Dit is een samenvatting van H3 uit het boek Pulsar 4VWO 3e editie. Het is ook van toepassing bij andere boeken en is ten slotte basiskennis die je ook voor het eindexamen nodig zal hebben. Succes met leren.
Natuurkunde H3 Elektriciteit
3.1 Lading, spanning en stroom
Er bestaat positieve en negatieve elektrische lading. Gelijke ladingen stoten elkaar af; tegenovergestelde ladingen
trekken elkaar aan. Een atoom bestaat uit een positieve kern met daar omheen negatieve elektronen. Een atoom als
geheel is neutraal: het bevat evenveel positieve als negatieve lading. Een statisch geladen voorwerp heeft een
overschot of een tekort aan negatieve lading. Het staat onder spanning. De lading stroomt pas weg naar de aarde als
je het voorwerp aanraakt.
Metalen zijn geleiders. Ze bevatten vrije elektronen, die niet gebonden zijn aan een bepaald atoom. Deze vrij
bewegende elektronen maken een elektrische stroom mogelijk. In een isolator kunnen elektronen niet vrij bewegen.
De stroomsterkte (I, Ampère) is de hoeveelheid lading (Q, Coulomb) die per seconde (t, seconde) passeert:
I = Q/t
Eén Ampère is één Coulomb per seconde:
A = C/s
De spanning (U, Volt) is de energie (E, Joule) van de lading (Q, Coulomb):
U = ∆E/Q
Volt is het aantal Joule per Coulomb:
V = J/C
Een ampèremeter staat in de stroomkring en een voltmeter staat over een deel van de stroomkring.
3.2 Weerstand en geleidbaarheid 𝟏
Geleidbaarheid (G, Siemens) geeft aan hoe gemakkelijk een gebruiker de stroom doorlaat, dus: 𝑮=
G = I/U 𝐑
De weerstand (R, Ohm) is het omgekeerde van de geleidbaarheid: 𝟏
𝑹=
R = U/I 𝐆
Als een geleider voldoet aan de wet van Ohm, dan zijn stroomsterkte en spanning recht evenredig.
De geleidbaarheid en de weerstand hebben dan een constante waarde. De weerstand van een draad kun je
uitrekenen met de formule:
𝝆 × 𝒍
𝑹=
𝐀
Een ohmse weerstand is een weerstand waarvan de waarde constant is. Er zijn speciale weerstanden waarvan de
waarde afhangt van de temperatuur (NTC- en PTC-weerstand) of de hoeveelheid licht (LDR). Een diode laat maar
in één richting stroom door. Een led is een lichtgevende diode.
3.3 Serie en parallel
Een serieschakeling heeft de volgende eigenschappen:
- De stroomsterkte is overal in de kring gelijk.
- De totale spanning wordt verdeeld over de onderdelen:
Utot = U1 + U2 + U3 + …
- De deelspanningen over de onderdelen zijn recht evenredig met de weerstandswaarden:
U1 : U2 : U3 : … = R1 : R2 : R3 : …
- De vervangingsweerstand is de som van de weerstanden van alle onderdelen:
Rtot = R1 + R2 + R3 + …
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper WesselIQ. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
