Inleiding pedagogiek – literatuur voorbereiding
8) Opvoe ding e n opvoedadvies
Ja ns z, J . ( 19 96) . He t Ki nd . De sk u nd i g e o pvo ed in g sa d vi e ze n e n -i nt er ve nti e s . I n J. Ja ns z & P . v an Dr un en (r ed .) , Me t
zac ht e h an d: Op kom st en ve rb re i di n g van he t p sy ch ol og is ch pe rs p ec ti ef ( pp . 3 7 - 55) . Ut re ch t: Le mm a.
Volgens John Watson moeten ouders worden bijgestaan door een opvoedexpert. Hij achtte een drastische aanpak voor wat hij om zich heen zag, hij
was namelijk tegen de moederlijke ‘verwenning’. Dit stond de wetenschappelijke benadering van opvoeding in de weg. (begin 1900). Rousseau had
een romantisch beeld van de kinderziel en hij vond dat een natuurlijke opvoeding de bron was van een goeie opvoeding. Dit was in de zeventiende
eeuw. Deze opkomende interventiepraktijken waren de achtergrond voor de opkomst van psychologische perspectieven over het kind. Tot het
einde van de 18e eeuw maakte men zich niet druk om kinderen, vanaf hun 6e moesten ze vaak werken, er was geen sprake van een echte kindertijd.
In de loop van de 18e eeuw ging men kinderen en volwassen meer van elkaar scheiden, ze wouden hen beschermen van de buitenwereld. Dit begon
eerst bij de hogere klassen. Het kind werd een ander categorie. In de loop van de 19e eeuw kwamen er allerlei wetten voor kinderen. De overheid
kon kinderen die niet goed werden behandeld uit huis plaatsen. Ook ging men door de opkomst van de medische wereld kindersterfte tegen en
besmettelijke kinderziektes tegen, waardoor er consultatiebureaus kwamen. Het resultaat was dat in het einde van de negentiende eeuw er een
afstand was tussen kinderen en volwassenen en werd er langer toegewerkt om volwassen te worden.
Voorgeschiedenis
Granville Stanley Hall was een pionier was voor de kinderpsychologie. Hij legde de basis voor het samenwerken van psychologen en
opvoeder/leerkrachten/professionele opvoeders. Hij maakte vragenlijsten en observeerde gedrag van kinderen. Hij was erg populair in Amerika.
Waar hij veel ouders ‘inspireerde’ met zijn opvoedadviezen. Hij had veel succes bij het Congres of mothers. Mensen hadden wel kritiek op hem.
Arnold Gessel was een leerling van Hall. Hij maakte filmopname en achtte de biologische rijping verantwoordelijk dat kinderen op een bepaalde
leeftijd dezelfde dingen leerden/konden. Hij maakte verschillende normen voor een normale ontwikkeling. In Europa was er ook sprake van de
kinderstudie en de samenwerking zoals in Amerika. Freud was een belangrijke binnen de psychoanalyse.
Opkomst van de kinderpsychologie
Kinderstudies kregen steeds meer aandacht van boeken en tijdschriften wat leidden dat steeds meer ouders gingen lezen over opvoedadviezen. En
dat naast medische inzichten de psychologische inzichten nu ook een rol hadden in de opvoeding. Een voorbeeld in Infant care waarin er veel nadruk
wordt gelegd op het hebben van een routine. John B Watson verdedigde de wetenschappelijke benadering van de opvoeding in plaats van het
vertrouwen dat het instinct van de ouders genoeg was. Opvoeding tot onafhankelijkheid was door hem alleen mogelijk door een zakelijke aanpak. In
Nederland kwam er tussen de wereldoorlogen steeds meer aandacht voor de psychologie. Men ging proberen om dingen te voorkomen, dus
kwamen er preventie behandelingen. Er kwamen clinics waarin verschillende professionals samenwerkte om mogelijke stoornissen te voorkomen.
Vaak lag de nadruk op delinquente jongeren en moest er gezorgd worden dat kinderen met de potentie om delinquent te worden dit niet werden.
Voornamelijk werd dit gedaan door psychoanalyse.
