Toetsmatrijs Complex & Chronisch
1. Pathologie (15%)
1.1 Reumatologie
Pathofysiologie reuma auto-immuunziekte (Incidentie/ prevalentie, verschillende
ziektebeelden, ziektebeloop, symptomen)
Reuma
Reuma is een verzamelnaam voor meer dan 100 verschillende aandoeningen van je
‘bewegingsapparaat’, die niet door een ongeval zijn veroorzaakt.
De meeste mensen met reuma hebben last van:
- pijn
- stijfheid in gewrichten of spieren
- vermoeidheid
- moeite met bewegen
- Heb je last van gewrichtsontstekingen, dan worden je gewrichten dik en warm.
Incidentie:
- In nederland 0.3 tot 1.8/1000/jaaar
- Vrouwen 3x > mannen
- Alle leeftijden! Begint meestal tussen 40 en 60
- 25-40% van PT bij specialist → ft.
Definitie RA
Chronische, doorgaans progressieve
gegeneraliseerde
(bind)weefselontsteking gerelateerd
aan auto-immuniteit.
Auto- immuniteit: immunologisch
reactie, hele immuunsysteem
geactiveerd dus! Inflammatoire
ontsteking. Het afweersysteem keert
zich tegen het eigen lichaam.
In het bloed:
Tekenen imuunrespons/onsteking
proliferatie van cellen in de synoviale
membraam → B- en T-lymfocysten
met productie van cytokines.
- IgG-moleculen
(immunoglobine)
Als je palpeert langs de randen van de gewrichten, dan voelt het weefsel daar als klei, zachte klei →
pannus weefsel → kenmerkend voor RA, maar ook gevolg van eerder doorgemaakte
ontstekingsprocessen, niet na 1 ontsteking.
Conclusie: realiseren dat als je iedere keer een ontsteking doormaakt dan zie je dat de opstapeling
van al die ontstekingsprocessen → het gewricht helemaal kapot maakt.
,Tegenwoordig komt het niet zo ver, want medische middelen die ontstekingsprocessen kunnen
afkappen.
Als je kijkt naar waar RA zit, dan is het veel in perifere gewrichten en hoe meer perifeer hoe vaker.
RA geeft een klachtenbeeld bij mensen die past bij een chronisch ziektebeeld. RA zijn chronische
pijnpatienten. Ze hebben pijn bij de ontstekingsprocessen. Ze bouwen ook pijnervaring op → je
gedrag en je pijnervaring en als pijn er is ga je minder bewegen → dit wil je op termijn niet zolang
spieren goed functioneren. De pijn is er wel maar bewegen is beter dan niks doen.
Extra factor: mensen in ontstekingsfases wel moeilijk belastbaar zijn, ontsteking in je lichaam en je
cytokinen, dus niet belasten als een normaal en gezond systeem. Je moet goed monitoren in welke
fase de reumapatiënt zit. Als er temperatuurverhoging is dan moet je niet gaan trainen!!
Criteria RA
Soorten reuma
Er bestaan een paar grote groepen van reuma:
- auto-immuunziekten/ontstekingsreuma
Bij deze vormen van reuma ziet het immuunsysteem gezonde cellen als kwade indringers en
valt het je eigen lichaam aan, waardoor ontstekingen in je gewrichten ontstaan. Enkele
vormen zijn: reumatoïde artritis (RA), axiale spondyloartritis (Ax-SpA, waaronder de ziekte
van Bechterew), artritis psoriatica of SLE (systemische lupus erythematodes).
- Artrose
- Jicht
Jicht is een reumatische aandoening die ontstaat door een te hoge urinezuurspiegel in het
lichaam. Het urinezuurgehalte in het bloed wordt hoger doordat de stofwisseling in het
lichaam niet goed verloopt. Hierdoor kunnen urinezuurkristallen ontstaan, die neerslaan in
gewrichten. Dit leidt vaak tot plotselinge heftige pijnlijke aanvallen van
gewrichtsontstekingen. Zo’n aanval kan eenmalig zijn maar kan ook vaker terugkomen.
- Osteoporose
Bij osteoporose neemt de massa van het bot af waardoor de sterkte van het bot afneemt.
- Weke delen-reuma
Dit zijn aandoeningen van spieren, pezen of slijmbeurzen. Fibromyalgie is de bekendste vorm
van weke delen-reuma, waarbij pijn in bindweefsel en spieren optreedt.
Ontsteking in het gewricht → deformatie van het gewricht
- zwanenhals deformatie,
- boutonniëre deformatie
- julnaire deformatie
- pannusweefsel
,Medicatie
Door verbeterde medicatieschema’s: NSAID’s → DMARD’s → DMARD’s is er een duidelijke afname
gerealiseerd van de ziekteactiviteit bij RA.
