en hoe weten we zeker dat het ook echt
verandering betreft?)
- (collectieve) betekenisgeving die dit oplevert.
- Paragraaf 1.4.2
- Het effectief realiseren van organisatieverandering is sterk afhankelijk van de samenhang die in
het ontwerp van het proces is aangebracht tussen enerzijds: context –proces –inhoud en
anderzijds: doel-mensen-relaties
Schopenhauser – kijken naar mensen, verandering in algemeenheid