De focus control stick helpt je bij het leiden van projecten in creatieve en complexe
omgevingen ook is dit het stuurelement waarmee je de richting en het abstractieniveau
van je aandacht bepaalt.
Focus: Scoping, Completing, Creating
Je kunt daarmee sturing geven aan richting, tempo en naar behoefte
in en uitzoomen.
Je kunt drie dingen doen:
1. Mee bewegen met de wind, dus neutrale positie, project
laten leiden door gebeurtenissen.
2. Je kunt alle richtingen op bewegen, het project ontwikkelt
zich multidimensionaal, in meerdere richtingen dan alleen
vooruit.
3. Je kunt in en uitzoomen. Deze beweging zorgt ervoor dat
andere zaken zichtbaar worden en je aandacht trekken. Na
het inzoomen kun je ervoor kiezen verder in te zoomen, stil
te staan of uit te zoomen voor een totaalbeeld.
Met deze stick verleg je expliciet de aandacht, bijvoorbeeld van verhelderen naar maken. Of
van maken naar afronden, dit vraagt om een andere activiteit van je hersenen met een
bewuste expliciete focus.
Een focusperiode is een periode (met van tevoren onbekende duur) waarin je activiteiten
doet die gericht zijn op hetzelfde aandachtspunt.
Scoping: Is de periode waarin de aandacht gevestigd is op verhelderen. Dit heeft alles te
maken met het duiden van de opdracht of vraagstelling. Taken worden verhelderd met
betrekking tot de omvang, de impact, de hoeveelheid beschikbare middelen. Ook doe je
onderzoek, scoping heeft alles te maken met het uitwisselen van verwachtingen.
Creating is de periode van creëren. Het draait om ideevorming, mogelijkheden en creatieve
processen. Over realiseren, het maken van prototypes, het uitproberen van dingen. Het gaat
over maken, doen, fouten maken, falen, opstaan en weer doorgaan.
Completing is de periode waarin de aandacht gaat naar afronden. Je bent bezig met het
afronden (van delen) van het project. Over opleveren, overhandigen van het product over
evalueren, factureren, afronden en opruimen.
, Groepen creatieve
industrie
1. Autonome die veelal individueel Het maken van een Beeldenede Fondsen
kunstenaar. werkt, er is sprake kunstwerk bij uitstek kunstenaars,
van eenmalig – is een project. theatermakers,
projectmatig – werk muziekensembles,
mogelijk aangevuld componisten,
met een flinke dosis schrijvers.
improvisatie en met
weinig routinematige
elementen:
2. Intermediairs Wordt veelal gestuurd Dat zijn bijv. Uitgeverijen, Richt zich op
door de wensen van bedrijven in de mediaproducten en consument
de afnemers (meer media- en omroepen, pop podia
dan bij kunstenaar), entertainmentsector en andere media die
de zogenoemde zich richt op de
intermediars: andere consument.
media die zich richt
op de consument.
3. Die zich Derde groep in de Cross-over creativity: Commerciële Winstdoelstelling
richten op de creatieve industrie is creatieve oplossingen creatieve
zakelijke die van commerciële voor actuele dienstverleners,
markt. creatieve vraagstukken in ontwerpers, reclame-
dienstverleners, gebieden als en
ontwerpers, reclame- gezondheidszorg, evenementenbureaus
en welzijn, economie,
evenementenbureaus robotisering etc.
die zich richten op de
zakelijke markt.
Autonome kunstenaar, die veelal individueel werkt. Het maken van een kunstwerk bij uitstek
is een project, er is sprake van eenmalig – projectmatig – werk mogelijk aangevuld met een
flinke dosis improvisatie en met weinig routinematige elementen: Beeldenede kunstenaars,
theatermakers, muziekensembles, componisten, schrijvers.
Ander deel van de creatieve industrie word veelal gestuurd door de wensen van afnemers
dan bij kunstenaars het geval is. Dat zijn bijv. bedrijven in de media- en entertainmentsector
de zogenoemde intermediars: uitgeverijen, mediaproducten en omroepen, pop podia en
andere media die zich richt op de consument.
Derde groep in de creatieve industrie is die van commerciele creatieve dienstverleners,
ontwerpers, reclame- en evenementenbureaus die zich richten op de zakelijke markt.
Cross-over creativity: creatieve oplossingen voor actuele vraagstukken in gebieden als
gezondheidszorg, welzijn, economie, robotisering etc.
Creatieve cross-over: het kruisen van creativiteit met een andere dicipline.
Een organisatie in de commerciele dienstverlening heeft een winstdoelstelling, terwijl
organisaties in de kunsten voor hun financiering veelal vondsen aanschrijven. Ook word de
communicatie met de doelgroep in de kunsten of in de creatieve zakelijke dienstverlening
anders aangepakt dan projecten in andere domeinen. Er is veelal een goed beeld van de
gebruikers van een project.