Rontgenfoto’s
- Op röntgenfoto's van patiënten met reumatoïde artritis (RA) kunnen vele afwijkingen
zichtbaar zijn als uiting van irreversibele schade aan het kraakbeen en (of) het onderliggend
bot. Het informatiefst zijn foto's van de handen en de voeten.
– Vooral erosieve veranderingen en gewrichtsspleetversmalling zijn op betrouwbare wijze vast
te stellen; deze afwijkingen zijn een goede maat voor gewrichtsdestructie. Er zijn diverse
gevalideerde scoringsmethoden waarmee men de ernst van de afwijkingen goed in kaart kan
brengen.
– De afwijkingen doen zich reeds snel na het ontstaan van de ziekte voor. Ongeveer 70 van de
patiënten krijgt erosies, meestal reeds binnen 1 jaar. Vooral reumafactorpositieve patiënten
krijgen erosies. Afwijkingen in de voeten ontstaan eerder en zijn vaak ernstiger dan die in de
handen.
– Het vroege ontstaan van irreversibele afwijkingen en de beschikbaarheid van
geneesmiddelen die dit proces remmen, noodzaken tot vroege behandeling van patiënten
met RA.
Operaties
Soms tast reuma je gewrichten aan en is een operatie door een orthopedisch chirurg of een plastisch
chirurg nodig. Tijdens de operatie wordt het aangetaste gewricht bijvoorbeeld schoongemaakt,
vastgezet of vervangen door een kunstgewricht (prothese). Bij veel gewrichten zijn operaties
mogelijk. Denk aan je heup, knie, schouder, elleboog, pols, hand, enkel of voet.
, Definitie Epide- Oorzaak Risicofacto Anamnese Onderzoek Behandeling Prognose !
miologie r
Reumatoïde Is een chronische, 1.000- Idiopathisch, rol 40-60jr, 3:1 ACR-EULAR-criteria, geleidelijk Oefentherapie (zie Langzaam Peesruptuur,
Artritis (RA) systemische auto- 2.000: van aangeboren (m/v) , optreden meerdere gezwollen, vaak paragraaf 5.1) progressief, osteoporose,
immuunziekte 100.000 als verworven positieve pijnlijke en in functie beperkte Medicatie: NSAID’s afgelopen 15- destructie
waarbij het immuunsystee familieana gewrichten, m.n. de kleine hand- en & DMARD’s 20 jaar sterk gewrichten,
ontstekingsproces m, B- en T- mnese, voetgewrichten, algehele Operatie: (tendo)- verbeterd infectierisico
voornamelijk cellen, HLA-DR (ochtend)stijfheid, algehele malaise, synovectomie, door betere ↑,
gelokaliseerd is in macrofagen, vermoeid, geringe artrodese, medicatie cardiovascul
het synovium van dendritische tempratuurverhoging, gewicht ↓, gewrichtsprothese, aire
gewrichten cellen, pijnlijke gezwollen slijmbeurs en pezen neurolyse, mortaliteit
genetische wekedelenchirurgie ↑
aanleg, roken, Polyartritis van m.n MCP- en PIP-
parodontitis gewrichten
Spondylo- Is een Prevalentie Onbekend, Positieve Axiale klachten: rugpijn die verbetert bij Voldoende Wisselend
artritis (SpA) verzamelnaam van : 500-1500: waarschijnlijk familie beweging en verergerd in rust, lichaamsbeweging, mild tot
inflammatoire 100.000 interactie anamnese, sternocostale en sternoclaviculaire pijn krachtopbouwen, ernstig
reumatische tussen HLA-B27 +, en zwelling. NSAID’s beloop met
aandoeningen di 1/3 → genetische V/M = 1:1 Perifere klachten: m.n. pijnlijke en exacerbaties
een aantal bechterew, predispositie en gezwollen gewrichten en evt. rode en remissies
gemeenschappelijk externe aanhechting van pezen aan bot, en
e of verwante factoren zoals volledig opgezwollen pijnlijke straal van
kenmerken infecties en hand of voet door artritis van gewichten
hebben: ontsteking mechanische van die straal met tenosynovitis.
van de belasting Extra-articulair klachten: oogklachten,
wervelkolom, darmklachten, huidklachten, rode
ontsteking van plekken
perifere
gewrichten, extra- Verminderde bewijlijkheid
articulaire wervelkolom, evt lumbale lordos,
symptomen en thoracale hyperkyfose, verstreken
structurele schade cerviale lordose, anteflexie hoofd met
verminderde rotatie, verminderde
