Deze samenvatting bevat alle informatie over de literatuur uit de 19e eeuw. Daarnaast ook tabellen over de verschillende romans, wat voor soort literatuur, schrijvers en extra aantekeningen over deze bundels.
Literatuurgeschiedenis - Literatuur uit de 19e eeuw
Tijdens de romantiek staat gevoel en emotie centraal, hart staat centraal, alles vanuit gevoel en vanuit jezelf naar dingen kijken,
niet meer vanuit het hoofd. De ideeën van de Verlichting blijven doorgaan. Verlichtingsideeën leiden tot grote politieke
veranderingen (Franse revolutie)
- Eind 18e eeuw/begin 19e eeuw: de industriële revolutie begon in Engeland.
- 1850: de industriële revolutie in Nederland.
Industriële revolutie: handenarbeid werd vervangen door machines.
Historische context
De industriële revolutie bracht economische bloei voor de burgerij (met name de rijke burgers). Hierdoor werd de burgerij rijk, maar
het gewone volk arm. De industrialisatie zorgde voor een kloof tussen arm en rijk en er ontstond kinderarbeid.
● Slechte werkomstandigheden.
● Geen sociale voorzieningen.
● Lange werkdagen.
● Huisvesting was niet best (slechte huizen/krottenwijken)
Eind 19e eeuw ontstond de sociale wetgeving. Door het groeien van de steden ontstond individualisering en vervreemding.
Kolonialisme leidde tot uitbuiting van inlandse arbeiders in Nederlands-Indië.
1848: herziening van de grondwet/grondwetswijziging door Thorbecke. Dit houdt in dat:
● De koning onschendbaar is. De koning staat niet boven de wet.
● De kamer rechtstreeks wordt gekozen.
● Er vrijheid van godsdienst en onderwijs is.
● De minister verantwoording moet afleggen aan de wetgevende macht (het Parlement)
1874: kinderwetje van Van Houten.
- Kinderen tot 12 jaar mochten niet werken in fabrieken, maar door de grote armoede moesten de kinderen wel werken.
1900: de leerplichtwet.
- Kinderen van 12 tot 16 jaar moesten verplicht onderwijs volgen.
Culturele context
Filosofie en wetenschap:
● Karl Marx: stelde het communistische manifest op > economie is bepalend voor het hele leven. Je wordt vervreemd van
jezelf door alles wat moet.
○ Vervreemding, proletariaat (arbeiders), kapitaal (bourgeoisie) & socialisme.
○ Positivisme: wetenschap bedrijven door te experimenteren. August Comte bedacht het positivisme. Het houdt in
dat je dingen moet bewijzen door te verwijzen naar de feiten. Je kan bewijzen door te experimenteren.
○ Nietzsche, Übermensch: een übermensch is iemand die puur mens kan zijn en zich bevrijdt van de
vervreemding. Het laat het vervreemde leven achter zich.
○ Natuurwetenschappen zorgden voor een evolutietheorie (The Origins of Species). De evolutietheorie is het
ontstaan en de ontwikkeling van soorten.
Karl Marx ziet een tweedeling:
● De loonarbeiders (proletariaat)
● Mensen met kapitaal (bourgeoisie)
Kunst
Kunst werd koopbaar door de rijke burgerij. Door kunst te kopen lieten ze zien hoe rijk ze waren.
Er waren twee soorten kunstenaars (tweedeling in de kunst):
- Kunstenaars die zich aanpassen aan de burgerij. Ze maakten wat van hen gevraagd werd.
- Kunstenaars met artistieke vrijheid. Ze verwerken hun eigen opvattingen in de kunst.
Er waren drie soorten stromingen in de kunst:
1. Romantische kunst
2. Realisme
3. Impressionisme
Romantische kunst
● Expressie van eigen gevoelens. Er was veel aandacht voor het persoonlijke (het gevoel van de kunstenaar)
● Vrijheidsdrang (niet houden aan de regels)
● Er was een kloof tussen wat de kunstenaar wilde (ideaal) en hoe het was (werkelijkheid)
● Sehnsucht, Weltschmerz & engagement.
○ Sehnsucht: verlangen van de kunstenaar naar iets dat niet zal lukken.
○ Als de kloof blijft, lijdt je aan het bestaan = Weltschmerz.
○ Engagement: houdt zich bezig met wat er aan de hand is in de wereld.
● Vluchten in: verleden, natuur en exotische.
Realisme: het realisme is gericht op de werkelijkheid. Het beeld mensen in slechte omstandigheden en lagere milieus uit.
Impressionisme (Vincent van Gogh): het impressionisme legt plotselinge indrukken vast.
1
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper indyfaassen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
