20-12-17’
Wat is de beïnvloeding voor onze Nederlandse eetcultuur door
gastarbeiders van de eerste lichting tijdens de wederopbouw?
Namen:
Klas: H5D
School:
Profiel -vak:
Begeleider:
,Voorwoord:
Wij denken dat we met behulp van dit profielwerkstuk onze school periode goed
kunnen afsluiten. We wisten eigenlijk gelijk al dat we een onderwerp zouden kiezen
wat over voeding of sport zou gaan. Het uiteindelijk gekozen vak: BSM past goed bij
ons interesse gebied. Beide zijn wij fanatiek sportliefhebber en voetballen we op
hoog niveau bij Alexandria’66. Wanneer je actief bent op hoog niveau, is het ook
zeker van belang dat je op je voeding let om zo je prestaties te verbeteren. Wij
hebben allebei een andere culturele achtergrond, zo is Quincy van Surinaamse kom
af en heeft Tim een 100% Nederlandse achtergrond. Het balletje begon hierdoor te
rollen om een profielwerkstuk te schrijven over voeding, waarin verschillende
gerechten van verschillende culturen zouden worden beschreven. Uiteindelijk zijn wij
dit steeds verder gaat uitwerken en kwamen wij uit bij eetcultuur en tot een goed
pakkende hoofdvraag, namelijk; Wat is de beïnvloeding voor onze Nederlandse
eetcultuur door gastarbeiders van de eerste lichting die in de periode van de
arbeidsmigratie tijdens de wederopbouw naar Nederland zijn gekomen ?
Een veel voorkomende uitspraak is namelijk niet voor niets: ‘ De Nederlandse
eetcultuur bestaat niet meer ‘ …..
1
,Samenvatting:
De eerste deelvraag die aansluit op onze hoofdvraag is: ‘Wat was de Nederlandse
eetcultuur voor de wederopbouw?’ In deze deelvraag behandelen we hoe de
Nederlandse eetcultuur er uitzag voordat de gastarbeiders naar Nederland
verkasten. In deze deelvraag hebben we drie maaltijden apart genomen met
daarnaast informatie over lekkernijen en de manier waarop er gegeten word. De
maaltijden waren het ontbijt, lunch en niet te vergeten het avondeten. Als ontbijt aten
de mensen regelmatig een bammetje (boterham) met een plakje kaas of een beetje
jam, met natuurlijk een kopje thee of koffie erbij. Net als het ontbijt is de lunch nooit
echt een uitgebreide gelegenheid geweest, Nederland staat in het buiteland ook
bekend om het simpele ontbijt . De meeste Nederlanders kozen dan ook wederom
voor de geliefde boterham meestal in combinatie met een glas karnemelk of een
normaal glaasje melk. Als avondeten werd er vlees, groente en aardappelen
gegeten. Een goed stevige en warme maaltijd, na een lange werkdag.
Als tweede deelvraag die aansloot op de hoofdvraag hebben we: ‘Wat was de reden
dat gastarbeiders naar Nederland kwamen?’ Hierin bespreken we de verschillende
redenen van gastarbeiders om naar Nederland te komen en waarom Nederland de
gastarbeiders met open armen ontving. In ons profielwerkstuk spreken we vooral
over gastarbeiders, maar er vonden ook genoeg andere manieren van migratie
plaats. Er waren economische en sociale politieke migranten. De gastarbeiders lijken
op de economische migranten, maar bij een gastarbeider is het vooraf de bedoeling
dat zij terugkeren naar hun vaderland en bij migranten is dit niet het geval zij blijven
wonen in het nieuwe land en keren niet terug. Een voorbeeld van sociale politieke
migranten zijn degene die het in eigen land moeilijk hebben. Bijvoorbeeld vanwege in
gevaarlijke politieke situatie in hun land, daarom word er gezocht naar een beter
leven in een ander land, bijvoorbeeld in Nederland.
