GESLAAGD IN EERSTE ZIT. Dit document bevat al mijn lesnotities van het deel omgevingsrecht van het vak Bestuurs- en omgevingsrecht. De nadruk van de leerstof ligt op de notities aangezien er veel delen niet in het handboek staan. Notities zijn dus noodzakelijk voor dit vak. Alles wat de prof gezegd...
2. Bestuursrecht .................................................................................................................................................................. 5
2.1. Omschrijving en situering ................................................................................................................................................ 5
2.2. Milieurecht en ruimtelijk bestuursrecht .......................................................................................................................... 6
2.3. Ontwikkeling van milieurecht .......................................................................................................................................... 8
2.4. Milieurecht en ruimtelijke ordeningsrecht als vakgebied ................................................................................................ 9
2.5. Administratieve organisatie ........................................................................................................................................... 10
3. Enkele dingen uit algemeen bestuursrecht om goed te onthouden ................................................................................ 11
HD2: MILIEU, RUIMTE, BELEID EN RECHT .......................................................................................................... 12
1. Milieu, ruimte en (de nood aan) beleid .......................................................................................................................... 12
1.2. Nadelig juridisch statuut van het milieu ........................................................................................................................ 12
1.3. Milieubeleid, ruimtelijke ordening, … zijn nodig ............................................................................................................ 14
1.4. Ligitimatie van het omgevingsbeleid ............................................................................................................................. 14
Duurzame ontwikkeling ........................................................................................................................................................... 15
2. Functies van het omgevingsrecht ................................................................................................................................... 17
3. Instrumenten van het omgevingsbeleid ......................................................................................................................... 17
3.1. Directe en indirecte regulering ...................................................................................................................................... 17
3.2. Enkele belangrijke instrumenten ................................................................................................................................... 18
Ruimtelijke ordening ............................................................................................................................................................... 18
Milieuhygiëne .......................................................................................................................................................................... 19
3.3. Instrumenten toegepast op autoverkeer (uitbreiding op boek) .................................................................................... 21
4. Op naar nieuwe instrumenten en weg van de regulering ............................................................................................... 25
4.1. Verhandelbare emissierechten, een marktconform instrument ................................................................................... 25
Mondiaal klimaatbeleid ........................................................................................................................................................... 25
Mestbeleid (Vlaanderen) ......................................................................................................................................................... 27
Ruimtelijke ordening ............................................................................................................................................................... 27
4.2. De rol van het beleid en van de rechter herzien? .......................................................................................................... 28
4.3. Beginselen van het milieubeleid .................................................................................................................................... 29
Inhoud en oorsprong van de beginselen ................................................................................................................................. 29
Voorzorgsbeginsel ................................................................................................................................................................... 30
Standstill – beginsel = beginsel van non regressie................................................................................................................... 32
Integratiebeginsel .................................................................................................................................................................... 32
De vervuiler betaalt ................................................................................................................................................................. 32
Voorzorgsbeginsel koppelen aan instrumenten van milieuhygiënebeleid .............................................................................. 33
Rechtspraak in België .............................................................................................................................................................. 34
4.4. Rechtsbescherming op de helling? ................................................................................................................................ 35
Legislatieve validatie................................................................................................................................................................ 35
HD3: ONTEIGENING, EIGENDOMSBEPERKINGEN EN RECHTEN VAN VOORKOOP EN VOORKEUR ................... 37
1. Bescherming van eigendom ........................................................................................................................................... 37
1. Onteigening ................................................................................................................................................................... 38
1.1. Begrip ............................................................................................................................................................................. 38
1.2. Bescherming van het eigendomsrecht bij onteigening .................................................................................................. 39
Algemeen nut, wettelijke grondslag en noodzakelijkheidsvereiste ........................................................................................ 40
Onteigeningsvergoeding .......................................................................................................................................................... 41
Onteigeningsprocedure ........................................................................................................................................................... 43
2
, Rechtsbescherming ................................................................................................................................................................. 45
Verzoek tot zelfrealisatie (art. 24 Onteigeningsdecreet)......................................................................................................... 46
Verzoek om van de onteigening af te zien (art. 42 Onteig.decr.) ............................................................................................ 46
Recht van wederoverdracht (art. 65 – 73 Onteigeningsdecreet) ............................................................................................ 47