,Een project is een unieke en complexe vraag die, met een beperkte hoeveelheid geld en op
een bepaald moment, beantwoord wordt door een multidisciplinair team.
Een project is een activiteit met de volgende kenmerken:
- Het gaat om de beantwoording van een nieuwe vraag.
- Het process dat leidt tot de beantwoording van die vraag is in tijd beperkt en wordt
op een professioneel manier beheerst;
- Het is een complexe activiteit.
- Er wordt voor de uitvoering een multidisciplinair team ingesteld.
Welke aanpak past bij projecten in de creatieve industrie? Shenar en Dvir 2007 en verfijnd
door mulder 2012, het model laat 5 karakteristieken zien van een bepaald project:
- Complexiteit, is de intensiteit waarin het project verbonden is met de omgeving.
- Onzekerheid, bekendheid van het af te leggen resultaat.
- Vaagheid, het zicht op de vraag of problematiek.
- Tijdsdruk, is de druk om tot resultaat te komen.
- Originaliteit, is de mate waarin het resultaat voor de potentiele gebruikers of de
omgeving iets nieuws is.
Hieruit ontstaat een contextvrij framework, waarin de context van ondergeschikt belang is.
Alle projecten waar de uitkomst bovenstaande figuur is met een redelijke tot hoge
complexiteit, vaagheid en originaliteit vereisen een aanpak waarbij deze aspecten worden
erkend. Een aanpak waarbij deze aspecten eerst worden gereduceerd (complexiteit),
opgelost (vaagheid) en gerelativeerd (originaliteit) past dan minder. Een aanpak die wel
geschikt is voor complexe, vage, innovatieve projecten is chaordisch project management,
Bij chaordisch projectmanagement zoeken we naar de orde die er heerst in de dynamische
omgevingd van die complexe, vage en innovatieve projecten. We kijken daarbij door de bril
van de chaostheorie en zien structuren en wetmatigheden die kunnen omgaan met
complexiteit.
Chaordisch projectmanagement zal beter passen bij projecten in de creatieve industrie dan
een meer lineaire en voorschrijvende aanpak. Dit komt door de drie extreme sores op
complexiteit, vaagheid en originaliteit.
, Chaordisch projectmanagement is een aanpak voor projecten vanuit het perspectief van de
chaostheorie. Ook is het een aanpak voor projecten die gebruikmaakt van de orde die er van
nature in complexiteit heerst. Het zien van orde in de chaos. Je bent gegroeid dankzij de
chaos, niet ondanks de chaos.
Chaostheorie gaat ervan uit dat chaos een functie heeft in het groeien van een systeem
(project) en dat je die dus volop de ruimte moet geven om haar werk te doen. -> er is dus
wel echt een plan.
Projectsucces wordt behaald door zowel de oplossing als de weg ernaartoe.
Projectresultaat wordt bepaald door het resultaat en het proces. Zo zijn er 4 mogelijkheden:
- Resultaat is vreselijk en de weg ernaartoe net zo erg -> project was verre van
succesvol.
- Resultaat is prachtig, er was veel plezier en resultaat op proffesionele manier ->
project is super succesvol.
- Het resultaat is prachtig maar de weg ernaartoe was vreselijk. Is dat een succesvol
project?
- Het resultaat is niet goed maar we hebben veel geleerd en er is op een proffesionele
manier aan gewerkt. Is dat een succesvol project.
Dit is lastig te bepalen als je er achteraf naar kijkt, daarom moet je er meteen naar kijken.
Dus meteen al van begin af aan een goed resultaat, en dan lijdt dat vanzelf tot een goed
resultaat (mits goede werknemers). Gaandeweg het ontwerpen van een oplossing moet je
werken aan draagvlak, commitment en acceptatie voor waar je mee bezig bent.
In relatief rustige periodes bereid je je voor op wat er komen gaat (ookal heb je geen idee),
Deze stuurinsturmenten heten interventies. Dingen die je daadwerkelijk doet in relatief
rustige perioden om in een periode van chaos ruimte te geven aan het noodzakelijke
chaosproces. In een periode van choas pluk je daar dan de vruchten van. De groei komt na
de chaos.
11 interventies van Mulder 2012 – project’s eleven, dingen die je doet in een relatief rustige
periode:
1. Richt je aandacht voortdurend op het hogere projectdoel.
2. Ontwikkel een projectvisie en houd hem levend.
3. Baseer de aanpak van het project op de gedeelde waarden.
4. Laat gebruikers van het begin af aan participeren.
5. Houd de dialoog met belanghebbenden gaande.
6. Hanteer transformationeel leiderschap.
7. Bewerkstellig de voorwaarden voor zelfbesturing.
8. Werk op basis van vertrouwen.
9. Hanteer een ontwikkelingsbenadering met erkenning voor vaagheid.
10. Faciliteer creativiteit.
11. Werk resultaatgericht, alleen daar waar het past.
Directe interventie: heb je meteen effect. Project’s eleven zijn indirecte interventies.
