Geschiedenis rechtspsychologie
1977 theorie over rechtelijke beslissingen
o Crombag, de Wijkerslooth, Cohen
1991 de menselijke factor
o Van Koppen & Crombag
1997 het hart van de zaak
o Van Koppen, Hessing & Crombag
2002 het recht van binnen
o Van Koppen, Hessing, Merckelbach & Crombag
2010 reizen met mijn rechter
o Van Koppen, Merckelbach, Jelicic & de Keijser
2017 routes van het recht
o Van Koppen, de Keijser, Horselenberg & Jelicic
Rechtspsychologie
Studie van het gedrag dat onder invloed van het recht staat of zou moeten staan EN
de studie van het recht als een gedragstechnologie (sturen + reguleren gedrag).
Ontwikkeld in internationale wetenschap
o Legal and Criminological Psychology
o Psychology, Crime & Law
o Law and Humand Behavior
o Behavioral Science & the Law
o Psychology, Public Policy and Law
Recht = normatief
Psychologie = descriptief
Pijlers van rechtspsychologie
Waarnemen
o veel invloeden op hoe we waarnemen en wat we waarnemen.
Herinneren
o Forensisch gezien veel valkuilen in het herinneren.
Waarderen
o Waarderen van informatie/bewijs, hoe sterk is dit?
Detecteren
o Hele proces van opsporen, detecteren van bepaald gedrag zoals
leugens.
Beslissen
o Elke functionaris in de strafrechtsketen neemt beslissingen, waar
psychologische invloeden een effect op hebben.
Onderzoek
, o Belangrijkste pijler. Rechtspsychologie is een descriptieve wetenschap,
deze baseert zich op feitelijkheden die veelal worden verkregen uit
empirisch onderzoek.
Onderzoek naar gedrag van…
Rechtssubjecten in het algemeen
o Samenleving
Plegers van misdrijven
Verdachten
Slachtoffers
Getuigen
Werkzaam binnen de strafrechtketen
Rechters
Officieren van justitie
Advocaten
Reclassering
Deskundigen (gedrags- & technisch)
Maatschappelijk nut
Laat met regelmaat zien dat met door juristen gebruikte middelen de beoogde
toestand niet of gedeeltelijk wordt bereikt. Het levert aanwijzingen voor verbetering
van procedures en voor identificatie van valkuilen in juridisch denken en beslissen.
Door juristen gebruikte middelen gedragstechnologie
Beoogde toestand waarheidsvinding
Veroordelen van/opsporen van schuldige daders
Voorkomen dat onschuldige mensen veroordeeld worden.
Rechterlijke dwaling
Veroordelen van onschuldige burgers.
Onderzoeksmethoden
Reconstructie van zaken.
Dossieronderzoek
Observatie
Vragenlijsten
Veel experimenteel onderzoek.
o Want: psychologie
Conformiteit
Ook wel compliance, gaat over de neiging die we hebben om ons aan te passen aan
het meerderheidsstandpunt.
, Asch-experiment (1955)
Testen of mensen ‘bezwijken’ onder groepsdruk door 1 proefpersoon in een groep
die foute antwoorden geeft te zetten. Doet de proefpersoon de groep na of geeft hij
wel het goede antwoord.
compliance bewezen
Proefpersoon gaf vaker een fout antwoord als de groep dit ook deed.
Relevant voor de rechtspraktijk.
De bewijsbeslissing strikt discrete beslissing! WEL of NIET, nooit ertussen in.
Beslissingsmodel Artikel 348 en 350 Sv.
1. Is het tenlastegelegde bewezen?
2. Welk strafbaar feit?
3. Feit & verdachte strafbaar?
4. Dient straf/maatregel te worden opgelegd?
5. Welke straf of maatregel?
Ad 1 gebaseerd op overtuiging, door inhoud van wettige bewijsmiddelen bekomen
(Artikel 338 SV).
Vanaf 2005 veel meer vrijspraken in eerste aanleg voor levensmisdrijven.
Diagnostische waarde van bewijs
Mate waarin het steun verleent aan de gedachte dat een verdachte schuldig is.
o Hoe waarschijnlijk is dit bewijs als verdachte de dader is.
Let op voor tunnelvisie.
Tegenover de mate waarin het steun verleent aan rivaliserende hypothese.
o Hoe waarschijnlijk is dit bewijs als een ander de dader is?
Correcte herkenning / foutpositieven.
o Correcte herkenning:
Daadwerkelijke daders die zijn herkend door getuigen.
o Foutpositieven:
Onschuldige burgers die toch zijn veroordeeld.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper yfraaf. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.