Wanneer je deze bondige samenvatting gebruikt voor het leren van een toets, zou je zeker een goed cijfer moeten kunnen behalen!
In deze samenvatting wordt het gehele boek van Wonen in Nederland behandeld. Er worden verschillende situaties geschetst wat betreft overstromingsrisico's. Verder komen...
Hoofdstuk 1 De lage landen bij de zee
Paragraaf 1.1 Koffers pakken …
Een veilig gevoel
- Het overstromingsrisicobewustzijn is de mate waarin de inwoners van een gebied
zich bewust zijn van de natuurlijke gevaren die hen omringen en welk risico ze
daarbij lopen, in dit geval overstromingsgevaar.
- Een dijkring is en gebied dat beschermd wordt tegen het buitenwater door een
primaire waterkering of door hoge gronden.
- Een primaire waterkering is een duin, dijk, dam of ander object dat de inwoners van
een gebied (een dijkring) beschermt tegen buitenwater.
Overstromingsrisico
- Hoe groter de mogelijke schade is, hoe beter een gebied moet worden beschermt.
- De verdere stijging van de zeespiegel en de groei van de welvaart en het inwonertal
leveren vanzelfsprekend een hogere potentiële schade op.
- Een gebied dat een grote kans heeft om te overstromen loopt toch weinig risico
wanneer er in dat gebied weinig economische activiteit is.
Van koelkast tot broeikas
- De ijskappen in de poolgebieden smelten af en het zeewater zet uit door de
opwarming van het klimaat. Het gevolg is een zeespiegelstijging.
- Klimaatverandering is de verandering van de gemiddelde weersgesteldheid over een
zeer lange periode als gevolg van natuurlijke of menselijke oorzaken.
Rijzende zeespiegel en verdwijnend zand
- De Nederlandse kust kan alleen in stand blijven onder de volgende voorwaarden:
De zeebodem moet over een grote afstand vanaf de kust flauw aflopen
De stroming moet voldoende zand aanvoeren
Het verschil tussen hoogwater en laagwater mag niet te groot zijn
De kust moest niet worden geteisterd door zware stormen.
- Wanneer op een bepaalde plek een tekort aan zand ontstaat door kustafslag, zullen
stroming en wind zand uit een ander gebied aanvoeren.
De Deltawerken
- De Deltawet van 1958 was gericht op de uitvoering van de Deltawerken, zoals het
afsluiten van zeearmen tussen de Westerschelde en de Nieuwe Waterweg en het
versterken van de hoogwaterkering ter beveiliging van Nederland tegen stormvloed.
- De afgesloten zeegaten werden zoetwaterbekkens waarmee in de drinkwaterbehoefte
kon worden voorzien. Ook de landbouw profiteerde hiervan in droge periodes. Ze
konden bovendien verzilting van de landbouwgronden tegengaan.
- Ten slotte profiteerde de scheepvaart van het wegvallen van grote verschillen tussen
hoog-en laagwater en van de aanleg van nieuwe vaarwegen.
, Een zoute delta
- Het gevolg van weerstand was dat in een nieuw plan de Oosterscheldedam een groot
aantal doorlaatsluizen kreeg. Deze gaan dicht bij extreme waterstanden.
- De afsluiting van de zeearmen pakte minder goed uit dan gedacht. De natuurlijke
overgangen tussen de zee en de rivier verdwenen en daarmee ook de planten en
dieren die in deze gebieden leefden.
- Om de waterkwaliteit van het Grevelingenmeer te herstellen, moest de Brouwersdam
weer gedeeltelijk geopend worden, kreeg het binnenwater meer zuurstof.
- De Haringvlietsluizen gingen op een kier open. Hierdoor ontstond een natuurlijk
overgangsgebied tussen zout en zoet water, waarbij het westelijk deel verzilte.
Paragraaf 1.2 Kust in beweging
De Nederlandse kust
- Op de grens tussen land en water bleef zo veel zand achter dat onder water
zandbanken ontstonden. Als die bij eb droogvallen, spreek je van strandwallen.
- Duinen zijn door wind gevormde zandheuvels aan de landzijde van het droge strand.
- De jonge duinen vormen als zeewering de grens met de Noordzee en zijn een stuk
hoger dan de oude duinen (die meer landinwaarts liggen).
