Bij deze hoorcollege 1 tot en met 7 van het vak Methoden en Technieken aan de Uva van de master: Forensische Orthopedagogiek. Ik heb alles uitgebreid opgeschreven naar aanleiding van de colleges en alle belangrijke afbeeldingen zitten erin. Ik denk dat deze samenvatting prettig is om bij het tentam...
Hoorcollege 1. Ethiek en informatiebronnen in Forensisch Orthopedagogisch onderzoek (live)
Waarom Methoden en technieken van FO?
- Een speciale doelgroep
- Specialistische analyses (eerdere statistiek bleek niet toereikend voor scriptie)
- Qua onderzoek vaak nog onontgonnen gebied
- Vertalen naar praktijk
Speciale doelgroep
- Complexiteit
- Hoeveelheid aan risicofactoren
- Gedwongen hulpverlening (brengt verantwoordelijkheid met zich mee; onacceptabel dat in NL pas 2
interventies effectief bewezen zijn en wij ze toch opleggen).
Speciale doelgroep = speciale aandacht (van de pers!)
Voorbeeld: ‘Kinderen de dupe van fouten bij Jeugdzorg; uithuisplaatsing na onzorgvuldige rapportage.’
Voorbeeld 2: ‘Oud moordenaar (14) wilde vluchten van huis: ‘Het was zij of ik.’
Speciale doelgroep = speciale afhankelijke variabele
- Namelijk: Recidive
- Zelfrapportage versus politie rapportages verschillen enorm
- Mensen die je ziet in politie gegevens topje van de ijsberg. Maar: beleid wordt wel op basis van
topje ijsberg gemaakt. Hoe zorg je voor kennis over alles onder water van de ijsberg?
- Dark Number
- Speciale aandacht voor effectiviteit dat bij bepaald programma de recidive hoog is, hoeft volgens
gemeente niet te betekenen dat dit project niet werkt. Kan ook zo zijn dat het zich richt op een erg
moeilijke doelgroep waardoor de effecten minder sterk zijn.
Informatiebronnen (de pers)
- Aantal jonge verdachten fors gedaald (2018)
- Huidige generatie crimineler harder, jonger & meedogenlozer (2019)
- Overlast van jeugdbendes in Delfzijl: sommigen niet ouder dan 11 (2019)
- Jongeren in criminaliteit door tolerant drugsbeleid (2018)
- Jeugdcriminaliteit daalt nog steeds, maar er zijn wel meer ernstige delicten (2021)
Wat zegt wetenschap?
- Neemt af: behalve bepaalde vormen van delicten
Ontwikkeling cijfers sinds 2007
- Politie cijfers: aantal geregistreerde minderjarige verdachten in 2014; 3/7 van 2007
- Halvering minderjarige strafrechtelijke daders
- Daling zelf gerapporteerde daders
- Daling aantal slachtoffers
- Geen toename van 12 Minners (minderjarige verdachten niet jonger)
- Afname jongvolwassenen/verdachten en daders
- Verhouding jongens/meisjes: 5/1
Waarom daalt jeugdcriminaliteit?
Verschillende mogelijkheden/verklaringen:
1. Doorslaand succes Nederlandse aanpak
2. Onbetrouwbare gegevens politie
3. Betere interventies voor jeugdigen in het algemeen
4. Verhoging leeftijd alcohol
5. Opkomst van ICT, met name sociale media & smartphones jongeren minder tijd op straat, minder
kans op groepsvorming
1
,Hoorcolleges Methoden & Technieken ’21-‘22
Er zijn verschillende informatiebronnen
- Politie
- Justitie
- Slachtoffers
- Daders
Politie/Justitie data
- Zeggen niet altijd veel over daadwerkelijke toe/afname van jeugddelinquentie
- Worden beïnvloed door aangiftebereidheid van slachtoffers en getuigen
- Worden beïnvloed door beleidsprioriteiten
- ‘Dark Number’ is hoog: slechts 6 a 7% van jongeren die aangeven over de scheef te zijn gegaan
komt in aanraking met de politie. Veel criminaliteit blijft ‘ongezien’.
