Dit is een overzichtelijke samenvatting van alle stof die wordt besproken in de hoorcolleges van Inleiding in de forensische psychologie. Gegeven door Elien de Caluwé. Ik heb het vak met een 8 gehaald.
Samenvatting hoorcolleges inleiding in de forensische psychologie
Hc 1
Geschiedenis forensische psychologie
Ontstaan bij Hippocrates (460-377 v. Chr.)
15e eeuw, eerste psychiatrische zorg
➔ Dolhuizen, forensische zorg
Johannes Wier (1515-1588) → neurologische oorzaak
➔ Forensische wetenschap
Een ommekeer: De Verlichting (18e eeuw)
1810: Code Pénal (FR)
1809: crimineel wetboek (NL)
1811: Code Pénal (NL)
1886: invoering Wetboek van Strafrecht
19e eeuw
- Pinel: ‘manie sans délire’
➔ Gemoedstoestand zonder aantasting van het verstand
➔ Mensen met normale intelligentie kunnen ook delict plegen
1841: eerste krankzinnigenwet
➔ Niet alleen straffen, ook ‘verbeteren’
Vier verklaringen van psychische stoornissen
- Erfelijkheid (Lombroso)
- Degeneratie (verslechtering van kenmerken)
→ ook erfelijk, maar wordt met de generatie steeds slechter
- Evolutie
- Neurologische verklaringen
Strafrecht jeugdigen in 19e / 20e eeuw
➔ Eerder: geen onderscheid tussen kind en volwassene
➔ Tijdens Code Pénal: ‘zonder oordeel des onderscheids’, dus lagere straf onder
16 jaar (kind <10 jaar niet bestraffen)
,1905: invoering kinderwetten
➔ Dader meer centraal i.p.v. daad: gericht op herstel / verbetering
20e eeuw
Voorstel van Hamel
- Lichtere vergrijpen: maatregel / straf ter afschrikking
- Zwaardere vergrijpen: behandeling en verpleging van lange duur
- Zeer zware gevallen: ter beschikking stelling (eerste opkomst van TBS) van de
regering; behandeling van 10 jaar en daarna verdere overweging
1928: psychopatenwetten
➔ Opname strafrecht: tbs (ter beschikking stelling) van de regering (TBR) en
verpleging
1933: Stopwet
➔ Teveel TBS’ers (enkel nog de zwaardere vergrijpen)
Ontwikkeling na de Tweede Wereldoorlog
➔ Meer genuanceerde opvattingen
➔ Wetenschap en praktijk meer met elkaar integreren
➔ Betere zorg voor gevangenen en ook speciale zorg voor gedetineerden met
een psychische stoornis
Straffen of behandelen?
- Proportionaliteit: de ingreep of maatregel moet in verhouding staan tot het te
voorkomen gevaar
- Subsidiariteit: een ingrijp en de maatregel is alleen toelaatbaar als met een
lichtere straf niet kan worden volstaan
- Doelmatigheid: de behandeling of maatregel moet effectief zijn in het
afwenden van het gevaar
,Basis onder opleggen maatregel:
- Delict gepleegd waarvoor minstens 4 jaar gevangenis kan worden opgelegd
(ernst is hier criterium)
- Niet (helemaal) verantwoordelijk te houden als gevolg van psychische ziekte
of stoornis
= (verminderd) toerekeningsvatbaar
- Die indien niet behandeld tot herhaling (recidive) van delict leidt
(theoretisch gezien 100%)
➔ Door behandeling moet het recidiverisico terugdringen tot maatschappelijk
aanvaardbare normen
TBS is een behandelmaatregel en geen strafmaatregel
➔ Het is de bedoeling dat de persoon ooit terug in de maatschappij kan
(resocialisatie)
➔ Beveiliging van de samenleving is het directe doel
Verhouding controle-zorg:
- Op korte termijn door hoge beveiliging van gebouwen
- Op lange termijn door de stoornis / ziekte zodanig te behandelen dat gevaar
voor herhaling voldoende geweken is
➔ Verlof is onderdeel van het TBS-stelsel
2006 Commissie Visser Parlementair Onderzoek:
- Belangrijkste verbeteringen: langer volgen van TBS-gestelden na
voorwaardelijke beëindiging
- Onderzoek naar risico’s en effecten van TBS-behandelingen
Enkele incidenten bepalen beeld TBS-gestelde (bij verlof)
Behandeling TBS:
- Herstelgericht
- Shared decision making
- Gefaseerde zorg (verschillende fases)
- Onderhandelingshuishouding waar mogelijk (vrijwillig), bevelshuishouding
waar nodig (gedwongen)
, ➔ Basis van behandeling:
- Integrale zorg: biopsychosociaal model van Engel
- RNR-model
Typen verlof: begeleid, onbegeleid, transmuraal en proefverlof
NL: TBS
BE: internering
➔ Komt op hetzelfde neer
In België: internering een controversiële maatregel
2013: meer dan 1100 geïnterneerden in Belgische gevangenissen
- Geen adequate zorg / begeleiding
- Geen toekomstperspectief
België meerdere malen veroordeeld door Europees Hof voor de Rechten van de
Mens
Herziening interneringswet in 2016
Hc 2
Verklaringsmodellen antisociaal gedrag
- Behandelingsgericht
o Risk-Need-Responsivity (RNR) model
o Good Lives Model (GLM)
- Theoretisch
o Biopsychosociaal model
Risk-Need-Responsivity model
Drie principes voor effectieve daderrehabilitatie:
- Risicoprincipe (Risk)
➔ Wie behandelen?
o Aansluiting bij risiconiveau dader
o 1) intensiteit behandeling, 2) recidiverisico dader
- Behoefteprincipe (Need)
➔ Wat behandelen?
o Behandelen van criminogenic need (hebben geleid tot het delict)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Ninavacker. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,69. Je zit daarna nergens aan vast.
