100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na betaling Zowel online als in PDF Je zit nergens aan vast
Eerder door jou gezocht
Samenvatting literatuur college week 9 De Ondergang En Daarna. De Vervolging Van De Nederlandse Joden En Haar Nasleep, 1940 - Nu. (5772IVH5)€3,49
In winkelwagen
Samenvattingen de ondergang en daarna
Literatuur week 9 Blom H8 Peter Romijn: De oorlog (1940-1945)
Inhoud
Intro
De Duitse inval
Registratie
Segegratie
Nieuwe voorschriften
Vogelvrij leven
Deportatie begint met de ster
Gedwongen verhuizing en werkkampen
Organisatie en selectie
Vlucht, onderduik en verzet
De doorgangskampen
Deportatie en moord
besluit
Intro
In de korte tijd dat de Duitser in Nederland waren vermoorden ze vele mensen. Dit was onderdeel
van het antisemitische streven van de Nazi’s wat behoorden bij hun nationaalsocialistische politiek
en ideologie. De Duitser zorgde er in Nederland voor net als elders dat vervolgers aan de macht
kwamen en hun Jodenhaat konden uit voeren als politiek beleid. Dit gebeurde is stappen
1. isoleren van de joden door ontnemen burgerrechten, have en goed
2. Joden dwingen tot leven in een gesegregeerde gemeenschap tot deze stap op
Nederlandse bodem
3. Deportatie
4. Moord op voorbedachte raden
Voor de inval was er juist spraken van voortgaande integratie maar wel vasthouden aan religieuze
tradities:
- Orthodox gelovig leven (in Duitsland grotere Reformatiebeweging)
- Een minderheid was bezig met het zionisme
- Gelovigen die de synagoge niet bezochten vonden hun plek bij liberale of sociale hoeken
De Duitse bezetting was een radicale verandering hierin. Deze isoleerde de joden en gaven ze met de
Joodse Raad een misleidende vorm van zelfbestuur ten behoeven van vervolging wat weer leidde tot
onderlinge spanningen. Daarnaast ontstaat er een ingewikkelde scheiding tussen Joden en niet-Joden
waardoor de samenleving fundamenteel veranderde.
In het historiografische debat loopt de vraag of de nazi’s onder leiding va Hitler de massamoord
planmatig hebben opgezet en uitgevoerd? Het antwoord ligt volgens Romijn in het bestuderen van
het escalerende proces van vervolging dat er plaatsvond. De nazi’s vervolgde de Joden al snel in
nieuwe gebieden en het bloederige oostfront zorgde voor de stap naar het bloedbad op industriële
schaal, waarnaar dit plan er ook kwam voor de rest van de Joden
In Nederland werd het proces dat in Duitsland al plaats gevonden had versnel uitgevoerd. Voor de
joden was het niet duidelijk wat er precies gebeurde en wat de gevolgen zouden zijn of mogelijk
praktische vormen van verzet. Rechtszekerheid en bescherming werden opgeheven. Doordat de
Joden geen bescherming kregen van de Nederlandse instellingen namen de tegenstellingen ook toe
tussen Joden en niet-Joden. Er waren veel beklemmingen maar er bleef wel hoop op overleven wat
zorgde voor een inspiratie tot verzet en wederopleving van het joodse bewustzijn.
, Het is bijzonder dat de Joden zo succesvol zijn uitgesloten omdat ze juist heel goed geïntegreerd en
goed opgenomen waren in de Nederlandse samenleving. De vervolging heeft daarnaast ook snel
vorm gekregen door steeds te registreren, segregeren, te beroven en deporteren. In de
Jodenvervolging toonde de nationaalsocialistische revolutie het duidelijkst haar aard: zij deed alles
om deze mensen hun mens-zijn te ontnemen. Door verontwaardiging hierover volgde een
vervreemding en scheiding tussen vervolgden en buitenwereld.