Kusttypen
- Er zijn drie kusttypen: waddenkust, een gesloten duinenkust en een estuariumkust.
- Wadden zijn gebieden dat onder invloed staat van een groot getijverschil waarvan bij
eb grote oppervlakten droogvallen en dat bij vloed onder water loopt.
- In een waddengebied overtreft de aanslibbing over het algemeen de afslag. De
verscheidenheid aan planten en dieren in waddengebieden is daardoor heel groot.
- Een estuarium is een trechtervormige riviermonding waar zoet rivierwater en zout
zeewater zich vermengen. In een estuarium wordt het verschil in waterstand bij vloed
en eb landinwaarts groter. Dat komt doordat de riviermonding nauwer wordt.
Zachte en harde kusten
- Een zachte kust is een kuststrook die door de natuur is gevormd, zoals duinen.
- Een harde kust is een door de mens aangelegd en onderhouden zeewering.
- Op extra kwetsbare plaatsen zijn soms strekdammen van keien aangelegd, haaks op
de kust. Deze (strand)hoofden zijn bedoeld om de stroming en de golfslag te breken.
- Harde kustverdediging heeft als nadeel dat de kust zich niet meer vrij kan bewegen en
geen mogelijkheid heeft om zich te herstellen na een stormseizoen.
Een dynamisch systeem
- Opbouw en afbraak zijn voor een groot deel het gevolg van natuurlijke factoren, en
deels ook het gevolg van menselijke ingrepen. Dit is het dynamisch systeem.
, Wind en golven
- De wind is medeverantwoordelijk voor het ontstaan van golven en zeestromingen,
opstuwing van water, het transport vaan zand en zandsedimentatie.
- Als de aanvoer van zand achterblijft bij de afvoer, heeft dit kusterosie als gevolg.
- Tijdens een stormvloed zal duinafslag optreden, waardoor het duinfront landinwaarts
wijkt. Het afgeslagen zand wordt verplaatst naar het strand en ondiepe water erlangs.
Dit wordt de vooroever genoemd.
- Wanneer het kustgedeelte stabiel is, zal het duin zich op natuurlijke wijze herstellen.
- In diep water is de golfsnelheid hoger dan in ondiep water. Zand dat uit zee wordt
meegenomen, zal daarom bij de kust sedimenteren.
Getijden
- Getijdenstroming is de waterbeweging die het gevolg is van de afwisseling van eb en
vloed. Het getij ontstaat onder invloed van de aantrekkingskracht van de maan.
- Er is sprake van doodtij wanneer de aantrekkingskrachten van de maan en de zon
haaks op elkaar staan en elkaar daardoor verzwakken.
- Zandkorrels en slibdeeltjes die met opkomend water naar de kust worden gevoerd,
kunnen bij de wat langzamere ebstroom naar de bodem zakken en sedimenteren.
- Het verschil tussen eb- en vloedstand wordt beïnvloed door de vorm van de kust.
Waar de Noordzee langs de kust op zijn breedst is, is het getijverschil het kleinst.
- Opstuwing is een samenspel van wind en hoogwater en kan de veiligheid van de
bewoners in groot gevaar brengen.
Zeestromingen
- Een bekende zeestroming is de Noord-Atlantische Drift (Golfstroom). Deze ontstaat
in de Golf van Mexico en beweegt over de Atlantische Oceaan in de richting van
Noordwest-Europa Een deel komt door het Kanaal en het nauw van Clais naar de
Noordzee en stroomt langs de Nederlandse kust. Dit gedeelte heet reststroom.
De rol van de mens
- Er kwam meer aanslibbing op de wadden door het graven van greppels en het
plaatsen van dammetjes van wilgentwijgen.
- Inhammen en zeearmen in het zuidwesten en langs de noordelijke kust werden
ingenomen door de mens en een groot deel van de Zuiderzee werd drooggemalen.
Paragraaf 1.3 Inspelen op de natuur
Meebewegen met de natuur
- Dynamische handhaving is een vorm van kustbescherming waarbij de kustlijn binnen
een bepaalde baanbreedte ma bewegen, zodat water en wind vrij spel hebben.
- Zandsuppletie is het kunstmatig aanbrengen van zand op strand of onderwateroever m
de gevolgen van kusterosie (uitschuring of afslag) te herstellen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper doantjee. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