De naoorlogse ontwikkelingen: Popularisering, Interventies
In de jaren na de tweede wereldoorlog lag de nadruk op de structuur van de familie. De nadruk lag op gezinsherstel. Spock bracht een boek uit: the
common sense book of baby and child care. Hij benadrukte dat ouders hun eigen instincten wel moesten vertrouwen. Hij nam afstand van de
dwingende opvoedstijl en vond dat men flexibeler moesten gaan opvoeden, deze flexibiliteit is anders dan toegeeflijkheid. Bowlby vond dat de band
tussen moeder en kind het belangrijkste is. Later werd er door opvoedexperts benadruk dat ouders ook plezier moesten hebben. De zorg van
kinderen werd na de oorlog beschouwd als een van de kerntaken van de verzorgingsstaat en zij deden voornamelijk aan preventies. Zodat het later
geld bespaarde. De staat wou gelijke kansen creëren voor alle kinderen.
Conclusie:
In 1900 publiceerde de Zweedse onderwijzeres Ellen Key De eeuw van het kind. De titel van deze populaire bundel was in zoverre profetisch dat de
krappe eeuw die sindsdien is verstreken inderdaad het decor is geweest van een toenemende professionele en wetenschappelijke bemoeienis met
het leven van kinderen . Deze opvoedingsinterventies stonden van meet af aan in het teken van preventie, waarbij bezorgdheid over het kind hand
in hand ging met maatschappelijke belangen als het voorkomen van besmetting en delinquentie. Artsen, psychologen en andere
opvoedingsdeskundigen gaven advies en staken op allerlei manieren de helpende hand toe . De medici en psychologen claimden daarbij dat de
normen die zij ten aanzien van fysieke en mentale ontwikkeling hanteerden het resultaat van wetenschappelijk onderzoek waren, in tegenstelling
tot de aan de moraal ontleende normen van bijvoorbeeld Rousseau. Het is opmerkelijk dat deze normatieve criteria in eerste instantie niet werden
ontleend aan onderzoek naar de ontwikkeling van normale kinderen , maar aan studies naar kinderen die op de een of andere manier de normen
hadden overschreden, zoals problematische leerlingen en jeugddelinquenten.
Binnen het hele scala van interventiepraktijken gingen psychologische inzichten in de loop der tijd een steeds belangrijker rol spelen. Enerzijds was
deze psychologisering van opvoeding en ontwikkeling het resultaat van inspanningen van professionele psychologen , anderzijds wisten
psychologische theorieën en instrumenten al veel eerder hun weg naar de praktijk te vinden: terwijl de theorieën van bijvoorbeeld Stanley Hall en
Freud al vanaf het begin van de eeuw door bijvoorbeeld artsen werden gebruikt, zou het tot na de Eerste Wereldoorlog duren voordat
psychologische professionals zich een positie naast de andere opvoedingsexperts hadden verworven. Tot op de dag van vandaag hebben de medici
binnen de instellingen de touwtjes stevig in handen, zodat psychologen over het algemeen een bescheiden plaats hebben.
Naast de professionele interventiepraktijken kreeg de psychologisering van de opvoeding met name zijn beslag in de populariserende
opvoedingsadviezen. Dit begon al voor de eeuwwisseling , met het werk van Stanley Hall en zijn child study movement , en kreeg een vervolg in het
werk van Watson en de geleidelijke psychologisering van publicaties als Infant Care. Na de Tweede Wereldoorlog raakte deze psychologisering van
opvoedingsadviezen in een stroomversnelling door het psychoanalytisch georiënteerde werk van Spock en Bowl by, die beiden een miljoenenpubliek
bereikten. Daarbij kan vastgesteld worden dat deze psychologische verwetenschappelijking van het opvoedingsadvies niet leidde tot eenduidige
ontwikkelingsnormen. Verschillende psychologen conceptualiseerden opvoeding en ontwikkeling op manieren die vaak haaks op elkaar stonden,
ook als ze in dezelfde periode werkten. Dit drukt ons eens te meer met de neus op het feit dat niet alleen 'het kind' een historische constructie is,
maar dat ook de kinderpsychologie zelf afhankelijk is van de omstandigheden waaronder het vak zich ontwikkelt. De wetenschappelijke
kinderpsychologie blijft daardoor verbonden met normen van sociale, politieke en soms zelfs persoonlijke aard.
De moderne adviezen kennen een belangrijke rol aan het eigen inzicht van de ouders toe, waardoor de psycholoog niets anders rest dan met zachte
hand te regeren en het aan de ouders over te laten in hoeverre zij waarde hechten aan zijn of haar adviezen. Toch vrezen sommigen de bevoogding
die het deskundigheidsoffensief met zich mee brengt. Door het populaire advies en de rijk geschakeerde interventies in het kinderleven lijkt er altijd
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elisajansen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.