2. eigendomsbeperkingen ................................................................................................................................................. 47
2.1. Begrip ............................................................................................................................................................................. 47
2.2. Bescherming van het eigendomsrecht bij eigendomsbeperkingen ............................................................................... 47
In beginsel geen sV .................................................................................................................................................................. 47
SV bij quasi – onteigening of de facto – onteigening .............................................................................................................. 48
Wat als een rechtmatige verkavelingsvergunning onwerkbaar wordt? .................................................................................. 48
SV in toepassing van het beginsel van de gelijkheid van de burger voor de openbare lasten (GBOL) .................................... 48
Voorbeelden uit rechtspraak ................................................................................................................................................... 50
3. Recht van voorkoop ....................................................................................................................................................... 51
Sanctieregeling bij rechten van voorkoop ............................................................................................................................... 52
4. Recht van voorkeur ........................................................................................................................................................ 52
HD4: VERGUNNINGEN IN DE RUIMTELIJKE ORDENING EN HET MILIEUBELEID ................................................ 53
5. Co – existentie van wetgeving, rechtsbescherming, kenmerken en gevolgen van vergunningen..................................... 53
5.1. Soorten vergunningen.................................................................................................................................................... 53
5.2. Belangrijke stappen voor een vergunning ..................................................................................................................... 53
openbaar onderzoek ............................................................................................................................................................... 53
Administratief beroep ............................................................................................................................................................. 55
Jurisdictioneel beroep ............................................................................................................................................................. 56
5.3. Kenmerken en gevolgen van vergunningen ................................................................................................................... 57
6. Omgevingsvergunning ................................................................................................................................................... 61
6.1. Voorwerp van de vergunning ......................................................................................................................................... 61
Voorwerp van de omgevingsvergunning voor stedenbouwkundige handelingen à artikel 4.2.1 VCRO ............................... 61
Vermoeden van omgevingsvergunning voor stedenbouwkundige handelingen (artikel 4.2.14 VCRO jo art. 5.1.3 VCRO). ... 62
Voorwerp en aard van de omgevingsvergunning voor het verkavelen van gronden (art. 4.2.15 VCRO) ................................ 63
Voorwerp van de omgevingsvergunning voor de exploitatie van een ingedeelde inrichting of activiteit .............................. 64
Voorwerp van de omgevingsvergunning voor vegetatiewijzigingen ....................................................................................... 65
Voorwerp van de omgevingsvergunning voor kleinhandelsactiviteiten ................................................................................. 65
6.2. Vergunningsprocedure................................................................................................................................................... 65
6.3. Beoordeling van de omgevingsvergunning .................................................................................................................... 69
Legaliteitscriterium .................................................................................................................................................................. 69
Opportuniteitscriterium .......................................................................................................................................................... 70
6.4. Omgevingsvergunning: varia.......................................................................................................................................... 71
HD5: RUIMTELIJKE PLANNING EN INRICHTING .................................................................................................. 72
1. Enkele begrippen en feiten ............................................................................................................................................ 85
2. Nut van de biodiversiteit ............................................................................................................................................... 86
3
,3. Beleid en wetgeving....................................................................................................................................................... 86
2. Ruimtelijke ordening ..................................................................................................................................................... 94
2.1. stedenbouwkundige misdrijven en inbreuken............................................................................................................... 94
2.2. Toezicht, opsporing en vaststelling ................................................................................................................................ 95
2.3. gerechtelijke handhaving ............................................................................................................................................... 96
2.4. Bestuurlijke handhaving................................................................................................................................................. 98
2.5. Verjaring van de strafvordering en de herstelvordering .............................................................................................. 100
2.6. Uitvoering van de rechterlijke uitspraak ...................................................................................................................... 103
3. Milieu .......................................................................................................................................................................... 103
FEEDBACK EXAMEN EERSTE ZIT 2020 – 2021 ..................................................................................................106
OMGEVINGSRECHT IN ACTIE ............................................................................................................................113
3. OIA 2 – beginselen van het milieubeleid ...................................................................................................................... 116
6. OIA 4 – Vergunningen, regularisatie vs. afbraak ........................................................................................................... 120
7. OIA 5 – vergunningen, procedures en omgevingsvergunning ....................................................................................... 120
4
, HD1: OMGEVINGSRECHT EN HET RECHT
1. RECHT
2. BESTUURSRECHT
2.1. OMSCHRIJVING EN SITUERING
Het omgevingsrecht is vooral bestuursrecht maar ook andere rechtstakken
ð vb. milieuaansprakelijkheid voor milieuschade à door zure regen sterft een bos af. Dit geeft
milieuschade à aansprakelijkheidsrecht
ð vb. ecofiscaliteit à fiscaal recht
ð vb. vergunningen aanvragen à bestuursrecht
ð Ook mensen die met privaatrecht bezig zijn worden beïnvloed door het omgevingsrecht (vb.