2
,Vervolgens gaan we verder met de deelvraag: ‘Uit welke continenten kwamen de
verschillende gastarbeiders?’. Hier bespreken wij uit welke continenten alle
gastarbeiders kwamen. Ook zal er besproken worden hoe dit in zijn werk ging en
welke jaartallen hier bij horen. Rond 1950 kwam de migratiestroom eigenlijk pas echt
op gang. Eerst begon het met stromingen uit Europese landen. Daarna kwam er
mensen uit Indonesië. Daarna de Surinamers die hier in Nederland kwamen, omdat
Suriname onafhankelijk werd. Nederland sloot in die tijd met verschillende landen
een wervingsverdrag onder andere met Turkije en Marokko, dit leidde er toe dat het
gemakkelijk werd voor Nederland om arbeiders te werven. We bekijken hierbij welke
gerechten de gastarbeiders meenamen naar Nederland, terug te vinden bij de
deelvraag: ‘Welke soort gerechten namen de gastarbeiders mee naar Nederland’?.
De bekendste gerechten van iedere cultuur komen aan bod. Dit zijn naar onze
mening: pasta, Döner kebab, pizza, couscous en nasi. Nasi werd meegenomen uit
Suriname en Indonesië, pizza en pasta werd meegenomen uit Italië en Döner kebab
uit Turkije.
En ten slotte de belangrijkste deelvraag die het meest aansluit op onze hoofdvraag:
‘Is de huidige Nederlandse eetcultuur gezonder dan de Oude Nederlandse
eetcultuur?’. Hierin kijken we eerst hoe je kan beoordelen of iets gezonder is, waar
de veranderingen toe hebben geleid en naar de eigenschappen op gebied van
voedingswaarde van buitenlandse voedselproducten om uit eindelijk te concluderen
wat gezonder is. Pasta, rijst en vis (Marokkaanse gerechten bevatten vaak vis)
behoren zeker tot een gezond voedingspatroon. En dat komt allemaal uit het
buitenland. De komst van deze producten is dus een grote aanwinst voor een
gezonde eetcultuur. De dagelijkse bewegingsinspanning speelt een belangrijke rol,
als je wil concluderen of het er gezonder op is geworden voor jou zelf, de een heeft
namelijk meer calorieën als de ander.
3
,Inhoudsopgave:
Inleiding 5-6
Hypothese 7-8
Deelvraag 1 …. 9-12
Deelvraag 2 13-14
Deelvraag 3 15-19
Deelvraag 4 20-23
Deelvraag 5…………………………………………………………………………………………………………………………………24-26
Praktische opdracht…………………………………………………………………………………………………………………….27-32
Conclusie ……………………………………………………………………………………………………………………………………33- 34
Reflectie …………………………………………………………………………………………………………………………………………35
Literatuurlijst ………………………………………………………………………………………………………………………………… 36
4
,Inleiding:
Voeding is een basisbehoefte van de mens, je kunt niet zonder. Iedere dag weer ben
je grote delen van de dag bezig met eten. Volgens richtlijnen van het
voedingscentrum is 4 tot 7 keer per dag eten een goed uitgangspunt. Dit betekent
dus, uitgaande van 15 minuten per benutting, dat je rond de 2 uur per dag bezig bent
met eten. Naast dat het een basisbehoefte is, is er ook een gehele eetcultuur
ontstaan. Ieder land staat bekend om zijn eigen eetcultuur. 1Als je Italië hoort, denk je
waarschijnlijk direct aan pizza en pasta. Net als Nederland en bijvoorbeeld stamppot
boerenkool met een gehaktbal. Doordat Nederland een multiculturele samenleving is;
komen al deze eetculturen bij elkaar. Dit was echter niet altijd al zo. De diversiteit
van eten is de afgelopen 50 jaar sterk toegenomen in Nederland; de standaard
avond maal aardappel, vlees en groente is vervangen door chinees van de
plaatselijke afhaal tent, de pasta en pizza van de plaatselijke pizzeria of de Turkse
pizza bij de ‘’turk’’
Hoe heeft de Nederlandse eetcultuur zo kunnen veranderen ? De komst van
gastarbeiders in de wederopbouw kan hier een mogelijke oorzaak van zijn.
