H.12 Vormingsvraagstuk:
In het hoofdstuk gaan we kijken naar het vormingsvraagstuk in de 21e eeuw, waarbij
ontwikkelingen uit de twintigste eeuw ook aan bod komen, zoals individualisering en
democratisering.
- individualisering: Het proces waarbij individuen in toenemende mate hun
zelfstandigheid op verschillende gebieden kunnen vergroten.
- democratisering: Het proces van verandering van de machts- en
gezagsverhoudingen door een grotere inspraak en medezeggenschap van degenen
met minder macht.
12.1 Context: Samenlevingsvormen in de wereld:
Als je in Nederland spreekt over je vader, dan weet bijna iedereen wat we ermee bedoelen.
Als we verder over de grens gaan kijken, kan dit begrip nog wel eens wat verwarring
opleveren.
In andere landen kan ons begrip vader verwarring opleveren, omdat zij niet met ons westers
referentiekader naar kijken, omdat ze anders zijn gesocialiseerd.
- socialisatie: het proces van overdracht en verwerving van de cultuur van de
groep(en) en de samenleving waar mensen toe behoren. Het proces bestaat uit
opvoeding, opleiding en andere vormen van omgang met anderen.
Je hebt primaire, secundaire en tertiaire socialisatie. Bij primaire socialisatie gaat het op
microniveau, secundaire op mesoniveau en tertiaire op macroniveau. Ook kan je bij het
kijken naar een bepaalde cultuur denken aan de identiteit.
- identiteit: Het beeld dat iemand van zichzelf heeft, dat hij uitdraagt en anderen
voorhoudt en dat hij als kenmerkend en blijvend beschouwt voor zijn eigen persoon
en dat is afgeleid van zijn perceptie over de groep(en) waar hij wel of juist ook niet
deel van uitmaakt.
Je hebt verschillende soorten identiteit:
- persoonlijk -> eigen beeld, ook wat je uitdraagt
- sociaal -> deel van de groep dat bij je identiteit past
- collectief -> beeld dat de samenleving heeft van jou in die groep
Wie de vader wordt genoemd is dus cultureel bepaald. Wat in de ene cultuur normaal is,
hoeft dat in een andere cultuur niet te zijn, daarom kan je stellen dat een cultuur relatief is.
- cultuur: Het geheel van voorstellingen, uitdrukkingsvormen, opvattingen, waarden
en normen die mensen als lid van een groep of samenleving hebben verworven.
De samenlevingsvormen verschillen niet alleen per cultuur, maar ook per tijd. Denk hierbij
aan dat homoseksualiteit sinds 1791 in Nederland niet meer strafbaar is, maar in sommige
landen hier de doodstraf nog op staat.
12.2 Analyse: functies van socialisatie:
Het gezin waar je in opgroeit, of het ontbreken daarvan, spelen een rol in je ontwikkeling, in
je vormingsproces.
- vorming: het hoofdconcept vorming verwijst naar het proces van verwerving van een
bepaalde identiteit.
Verschillende dingen spelen een rol, zoals de tijd waarin je bent opgegroeid, maar ook of je
op het platteland of in de stad bent opgegroeid. Bij socialisatie hebben we verschillende
functies, we onderscheiden er vijf:
- Het continueren van de samenleving. (continuerende functie)
- Het veranderen van de cultuur van de samenleving. (veranderende functie)
- Het binden van mensen met de groep en cultuur. (bindende functie)