De Duitse inval
Mei 1940 word Nederland ingevallen met een bliksem aanval. Er vinden nog vlucht pogingen plaats
door naar havensteden te gaan, maar er komen maar ongeveer 3000 mensen weg naar Engeland
waaronder enkele honderden Joden. Maatregelen voor het evacueren van Joden waren niet
getroffen. Wel worden de Duitse Joden uit Westerbork naar Friesland op de trein gezet maar die
komen niet verder dan Leeuwarden. Ze zijn later met bevel van de bezetter weer terug gebracht.
Veel Joden hebben geen idee wat ze te wachten staat en sommige besluiten in de Meidagen
zelfmoord te plegen.
De bezetter hoopte het vertrouwen van de Nederlanders te winnen, en daarmee hun steun voor
nazi-Duitsland. Onmiddellijk scherp optreden tegen de joden kon deze bedoeling dwarsbomen en
daarom mocht het sociale leven schijnbaar zijn gewone loop hernemen. Er werd ook eerst
verkondigd dat er geen joodse maatregelen zouden plaatsvinden, ze werden echter wel onder de
radar besproken. De grote pogroms bleven in eerste instanties uit maar vernieling van synagogen en
straatterreur zette wel een toon van dreiging. Daarnaast waren er ook lichte anti-Joodse maatregelen
als het verbieden van het joodse slacht ritueel en het ontzeggen van toegang tot luchtbescherming.
Er was weinig weerklank hierover van de Nederlandse bevolking en sommige liepen zelfs al op de
zaken vooruit door het ontslaan van Joodse medewerkers uit ‘bescherming’.
Registratie
De officiële discriminatie begon sneller dan verwacht. In september 1940 moest het Nederlandse
bestuur Joden registreren die ambtelijke of publieke functies vervulden. Hier werd tegen
geprotesteerd door de regering in ballingschap, maar de Ariërverklaring werd toch verzonden begin
oktober. Ondanks dat de regering protesteerden werkten ze toch mee uit het motief als ze samen
zouden werken met de vijand dat het beter zou gaan dan als de NSB de macht over zou nemen in
Nederland. Er was ook weinig collectief verzet mogelijk door de keuzes van hogerhand (Hoge raad en
secretarissen-generaal). Op 4 november 1940 volgde het ontslag van alle Joden in deze functies. De
ambtenaren reageerden gelaten op joodse collega's. Dit weerspiegelt de houding die in het najaar
van 1940 heel bezet West-Europa aannam, onder de indruk van de Duitse overwinningen. Er werd
wel hulp geboden door freelance klussen uit te geven en er kwam meer protest bij het ontslaan van
Joodse leraren.
Er werd verwacht dat de Duitsers nu tevreden zouden zijn, maar die gaan juist een stap verder op 22
oktober 1940 de Wirschaftsprüfselle te gebruiken. Een plek waar alle joodse bezittingen
geregistreerd diende te worden. Het is van belang om te weten wanneer je dan jood bent of niet
1. Je hebt 3 ‘vol-Joodse’ grootouders
2. Je hebt 2 vol-joodse grootouders en behoort tot de joodse kerkelijke gemeenschap
3. Je hebt 2 vol joodse grootouders en bent gehuwd met een joodse man of vrouw
Daarnaast waren je grootouders vol-Jood als ze tot een joodse kerkelijke gemeenschap behoorden.
Het gelovige leven van je voorouders bepaalde dus of je een vol-Jood was of niet.
De volgende stap was het registreren van iedereen die ook maar een beetje Joods was. De half en
kwart joden werden dan wel voorlopig met rust gelaten te worden. Deze informatie werd verzameld
doordat joden zich moesten melden. Daarnaast werd het bevolkingsregister gebruikt om
persoonsbewijzen uit te geven bij 15 jaar en ouder en als je een jood was kreeg je de letter J in dit
persoonsbewijs. Vele Nederlanders schikte zich zoals ze veel deden in de eerste fase van de bezetting
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper floortjedejonge. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
