Thema 7. Multiple Gewrichtsklachten
HC46 Multiple gewrichtsklachten:
Autoimmuunsysteemziekten I
Herkennen symptomen van
- Systemische lupus erythematosus (SLE)
- Sclerodermie (systemische sclerose)
- Sjögrens
- Reumatoïde artritis -> weet je al (artritis, scleritis, vasculitis, noduli)
- Spondylartritis -> weet je al
à Overzicht specifieke extra-articulaire symptomen
à Algemene pathofysiologie auto-immuunziekte
Meest kenmerkende symptoom van auto-immuunziekte is problemen bewegingsapparaat
- Begin -> pijn/zwelling
Actieve afweerreactie auto-immuunziekte (/wat wijst op systemische inflammatoire ziekte)
- Koorts/subfertiele temperatuur, zweten, gewichtsverlies, moeheid
- Roodheid, zwelling
- Hoge bezinking, CRP, witte bloedcellen
à Oorzaak vaak multifactorieel
o RA -> roken, genen (HLA-D4, PTPN22), exogene trigger (virus/infectie), nog extra
mogelijke triggers -> zorgen chronische immuunreactie
Vrijwel alle organen aangedaan -> bewegingsapparaat vaak belangrijk, wel verschillen tussen ziekten
- RA -> vaak kleine gewrichten handen en voeten
- SLE -> ook koorts en huidafwijkingen
Type gewrichtsklachten bij autoimmuunsysteemziekte (AISZ) -> inflammatoire klachten
- Diffuse (vaakst! In begin soms nog lokaal) pijn van gewrichten/pezen/spieren
- Artritis/tendinitis (ontstekingsbeelden)
Inflammatoir vs non inflammatoir
- Inflammatoir
o Ochtend
o Zwelling -> soft-tissue (-> geeft functiebeperking actief en passief)
Warmte, soms rood
Extensie meer beperkt dan flexie (synoviaal vocht)
o Ochtenstijfheid >1u
o BCE/CRP
o Reageren goed op NSAIDS
- Non-inflammatoir
o Avond
o Zwelling ‘’benig’’ of geen (i.i.g. niet warm en rood)
o Ochtendstijfheid < 45 min
o BSE, CRP hetzelfde
, o NSAIDS –
Stroomschema pt presenteert zich met artritis
9 Onderscheid monoarticulair en oligo/polyarticulair
9 Monoartritis
9 Kristal (jicht), septisch, reactieve, osteoartritis (flare bij artrose), artritis
mimics (bursitis, hemartros, cellulitis -> lijkt op artritis)
9 Oligo/polyarticulair -> onderscheid symmetrisch en asymmetrisch
9 Asymmetrisch (vaak ook minder gewrichten dus -> oligo!)
9 Gonokokkenartritis (enige septische artritis die niet mono is)
o Vaak jongeren, SOA, verspringende gewrichten
9 Spondylartropathieen SPA
o Reactieve artritis, a. psoriatica, artritis ihkv spondylitis
ankylopoetica/IBD
9 Symmetrisch
9 RA
9 Systeemziekte
o SLE, systemische sclerose, Sjögren, MCTD
9 Virale artritis (bijv door EBV)
Red flags in de anamnese (naast algemeen malaise, koorts, gewichtsverlies) (zie blokboek)
- Huidafwijkingen
o Overgevoeligheid zonlicht, verstrekking, ‘vlekjes’, haaruitval
- Handen
o Raynaud (winterhanden), afwijkingen aan nagels, verkleuren
- Ogen
o Droge ogen, rood/pijnlijk oog
- Hart/longen
o Hartkloppingen, kortademigheid, droge hoest
- Pijn bij plassen, veranderde ontlasting (diarree, bloed)
- Mond
o Moeite met slikken, reflux, droge mond, aften
- Bloedneuzen
- Holteontstekingen
Reumatologische tractus anamnese -> kijken naar problemen/afwijkingen aan
- Bewegingsapparaat, huid, haar, handen, slijmvlies, oogontstekingen, KNO
- Gevolgd door interne tractus anamnese
Lichamelijk onderzoek -> red flags
- Artritis
- Functiebeperking axiaal skelet (bewegingsbeperking wervelkolom -> spondylartritis)
- Raynaud
- Droge mond
- ‘Rood oog’
- Afwijkingen huid of nagels
- ‘Interne pathologie’ (hard, longen, buik internistisch LO)