Dit profielwerkstuk tracht aan te tonen of dit werkelijk invloed heeft gehad op de
Nederlandse eetcultuur. De Onderzoeksvraag luidt daarom als volgt: Wat is de
beïnvloeding voor onze Nederlandse eetcultuur door gastarbeiders van de eerste
lichting die in de periode van de arbeidsmigratie
tijdens de wederopbouw naar Nederland zijn gekomen ?
Daarbij kijken wij of de Nederlandse eetcultuur er gezonder op is geworden
of misschien juist wel ongezonder. Om te kunnen bepalen of het gezonder is
geworden, zullen wij kijken naar de verhoudingen tussen eiwitten,
vetten, koolhydraten , suiker –en zout gebruik en tenslotte naar de hoeveelheid
voedingsvezels. Door onderzoek te doen naar verschillende
deelonderwerpen en door het uitvoeren van een praktisch onderzoek, zullen
wij uiteindelijk in staat zijn om de
hoofdvraag te kunnen beantwoorden. Om de conclusie te kunnen
trekken, zullen wij eerst de oorspronkelijke Nederlandse eetcultuur bekijken. Als
nulpunt gebruiken wij de Nederlandse eetcultuur van voor de tweede wereldoorlog.
We zullen onder andere kijken naar de kenmerken van de
Nederlandse eetcultuur en de variatie in gerechten. In het profielwerkstuk
zullen ook de gastarbeiders uit verschillende continenten en landen worden belicht,
ook kijken wij naar de gerechten die zij meenamen en wat de rede was
dat gastarbeiders in groten getale naar Nederland kwamen. In
ons onderzoek maken wij gebruik van primaire bronnen en een praktische opdracht.
Als praktisch onderzoek: zullen wij verschillende leerlingen van school en mensen op
straat interviewen met
daarin vragen over hun wekelijkse eetpatroon, dit allen terug te zien
in onze eigen vlog ! Hiermee kunnen we kijken welke invloed buitenlands eten
heeft op de Nederlandse bevolking.
1
https://www.fit.nl/voeding/voedingstheorie/hoe-vaak-eten
5
,De deelvragen zien er als volgt uit:
- Wat was de Nederlandse eetcultuur voor de wederopbouw?
- Wat was de reden dat gastarbeiders naar Nederland kwamen?
- Uit welke continenten kwamen de verschillende gastarbeiders?
- Welke soort gerechten namen de gastarbeiders mee naar Nederland?
- Is de huidige Nederlandse eetcultuur gezonder dan de Oude Nederlandse
eetcultuur?
6
,hypothese
Voorafgaand aan het onderzoek verwachten wij dat de gastarbeiders uit de eerste
lichting erg veel invloed hebben gehad op de huidige Nederlandse eetcultuur. Een
ontwikkeling die begonnen is bij de komst van gastarbeiders en die nu nog steeds
aan de gang is.
Tim:’ Als ik naar me zelf kijk eet ik eigenlijk bijna iedere avond een Buitenlands
gerecht en misschien 1 keer in de week een traditioneel Nederlandse maaltijd, als je
dit dan vergelijkt met mijn opa en oma die kort na de tweede wereldoorlog zijn
geboren is dit een enorm verschil; toen zij mijn leeftijd hadden, aten ze iedere dag
een Nederlandse maaltijd en eigenlijk nog steeds’.
Quincy:’ kijk alleen al om je heen als je in de supermarkt loopt, overal zijn de
invloeden zichtbaar, het zelfde geldt zodra je in de stad loopt: overal om je heen zie
je buitenlands georiënteerde eetkraampjes en restaurantjes‘.
