Welvaartverschillen tussen landen kan je meten op verschillende manieren:
1. Bruto binnenlands product per inwoner, dit zijn de waarde van alle goederen en
diensten die door binnen- en buitenlandse personen in 1 jaar worden geproduceerd.
Dit bedrag delen door het aantal inwoners is het bbp/hoofd.
2. De samenstelling van de beroepsbevolking.
3. De VN-ontwikkelingsindex, hierbij wordt naast het inkomen ook gekeken naar de
levensverwachting en analfabetisme.
Nadelen aan meten bbp/hoofd:
1. Er wordt niet naar de koopkracht gekeken.
2. Inkomsten uit de informele sector, ruilhandel en de zelfvoorziening tellen niet mee.
3. Het is een gemiddelde en de afwijkingen kunnen heel groot zijn. Als dit verschil groot
is spreek je van sociale ongelijkheid.
4. Het laat geen regionale verschillen zien, dit noem je regionale ongelijkheid.
Het wereldsysteem is in te delen in 3 groepen:
Centrum, rijke vooral westerse landen.
Semiperiferie, arme landen die een groei hebben doorgemaakt.
Periferie, de armste landen.
1.2 Patronen: bevolkingsspreiding en cultuurgebieden
Bevolkingsspreiding is de manier waarop de wereldbevolking over de wereld is verdeeld.
De bevolkingsdichtheid is hoeveel mensen er op 1 vierkanten kilometer wonen.
De spreiding is op meerdere manieren te verklaren:
Natuurlijke mogelijkheden, dichtbevolkt hangt vaak samen met een goed klimaat.
De ligging, gebieden die gunstig liggen tegenover een economisch kerngebied zijn
vaak dichter bevolkt.
Het koloniale verleden, in veel vroeg gekolonialiseerde gebieden vestigen mensen
zich aan de kust.
Een cultuurgebied is een gebied waarin culturen voorkomen die sterk op elkaar lijken, het
westerse cultuurgebied beslaat het grootste deel van het wereldoppervlak. De verspreiding
vanuit een kerngebied noem je diffusie.
, BuiteNLand VWO 4
1.3 Patronen: de politieke en sociale wereldkaart
De manier waarop een staat wordt bestuurd, blijkt uit het politieke stelsel. Gelet op het
democratische gehalte onderscheiden we hierin drie vormen:
1. Democratie, de bevolking heeft door vrije verkiezingen veel invloed op het bestuur.
2. Beperkte democratie, de bevolking wordt sterk gecontroleerd door de overheid.
Burgers hebben wel stemrecht maar kunnen maar op een klein aantal van de door de
overheid bepaalde partijen stemmen.
3. Dictatuur, hierbij wordt land autoritair bestuurd door één partij. De mensenrechten
worden er met voeten getreden.
Om de grootmachten in de wereld tegen te gaan sluiten kleinere landen een
samenwerkingsverband, dit is een samenwerking op economisch of politiek terrein tussen
een groep van landen, vaak binnen en regio.
1.4 Samenhang; ontwikkeling en werk
In de economische geschiedenis zijn er drie ingrijpende veranderingen:
1. De agrarische revolutie, de overgang van jagen en verzamelen naar landbouw.
2. De industriële revolutie, de overgang van handarbeid naar fabrieken.
3. De opkomst van de dienstenmaatschappij, sinds 1990 begeleid door de digitale
revolutie.
De belangrijkste krachten achter de verschuiving van het zwaartepunt economie zijn:
De stijging van de arbeidsproductiviteit door mechanisering en robotisering. Hierdoor
zijn er steeds minder arbeidskrachten nodig.
De stijging van de welvaart. Hierdoor ontstaan er steeds meer vraag naar
hoogwaardige goederen en diensten.
Door globalisering raken gebieden steeds meer verworven met elkaar, dit heeft invloed op
de internationale arbeidsverdeling. Hieronder verstaan we specialisatie van
werkgelegenheid in verschillende delen van de wereld, dit kun je aflezen aan:
De verdeling van de beroepsbevolking.
Samenstelling van het exportpakket.
Een exportpakket dat uit grondstoffen bestaat heeft 3 nadelen:
1. De prijzen van de grondstoffen zijn minder hard gestegen dan de prijzen van het
eindproduct.
2. De prijzen van grondstoffen stijgen en dalen op de wereldmarkt veel sterker dan die
van het eindproduct.
3. Wanneer een export uit handelsgewassen bestaat dreigt er altijd een kans op een
misoogst.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ChloeL. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.