Zelfrapportage
- Slechts een beperkt aantal delicten wordt opgenomen
- Daders moeilijk bereikbare doelgroep
- Geen representatief beeld van ernstige delicten (minst betrouwbaar bij geweldsdelicten)
- Onderrapportage (vooral bij bepaalde etnische groepen)
- Mode of adminstration effect manier van bevraging heeft een effect op rapportage
Slachtoffer enquêtes
- Betrouwbare en valide manier om gegevens over criminaliteitsincidentie te verzamelen
- Weinig informatie over daders
- Moord, doodslag, slachtofferloze en seksuele delicten niet of slecht vertegenwoordigd
- Niet onder 15
Conclusies:
- Wie kies je als informant? Combinatie van meer informanten
- Wat kies je als doelgroep van interventie? Alleen behandelen met een ‘kader’?
- Hoe zorg je voor betrouwbare zelfrapportage? geruststellend zijn; je kan eerlijk zijn.
Deel 2. Ethiek van FO onderzoek
Ethiek of moraalwetenschap
= Is een tak van de filosofie die zich bezighoudt met de kritische bezinning over het juiste handelen. In
algemene zin probeert ethiek de criteria vast te stellen om te kunnen beoordelen of een handeling als goed of
fout kan worden gekwalificeerd, en de motieven en de consequenties van deze handeling te kunnen evalueren.
Onderzoek ethiek: vaak direct gekopieerd van medisch-ethische standaarden, ook zichtbaar in het feit dat de
meeste ethische toetsingscommissies Medisch ethische toetsingscommissies zijn.
Waarom onderzoek ethiek? Historische ontwikkeling
- Tuskegee syphilis study: donkere Amerikanen kregen syfilis ingespoten en werden longitudinaal gevolg
- Jewish chronic disease hospital study: kankercellen inspuiten
- Experimenten in concentratiekampen met gevangenen (koudte experimenten, tweeling experimenten,
hersen autopsie)
- The willowbrook study: VB kinderen hepatitis ingespoten
Informatie over onderzoek en consent
- Willowbrook: Informatie moet kloppen
- Jewish chronic disease hospital study: Consent schriftelijk
Ontwikkeling onderzoeksethiek codes
1. Neurenberg code: vrijwillige deelname; geen onnodig lijden, altijd mogen terug trekken
2. Verklaring Helsinki: informed consent; discussie over het wel/niet placebo
3. CIOMS: biomedisch onderzoek
4. Belmont report: ethical principles and guidelines for protection of human subjects
Al deze guidelines/reports leidden tot 3 fundamentele principes
1. Respect voor personen (Autonomie)
- Individuen als autonome handelaren beschouwen (informed consent vragen)
- Aanvullende bescherming voor mensen die niet autonoom kunnen handelen
2. Maximaliseren van voordelen (Benificience); minimaliseren schade (nadelen) door onderzoek
3. Gerechtigheid (Justice)
- Deelnemers dienen eerlijk behandeld te worden
Onderzoek ethiek UvA
- Commissie ethiek: al het onderzoek met voorgelegd worden. Beoordeling kost tijd!
- Indienen via website van commissie ethiek
- Alleen medewerkers van de Uva mogen indienen
2
,Hoorcolleges Methoden & Technieken ’21-‘22
Ethiek van FO onderzoek
- Algemeen: onderzoek moet bezien worden vanuit het gezichtspunt van de deelnemer, te voorziene
schade aan psychologisch welzijn, gezondheid, waarden of waardigheid, moeten geminimaliseerd
worden
(1) Competentie
- Onderzoekers mogen niet, direct of indirect suggereren dat zij psychologische kwalificaties of
betrekkingen hebben die zij niet bezitten
- Onderzoekers moeten zich bewust zijn van de grenzen van eigen competenties (bv. Niet bevoegd tot
behandeladviezen; eerlijk aangeven).