Kijkend naar de beïnvloeding op de eetcultuur, zien wij positieve veranderingen,
maar ook zeker negatieve .Door de komst van gastarbeiders naar Nederland en de
gerechten die zij meenamen denken wij denken dat er nu veel meer keus is.
Waardoor het gemakkelijker word om voldoende variatie aan te brengen in je
eetpatroon. In plaats van alleen aardappelen heb je nu ook de beschikking over rijst
en pasta. En zo zijn er veel tropische fruit en groenten soorten naar Nederland
gekomen. Wij verwachten dat variatie er toe kan leiden dat je meer en verschillende
vitamine en bouwstoffen binnenkrijgt wat er uiteindelijk voor kan zorgen dat je een
goed en gezond leven te leiden
Uit ons eigen sport -en voedingservaring denken wij dat rijst en pasta een
verbetering is ten opzichten van aardappel. Pasta en rijst bevatten namelijk beide
volkoren varianten. Wat meer en betere voedingstoffen bevat, dit zorgt er voor dat je
lichaam goed verzadigd is.
In buitenlandse gerechten word vaak veel gevarieerd verschillende groentes en als
er meer gerechten zijn, is het natuurlijk gemakkelijker. Wij verwachten dat wanneer je
gevarieerd eet je ook alle benodigde vitaminen, mineralen en bouwstoffen in je
lichaam binnenkrijgt. Hoe meer je in eten varieert des te meer voedingsstoffen je dus
binnenkrijgt. Alle tropische fruitsoorten komen uit het buitenland. Kijk maar naar
bananen, kiwi, mango, sinaasappel en zo kan je maar door blijven gaan. Fruit word
beschouwd als een van de meest gezonde dingen in de hele wereld. Dit weet
natuurlijk iedereen en dat is ook wetenschappelijk bewezen, zoals ze dat altijd
zeggen. Ook zijn er allemaal andere voedselproducten die gezond zijn, uit het
buitenland komt en die wij dagelijks meenemen in ons eetpatroon. Wij eten vaak
zilvervlies rijst en volkoren pasta. Natuurlijk moet je ook een beetje sporten om op
gewicht te blijven, dus licht het ook eraan hoeveel je hiervan eet. Als je dit gewoon
een keer per dag eet dan kan het geen kwaad. Dan is het gewoon gezond. In het
buitenland word er meer vis en kip gegeten. Dit is veel gezonder dan varken, wat we
hier in Nederland eten. Wij hadden voor dat we onze profielwerkstuk gingen doen,
hierover wat gelezen: ‘’Deskundigen maken zich zorgen over de gevolgen van
hepatitis E voor de volksgezondheid. Het gaat om virustype 3, waarmee ook
minstens de helft van de varkens is besmet’, meldt het AD. Hepatitis E komt voor in
7
, vlees van vee, zoals varkens. Dit virus kan de mens in gevaar brengen. Dus wij
vinden dat dit niet gezond is. Ook runderen zijn vee. In Nederland eten we als vlees
voornamelijk varken en rund2. Kip en vis zijn juist wel gezond, alleen vis zoals haring
eten de Nederlanders meestal in een bepaalde seizoen. Kip eten de meeste
Nederlanders ook wel, maar ze eten het minder als varken en rund. Tegenwoordig
eten we steeds meer kip en vis. Uit deze informatie die we dus al hadden, dachten
we dat buitenlands eten gezonder was dan het traditionele voedsel van de
Nederlandse burgers. Doordat veel mensen uit Nederland dit hebben overgenomen,
dachten we dus dat de buitenlandse immigranten hert Nederlandse cultuur positief
heeft beïnvloed. En gezonder heeft gemaakt. 3
Uit welke continenten kwamen de verschillende gastarbeiders? En hoe en in
welk jaar vond dat plaats? (deelvraag 1)
2
https://radar.avrotros.nl/nieuws/detail/hepatitis-uit-varkensvlees-bedreigt-ook-gezonde-mensen/
3
https://sochicken.nl/gezond-eten
8
