, Observeren speelt een grote rol bij het beroep van een sociaal werker. Bij het
communiceren met andere mensen is er namelijk vaak sprake van non-verbale
communicatie. Deze vorm van communicatie wordt, in tegenstelling tot verbale
communicatie, niet uitgedrukt in woorden. Voorbeelden van non-verbale
communicatie zijn de houding die iemand aanneemt, de mate van oogcontact die
er wordt gemaakt, gezichtsuitdrukkingen of bepaalde bewegingen. Door ook
aandacht te besteden aan de gedragingen van een persoon, kun je meer te
weten komen over iemand. Het observeren van iemands handelingen is immers
betrouwbaarder dan iemand vragen om zijn/haar daden te verklaren.
Volgens De Bil (2014) is observeren het “bewust en doelgericht waarnemen” (p.
12). Bij het waarnemen maak je gebruik van de vijf zintuigen: het
gezichtsvermogen, het gehoor, de tastzin, het reukvermogen en de smaak. Bij
het waarnemen van prikkels, is het van belang dat je aandacht daarop gevestigd
wordt. Hierbij dient er een gevoeligheid te zijn voor de desbetreffende prikkel,
wat per persoon verschilt. Dit hangt af van enerzijds de persoonlijke werking van
je zintuigen en anderzijds de mate van aandacht die je ergens op vestigt. Zodra
er prikkels worden waargenomen, zet je die om in gewaarwording. Vervolgens
wordt er een beeld gevormd van hetgeen je hebt waargenomen. Door je
zintuigen bewust in te zetten bij het observeren, kun je meer dingen waarnemen
en is de kans geringer dat je bepaalde zaken over het hoofd ziet. Als ik
bijvoorbeeld in gesprek ga met iemand en aan de lichaamshouding van degene
kan zien dat hij/zij zich niet goed voelt, ondanks dat degene zegt van wel, dan
kan ik daarop inspelen. Hieruit blijkt dus dat het gebruikmaken van de zintuigen
bij het observeren van essentieel belang is.
Er zijn verschillende soorten manieren van observeren. Bij een niet-
systematische observatie is er geen observatiedoel of observatievraag bepaald
en is er dus niet afgesproken wat je wil gaan observeren. Bij een systematische
observatie daarentegen is het wel duidelijk wat je gaat observeren en zijn er
tevens observatievragen en een doel geformuleerd. Verder bestaan er ook
participerende en niet-participerende observaties. Bij de eerstgenoemde soort
neemt de observator deel aan de observatie, door bijvoorbeeld tijdens het
observeren mee te doen aan dezelfde activiteit als de observant. Bij een niet-
participerende observatie neemt de observator géén deel aan de te observeren
situatie en bekijkt hij die vanaf een afstand, zonder dat de observant weet dat hij
aan het observeren is. Tenslotte is er ook een mogelijkheid tot zelfobservatie,
waarbij je reflecteert op je eigen gedrag en handelen. Bij het observeren is het
bovendien mogelijk om gebruik te maken van een observatieformulier om
bepaalde zaken bij te houden.
Tijdens het observeren is het erg belangrijk om bewust te zijn van de ideeën en
vooroordelen die je onopzettelijk creëert. Je dient immers zo objectief mogelijk te
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper intissar_guds. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,09. Je zit daarna nergens aan vast.