smanenvatting SVAA algemene inleiding, hierin maak je kennis met alle basisbegrippen in verband met anatomie, cladistiek en taxonomie.
alles staat met tussentitels aangeduide en in puntjes, zo overzichtelijk mogelijk gemaakt.
SVAA: samenvattingen
algemene inleiding
H1: leven
A. Wat is leven?
Geen expliciete definitie
Levend organisme bevat zelfstandig chemisch systeem
o Macromoleculen opgebouwd uit basisbouwstenen
Kunnen niet vormen zonder chemische interacties
Vetten, eiwitten, nucleïne zuren en koolhydraten
o Organisatie macromoleculen
Chemische compositie intern ≠ omgeving (=homeostase)
Vereist energie eigen metabolisme
Interactie met omgeving
o Groeien en reproduceren
Erfelijke bron informatie = genetische code
Kleine aanpassingen per generatie = evolutie
B. Ontstaan van het leven
1. Condities voor het leven op aarde
Water
o Levend organisme 60-90% water
o Uitstekend oplosmiddel
Biomedische reacties toelaten/ deel uitmaken
o Hoge warmtecapaciteit
Buffer omgevingstemperatuur (=stabiel (micro)klimaat)
o Unieke densiteit
Vast minder dens dan vloeibaar (ijs drijft)
Isolerende functie
Leven na ijstijd blijven bestaan
Koolstof, waterstof, stikstof, zuurstof, fosfor en zwavel
o Meest voorkomende elementen in macromoleculen
Koolstof belangrijkste (koolwaterstof verbindingen)
o Suikers en lipiden
Energie opslagplaatsen
Structurele eigenschappen (vb. fosfolipiden)
o Aminozuren
Bouwstenen eiwitten
Enzymen, energieopslag, structurele, …
o Nucleïne zuren
Bouwstenen RNA en DNA
Energiedragers (vb. ATP)
, Stabiel klimaat
o Continuïteit leven
o Tussen kook- en vriespunt water
Vriezen = geen actief leven
Koken = dodelijk elk leven
o Afstand zon aarde
o Aardatmosfeer en oceanen vangen temperatuurschommelingen op
Energie
o Metabolisme ondersteunen
Homeostase en groei mogelijk maken
o Zonne-energie is belangrijkste
o Chemische energie bij eerste leven (zwavelverbindingen)
2. Ontstaan van het leven
4,6 miljard jaar geleden ontstaan planeet
4,2-3,9 miljard jaar ontstaan aardkorst en oceanen
o Daarna ontstaan leven
Onmogelijk reconstrueren, wel belangrijke stappen
o Organische verbindingen + macromoleculen
o Assemblage chemische componenten membraan structuren
o Informatiedragers (erfelijk materiaal overdragen)
Abiogenese: aanmaak van organische moleculen als bouwstenen voor het eerste leven
o 3,9 miljard jaar geleden aardatmosfeer bestaand uit N2, CO2, CO, NH3 en CH4
Onmogelijk complexe levensvormen
Ontstaan complexere organische verbinding in afwezigheid van
levende organismen (=abiogenese)
o 1924: sovjetgeleerde Alexandr Oparin/John B.S. Haldane
Verbinding door toevoeging energie
Oersoep complexe organische verbindingen
o 1953: Miller-Urey Experiment (Abiogenese 1 e keer aangetoond)
Nagebootste vroege atmosfeer + elektrische ontladingen (energie)
Atmosfeer = onstabiel stormen/ blikseminslagen
Ontstaan eenvoudige organische verbindingen
Aanpassingen experiment belang abiogenese
o Recent onderzoek: aanleiding macromoleculen
o Condities en energiebronnen????
(zelf-)assemblage van de bouwstenen tot protocellen
o Organische verbindingen = niet voldoende
Hoge concentraties samen reageren chemische reacties
Reacties fysisch gescheiden van omgeving
o Concentratie macromoleculen
, Getijdepoelen (verdampen water concentratie stijgt)
o Vulkanische klei (bindingsplaats)
o Ruimtelijke afscheiding
Celachtige vesikels met membraan met amfifiele vetten
Hydrofoob (waterafstotend) & hydrofiel fosfolipiden
o Bolvormige vesikels (= liposoom) + dubbel lipidenmembraan
Barriere intern met buitenwereld
o Groeien en splitsen vanzelf
o Protocellen/protobionten = liposomen waarbinnen organische reacties tussen
macromoleculen zijn
Erfelijke informatiedragers
o Chemische compositie en organisatie cel behouden over generaties
DNA & RNA
o Informatie opslaan + zichzelf repliceren RNA
Rybozymen (enzymen) + functies proteïnes
Binnen liposoom repliceren
o RNA-wereld hypothese
Informatieopslag + primitieve metabolisme
Later DNA + proteïnes
Stabielere informatiedrager + stabielere enzymen
o Evolutionair voordeel
3. LUCA prokaryoten; eukaryoten; meercellige
Leven ≠ 1 alleenstaande toevalstreffer
o Meerdere malen, verschillende plaatsen/ condities
1 laatste gemeenschappelijke voorouder (= LUCA)
o Zelfde genetische code, pool aminozuren aanmaak proteïnes
Functionele = linksdraaiende enantiomeren
Rechtsdraaiende gelijke mate + zouden evengoed functioneren
o Gekend leven verwant universele stamboom (= universal tree of life)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper imaniguyssens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
