In de economie worden afwegingen en keuzes gemaakt.
Bij consumptie wil de consument van zijn product genieten. Investeren is het aanschaffen van
goederen om het te gebruiken in een productieproces. Deze goederen zijn dan kapitaalgoederen.
Je kunt middelen op verschillende manieren gebruiken: ze zijn alternatief aanwendbaar. In de
economie is er schaarste als er inspanning moet worden geleverd om het te verkrijgen. Goederen
waarvoor geen schaarse middelen worden opgeofferd zijn vrije goederen.
De waarde van hetgene dat we opofferen om iets te verkrijgen opofferingskosten
Dit kan bestaan uit geld / tijd / energie
Het budget is het maximale bedrag dat je voor iets kan uitgeven. Hier kun je een budgetvergelijking
van maken. De grafische voorstelling hiervan is een budgetlijn.
De koopkracht is de hoeveelheid goederen (de reële waarde) die je met je nominale
budget kan kopen.
Beslissingen waarvan de gevolgen deels worden bepaald door de achties van de andere
partij, vormen het onderwerp van de speltheorie.
Spel: situatie waarin beslissingen worden genomen
Spelers: nemen de beslissingen
Een voorbeeld van een
Pay-off: verwachte opbrengst van een keuze
budgetlijn. Deze lijn geeft het
Strategie: manier van spelen verband aan tussen het aantal
- De dominante strategie is een strategie die het meest oplevert, ongeacht wat de sms’jes dat je kan sturen en
ander doet het aantal belminuten.
Evenwicht: een voorspelling van de uitkomst van het spel
- bij het Nash-evenwicht kunnen spelers niet alleen zelf hun opbrengst verbeteren, maar dit
ligt ook aan wat de andere speler doet. (Vernoemd naar wiskundige John Nash)
Een spel waarbij de spelers niet met elkaar mogen overleggen is een simultaan spel.
De bekendste speltheoretische situatie is het gevangenendilemma.
- Het Nash-evenwicht is suboptimaal: het is niet de beste optie
- Allebei de spelers hebben een dominante strategie
In een pay-off matrix kan het dilemma van de spelers worden weergegeven.
Coöperatief spelen (samenwerken) zal soms leiden tot een betere pay-off. Als een gevangenendillema
zich vaak herhaalt, kan dit als gevolg hebben dat spelers zich coöperatief opstellen.
In het gevangenendilemma kan een coöperatieve opstelling ook ontstaan als de spelers worden
gebonden aan een afspraak.
Het profiteren van het inspanningsgedrag van anderen noemen we meeliftersgedrag / free
ridergedrag.
, Hoofdstuk 2. Risico en informatie
De tijd en moeite die het kost om een transactie uit te voeren zijn transactiekosten.
- Dit komt bovenop de prijs van een transactie.
- Bijvoorbeeld zoekkosten, onderhandelingskosten, overdrachtskosten
Hoe groter het risico van iets wat je koopt (bijvoorbeeld een huis of auto), des te hoger de transactie
kosten.
In een contract staan regels/afspraken over de transactie. In een volledig contract staan alle
onvoorziene gebeurtenissen over een transactie.
Mensen die kiezen voor zekerheid zijn risicoavers (risicomijdend). Bij een ruiltransactie waarin de
ene partij meer weet dan de ander, is er sprake van asymmetrische informatie.
Wanneer er veel asymmetrische informatie is, kunnen kopers geen onderscheid meer maken tussen
goede en slechte producten Verkopers kunnen dure producten niet meer goed aanbieden en verliest
de markt de goede producten betalingsbereidheid van kopers daal en de hele markt gaat uit slechte
producten bestaane. Dit is averechtse selectie (adverse selection)
- Dit kun je tegengaan door o.a garantie te verstrekken of een goede reputatie op te bouwen
Om financiële risico’s uit te bannen sluiten mensen verzekeringen af.
Verzekerden betalen premie aan de verzekeringsmaatschappij die daarmee het risico overneemt. Het
risico dat de verzekerde niet in zijn eentje wil dragen, wordt gespreid over een grote groep
verzekerden: solidariteit.
De premiehoogte wordt bij particuliere verzekeringen bepaald door het risico.
Voor motorrijders is het verplicht om een WA-verzekering te nemen: een wettelijke
aansprakelijkheidsverzekering voor als je schade aan anderen toebrengt.
Premie = kans op schade X de gemiddelde hoogte van de schade
Ook op de verzekeringsmarkt is er sprake van asymmetrische informatie: de verzekerde weet meer
over zijn eigen gedrag dan de verzekeraar.
Weinig claimers: goede risico’s
Veel claimers: slechte risico’s
Verzekeraars maken verlies op de slechte risico’s. De goede risico’s kunnen zich benadeeld voelen
wanneer bij iedereen dezelfde premie in rekening is gebracht Zij haken af. De mensen die
overblijven zijn de slechte risico’s. Premie moet omhoog, want de verzekeraar moet veel
schadeclaims uitkeren. Nog meer mensen haken af. premies worden zo duur dat
verzekeringsmarkt instort.
Hoe bestrijden we averechtse selectie op de verzekeringsmarkt?
- Het selecteren van risico’s (op zoek naar naar verschillen door bijv. vragenlijsten) premies
differentiëren
- Vrijwillig eigen risico (hoe hoger eigen risico, des te lager de premie, en andersom)
- Bonus-malusregeling: iemand die weinig schade claimt heeft een goedkope verzekering en
krijgt korting (bonus) en iemand die veel schade claimt moet extra betalen (malus)
- Collectieve dwang: mensen moeten zich verplicht verzekeren (omdat ook de goede risico’s
zich aansluiten kan de gemiddelde premie laag blijven)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper famkenobel. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.