bodemattest bij verkoop van een onroerend goed = een attest van alle bodemonderzoeken die ooit
gebeurd zijn à ook als het blanco is à moet aanwezig zijn bij de verkoop compromis à is dit een
nieuw geldigheidsvereiste? Neen, HvC zegt dat de afwezigheid van het attest het plechtig contract
niet veranderd) = omgevingsrecht beïnvloedt traditionele leerstukken.
ð Vb. iemand laat een oprit aanleggen naar zijn huis (sterk geasfalteerd: mag niet altijd
(doorlaatbaarheid). De aannemer doet dit en stuurt daarna een factuur. Men moet hier eigenlijk een
omgevingsvergunning voor hebben om zo een soort oprit aan te leggen (vrij groot). Er was geen
vergunning gevraagd maar de aannemer heeft hier geen rekening mee gehouden. De aannemer
wordt achteraf niet betaald omdat de opdrachtgever geen geld heeft. Wanneer de aannemer dit gaat
vorderen voor de rechter zal de rechter zeggen dat de vordering een ongeoorloofde oorzaak heeft.
De opdrachtgever heeft een fout gemaakt en de aannemer moet ervoor opdraaien. Dit is eigenlijk
niet eerlijk à Rechtspraak in allerlei richtingen hierover: weinig rechtszekerheid.
5
, Wat is het omgevingsrecht? Milieurecht + ruimtelijk bestuursrecht
- Milieubeleid
o Milieuhygiëne = alles wat te maken heeft met het bestrijden of voorkomen van
verontreiniging.
o Milieubeheer = beheer van natuurlijke rijkdommen
o Natuurbehoud = beschermen van natuur, behoud van natuurgebieden
- Ruimtelijke ordening à bestemming van de ruimte bepalen (toekennen van functies aan bepaalde
gebieden = zonering à wonen, industrie, natuur).
- Onroerend erfgoed = monumenten
Nieuwe tak à energierecht = transport, verbruik van energie
ð Hernieuwbare energie
ð Kernenergie
2.2. MILIEURECHT EN RUIMTELIJK BESTUURSRECHT
Al van in de middeleeuwen waren er reglementen waarin het werd verboden om afvalstoffen in de rivier te
gooien die door de stad ging à de kleren moesten daar in gewassen worden (hierdoor werd het water dus
ook vervuild à zeker voor de stad die lager lag). Ze hielden in de middeleeuwen dus geen rekening met de
omgeving, het was enkel voor het belang van de stad.
Wanneer we onder Frans bewind kwamen bestond er een Napoleontisch decreet op hinderlijke inrichtingen
à je mocht niet zomaar een fabriek bouwen, je had toen al een vergunning voor nodig. Onder Nederlands
bewind van Willem kwam er iets nieuw, later iets voor alleen België en uiteindelijk kwam er iets Vlaams.
De exploitatievergunning is een heel oude tak van het recht (een vergunning nodig hebben om iets
vervuilend te doen). Er was ook een ad hoc benadering = er gebeurd iets en daar wordt met wetgeving op
gereageerd.
ð vb. er gaan mensen dood door smog à dan pas komen er normen rond luchtverontreiniging.
ð Vb. ontploffing à start voor Europese richtlijn (richtlijnen die zeggen dat brandbare stoffen/
producten niet bij andere brandbare dingen mogen staan + afstanden met woongebieden).
Vanaf de jaren 70 is men van dat ad hoc beleid afgekomen en is men naar algemene wetten gegaan voor
luchtverontreiniging (vb. geen vervuiling in grondwater) à men ging alles gaan indelen in sectoren/
milieucompartimenten waar allemaal verschillende wetten voor bestonden. Dit heeft een aantal
6
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper DDH. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,29. Je zit daarna nergens aan vast.