(2) Consent
- Deelnemers dienen geïnformeerd te worden over doelen van onderzoek
- Alle aspecten die de bereidheid om deel te nemen kunnen beïnvloeden, moeten besproken worden
- Informed consent (in NL ook mogelijkheid voor passieve consent via ouders) moet verkregen worden
voorafgaand aan de start van het onderzoek
- Onderzoek met kinderen of deelnemers met beperkingen die niet hun consent kunnen geven vereisen
speciale procedures
(3) Het onthouden van informatie
- Onthouden van informatie of verstrekken misleidende informatie is onacceptabel als deelnemers bij
het horen van die informatie zouden besluiten niet mee te willen doen of zich ongemakkelijk zouden
voelen
- Misleiding van deelnemers moet vermeden worden tenzij er een dwingende wetenschappelijke reden is
- Deelnemers moeten gelegenheid hebben om zich terug te trekken
(4) Debriefing
- Na afloop van het onderzoek, moeten de onderzoekers de deelnemers op de hoogte stellen van het
doel en de rol van de deelnemer in het onderzoek
- De ervaringen van de deelnemers moeten besproken worden om onverwachte bijeffecten uit te sluiten
(5) Vrijheid om te stoppen
- Voor de start van onderzoek moet duidelijk zijn voor deelnemers dat zij op elk gewenst moment
kunnen stoppen met deelname aan onderzoek en deelname is vrijwillig
- Ook heeft deelnemer recht om na debriefing consent terug te trekken en dat onderzoeksgegevens over
persoon worden vernietigd
(6) Anonimiteit/vertrouwelijkheid
- Deelnemers aan psychologisch onderzoek moeten er op kunnen vertrouwen dat gegevens anoniem
zullen worden verwerkt en dat de resultaten niet terug te leiden zullen zijn naar henzelf
- Wat als gegevens voor behandeling gebruikt zullen worden zoals ROM in jeugdzorgplus?
worden voor WTS onderzoek & behandeldoeleinden gebruikt
Voldoet niet meer aan eisen volledige anonimiteit je moet informeren kans dat ze meedoen
wordt kleiner
En: AVG Algemene Verordening Gegevensbescherming
- Van toepassing: betekent dat hele EU dezelfde privacywetgeving geldt
- Nieuw is dat: aantonen dat u geldige toestemming van mensen heeft gekregen om hun
persoonsgegevens te werken.
- En dat het voor mensen het zo makkelijk moet zijn om toestemming in te trekken dan te geven
(7) Verslaglegging
- Vervals nooit data
- Documenteer aanpassingen in de data
- Controleer resultaten
- Rapporteer ook analyses die hypothesen NIET bevestigen
- Garandeer onafhankelijkheid onderzoek
- Rapporteer mogelijke selectie bias, deelnemer uitval: psychometrische kenmerken instrumenten
- Citeer correct (APA), plagieer niet
- Niet bewust verkeerd interpreteren andermans uitkomsten
- Nooit dubbel publiceren
(8) Auteurschap
- Substantiële bijdrage aan
Theorievorming; design; uitvoering; analyses; interpretaties
- Dataverzameling geeft niet automatisch recht op auteurschap
- Auteursvolgorde moet relatieve bijdrage aan product weergeven
Specifiek voor FO onderzoek
- NL is niet de VS
- Hoe controleer je of mensen begrepen hebben wat je zegt? (vb. LVB & anderstaligen)
3
, Hoorcolleges Methoden & Technieken ’21-‘22
- Jongeren in JJI’s/Behandelprogramma’s weten niet altijd dat deelname vrijwillig is
- Problemen met effectonderzoek
Problemen met ethiek in effectonderzoek: case study: het MTS effectonderzoek
- Deelnemers moeten geïnformeerd worden over aard behandeling en of deze effectief is
- Deelnemers moeten geïnformeerd worden over alle mogelijke behandelingen die zij zullen krijgen
- Deelnemers moeten geïnformeerd worden over random toewijzing aan groepen
Hoe kom je aan deelnemers?
- Via kinderrechters? OM? Gezinsvoogdij/jeugdreclassering?
- Wie informeert deelnemers?
- Op welk moment?
- Welke deelnemer doet nog mee na informed consent?
- Wie wil er in de controle groep?
- Wat te doen met mensen die zich terugtrekken?
- Dubbel blind onderzoek?
Opmerkelijk:
- Politiedossier kunnen opgevraagd worden zonder toestemming deelnemende gezinnen
- Dossier informatie over patiënten ook: maar Ces schrijven voor dat een databestand volledig
geanonimiseerd ter beschikking moet worden gesteld aan onderzoekers
Discussie:
- Wat is ethisch onderzoek?
- Welke deelnemers houden we over als we ernstig en gewelddadig delinquente jongeren uitgebreid
vertellen dat ze niet mee hoeven doen?
- Belang individu versus belang maatschappij om evidence based behandelingen te vinden?
- Wie is waarvoor verantwoordelijk?
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sophieleusink. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
