Werkcollege 1 – Introducti e en inhoudelijke inleiding over
wetenschapsgeschiedenis
Geografie als wetenschap van: kenniskant, inhoudelijk
Landschappen
Regio’s
De Vooys: hij had in Utrecht een sterke mening en hij bepaalde dat geografie regio’s
bestudeert. Tot eind jaren 60
Mens-natuur relaties
Ruimtelijke patronen vanaf jaren 70. Ruimtelijke spreidingspatronen werden toen belangrijk.
Zij zouden ook bijv veel tijd besteden aan de theorie van Christaller. Ruimtelijke interactie, op
welke manier zijn steden met elkaar verbonden. Geografie kan zo een wetenschap van
interactie worden.
Ruimtelijk gedrag. Hoe doet een woning het, hoe doen bedrijven het etc.
Het zijn niet totaal gescheiden werelden, er is overlap maar er ligt wel een verschil in nadruk. Er is
niet 1 antwoord goed of fout, maar er kunnen meerdere overtuigingen naast elkaar bestaan. Net
zoals bij religie bijvoorbeeld. Wel spelen vaak processen van macht een rol, vooral vroeger in de
meer hiërarchische tijd. Er zijn geen logische argumenten om dit te bepalen.
Kenniskant, methoden. Hierbij moet je wel elke stap kunnen rechtvaardigen, via logica. Je kan ook de
nadruk leggen op de mens, dan zou je een biografie schrijven of groepsportret
Rangen
Hiërarchie in een wetenschappelijke omgeving
Hoogleraar ‘professor’
UHD
UD
Juniordocent Judo
PhD-studenten Aio’s
Werkcollege 2 – Geografi e als ecologische wetenschap
Guns, Germs and Steel
De traditie van determinisme is heel klassiek: bijv. Friedrich Ratzel (zie kennisclip 2) en zijn
leerlinge Ellen Semple (r)
Maar ook fel bekritiseerd: aanleiding tot racistisch gedachtegoed en koloniale oppressie: als
"wij" Europeanen welvarend zijn en "zij" inboorlingen niet, dan moet dat zijn omdat "wij" hard
werken en "zij" lui zijn – en dus verdienen ze het bekeerd en tot slaaf gemaakt te worden
Determinisme is dood.
Althans, dat dacht men. Maar het punt blijft bestaan dat op sommige continenten de
technologische vooruitgang en economische groei eerder begon, sneller ging, hogere pieken
bereikte dan elders
Determinisme
Niet alleen Europees
Een Chinese armanda bereikte Afrika, had een gouden eeuw van Chinese kolonisatie kunnen
starten, maar de Keizer overleed en de schepen warden afgebroken (1405-1433)
Voor het hele verhaal, zie Diamond's boek Collapse, H12
, Jared Diamond
Jared Diamond, antropoloog
“Guns, Germs & Steel” (1997), vertaald als "Zwaarden, paarden en ziektekiemen: de
ongelijkheid in de wereld verklaard"
“a short history of everybody for the last 13,000 years”
Werkte decennialang in Papoea Nieuw Guinea, en concludeerde dat de Papoea's uiterst
intelligent waren – misschien omdat de jeugd geen televisie keek?
Antropologie: studie van de mens, van menselijke cultuur
Objecten, rituelen, religie
Raakt aan psychologie, sociologie, geografie, economie bijzondere interesse in "primitieve"
culturen
"Collapse" gaat over het falen van enkele gemeenschappen, en de lessen die we daaruit
kunnen trekken
Dr. De Pater gebruikt het boek bij zijn andere vak, Bedreigde Aarde
Guns, Germs and Steel
Diamond's punt: niet de ménsen zijn
verschillend, maar hun omgéving
Eerste punt in het voordeel van Europa:
goede waterwegen
Kijk maar naar Köppen EU vooral C-
klimaten, gematigd
Diamond voegt toe: planten, dieren,
ziekten, mineralen
Jared Diamond
“the most widely read book about agriculture anyone has ever written”
Antrosio, Jason, 2013. Real History versus Guns Germs and Steel. Living Anthropologically,
http://www.livinganthropologically.com/anthropology/guns-germsand-steel/.
Pulitzer Prize
Maar… is dit niet environmental determinism in een ander jasje?
Woodson, “Failed” States, Societal “Collapse,” and Ecological “Disaster”: A Haitian Lesson on
Grand Theory, 2010:271
Diamonds antwoord: dit is niet determinisme, maar possibilisme: het gaat om de mogelijkheden
die je hebt.
Breakout groups, groep 7: het Mongoolse rijk
Werkcollege 3 – geografi e als regionale wetenschap
"De caleidoscopische ruimte"
Ratzel en Vidal
Nomothese vs. idiografie
Duitse vs. Franse traditie
Algemene processen en case studies
Vgl. kwantitatief vs. kwalitatief
De tijd?
