Samenvatting H11.4 (bloedplasma en bloedcellen) biologie Nectar havo 5 gaat over de samenstelling van het bloed, zuurstoftransport en de bloedstolling.
Samenvatting H11 – Transport
H11.4 (Bloedplasma en bloedcellen)
Samenstelling bloed
Bloed bestaat voor zo’n 60% uit bloedplasma (water met opgeloste stoffen)
> opgeloste stoffen zoals zouten en andere voedingstoffen, hormonen, afvalstoffen en antistoffen.
Bloed bestaat voor zo’n 40% uit verschillende typen bloedcellen (ontstaan in rode
beenmerg)
> Bloedcellen ontstaan in rode beenmerg van platte botten zoals het borstbeen, de ribben, het
schouderblad en de heupbeenderen en in de uiteinden van de grote pijpbeenderen.
Daar bevinden zich stamcellen.
> Hier ontstaan rode en witte bloedcellen en bloedplaatjes
Rode bloedcellen > vervoeren O2 en spelen belangrijke rol bij transport van CO2.
Elke rode bloedcel bevat miljoenen moleculen hemoglobine
(Binden O2-moleculen) (ijzer geeft rode kleur)
Rode bloedcellen hebben geen celkern.
Witte bloedcellen > spelen een rol bij het de afweer tegen ziekteverwekkers.
Verschillende typen witte bloedcellen met eigen functie zoals:
maken van antistoffen.
Bloedplaatjes > spelen rol bij de bloedstolling (vorming van stolsel)
Eigenlijk geen echte cellen, maar afgesplitste delen van bepaalde
bloedstamcellen.
Meer of minder rode bloedcellen
Bloedarmoede betekent tekort aan rode bloedcellen
Veel voorkomende oorzaak > ijzertekort
Rode bloedcellen 100-120 werkzaam, daarna afgebroken door lever en milt.
ijzerhouten die vrijkomen gaan naar rode beenmerg en komen terecht in nieuw
hemoglobine en vervolgens in nieuwe rode bloedcellen.
Kleine hoeveelheden ijzerzouten raak je kwijt via:
Urine, feces, zweet en vooral bij bloedverlies (menstruatie of een wond).
ijzervoorraden aan te vullen via voeding.
Bij sommige mensen tekort aan epo oorzaak van bloedarmoede
Epo is hormoon dat de nieren in kleine hoeveelheden maken om aanmaak van rode
bloedcellen te stimuleren.
Bij zuurstoftekort geven nieren meer epo af > ontstaan meer rode bloedcellen, die meer
zuurstof transporteren > vermindert afgifte van epo door de nieren weer.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mirtedejong. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
