, HOOFDSTUK 1:
INLEIDING TOT DE SOCIALE
PSYCHOLOGIE
1.1 Wat is sociale psychologie?
Psychologie: de wetenschap van het gedrag en de psychische processen van het individu.
Sociale psychologie: de wetenschappelijke studie naar de manier waarop gedachten,
gevoelens en gedragingen van mensen worden beïnvloed door de werkelijke of imaginaire
aanwezigheid van andere mensen. De kern hiervan is sociale invloed: het effect dat de
woorden, daden of alleen al de aanwezigheid van andere mensen hebben op onze
gedachten, gevoelens, attitudes of gedrag. Daarnaast heeft het meer uitingsvormen dan
alleen de doelbewuste poging tot overreding, bijv. slechts de aanwezigheid van andere.
Sociaal psychologen verklaring voor sociale invloed aan de hand van empirisch onderzoek.
Het doel van sociale psychologie is het ontwikkelen van universele wetten voor menselijk
gedrag daarvoor is crossculturele onderzoek essentieel. Het is gericht op determinanten.
Vaak vergeet men bij het identificeren van gedrag rekening te houden met de situatie.
Empirische methode: op waarneming of onderzoeksmethode voor toetsen van hypothesen.
Hypothese: een voorlopige waarheid aangenomen maar nog te bewijzen veronderstelling.
Determinant: bepalende factor in een ontwikkeling of toestand. Bijvoorbeeld als mensen een
interpretatie maken van hun sociale omgeving, zorgen ze er dan voor dat hun interpretatie
hen in een zo positief mogelijk daglicht plaatst?
Er is een verschil tussen het analyseniveau van sociale psychologie en dat is voor
sociologie. De sociale psychologie baseert zich interne psychologische processen van het
individu, maar het analyseniveau betreft het individu In de context van een bepaalde sociale
situatie. De analyses van sociologen zijn gericht op groepen, instituties en de samenleving in
bredere zin. Sociologie studeren de grootschalige sociale processen zoals historische en
politieke veranderingen ook wijzen we op grootschalige sociale structuren (etniciteit, klasse,
gender) het bestaansmogelijkheden beïnvloeden. De aandacht van sociaal psychologen
gaat uit naar de processen die zich in het individu zelf afspelen. Zij proberen aan de hand
van empirische methode zoals experimenten waarin de relevant of variabele zorgvuldig
worden gecontroleerd de universele kenmerken van de menselijke natuur in kaart te brengen
die ons ontvankelijk maken voor sociale beïnvloeding, ongeacht sociale klasse, gender of
cultuur.
Het doel van sociale psychologie is het identificeren van de universele eigenschappen van
de menselijke natuur die ervoor zorgen dat iedereen gevoelig is voor sociale invloed,
onafhankelijk van sociale klasse of cultuur. Het ontdekken van dergelijke universele wetten,
maar ook van culturele verschillen in de manier waarop deze wetten tot uiting komen.
Persoonlijkheid psychologen die het sociale gedrag van individuen willen verklaren - het
gedrag van het individu in een sociale context in relatie tot anderen - doen dat in termen van
individuele persoonlijkheidskenmerken.
Sociale psychologen ontkennen niet dat
2
, persoonlijkheden verschillen, maar zij verklaren sociaal gedrag in termen van de macht die
de sociale situatie uitoefent.
1.2 De macht van de situatie
Sociaal psychologen hebben vastgesteld dat het gedrag van individuen in sterke mate door
sociale omgeving wordt beïnvloed. Sociaal psychologen moeten fundamentele attributiefout
accepteren. Het blijkt dat sociale en omgevingsfactoren meer invloed hebben op het gedrag
van individuen dan hun persoonlijkheidsverschillen.
Fundamentele attributiefout: neiging om de mate waarin iemands gedrag wordt
veroorzaakt door de rol van persoonlijke eigenschappen en andere interne factoren te
overschatten en de rol van externe factoren te onderschatten.
Attributie: het toeschrijven van oorzaken aan het eigen of aan andermans gedrag en het
daarmee voorzien van verklaringen.
Experiment: beursspel- gemeenschapsgeld (Ross & Samuels 1993):
2 groepen:
Een groep coöperatieve studenten (bereidwillige studenten)
Een groep competitieve studenten (doen kun uiterste best om te willen)
Beide groepen spelen hetzelfde spel waarin keuzes gemaakt worden. Alleen al de
naam van een spel, kan gedrag veranderen.
1.3 De macht van sociale interpretatie
De relatie tussen individuen en situaties bestaat uit tweerichtingsverkeer. Daarom is het
belangrijk dat we niet alleen begrijpen hoe situaties individuen beïnvloeden, maar ook
momenten de sociale wereld en het gedrag van anderen waarnemen en interpreteren. Deze
waarnemingen hebben meer invloed dan objectieve aspecten van de situatie zelf.
Construct: de manier waarop mensen de sociale wereld waarnemen, begrijpen en
interpreteren. Hoe we ons in situaties gedragen wordt niet bepaald door de objectieve
omstandigheden, maar door de wijze waarop we deze omstandigheden waarnemen
(constructen).
Behaviorisme: stroming in de psychologie die de stelling verdedigt dat men, om menselijk
gedrag te kunnen begrijpen, slechts hoeft te kijken naar de bekrachtigende eigenschappen
van de omgeving. Dus al het gedrag kan verklaard worden aan de hand van beloningen en
straffen. Ze vergaten het belang van de manier waarop mensen hun omgeving interpreteren.
Constructen vormen de basis van een benadering genaamd gestaltpsychologie: stroming
in de psychologie die het belang benadrukt van het bestuderen van de persoonlijke manier
waarop een object wordt waargenomen, in plaats van het bestuderen van de manier waarop
de objectieve, fysieke eigenschappen van het object zijn samengevoegd.
Je moet je richten op de fenomenologie van de waarnemer, op hoe een object op hem of
haar overkomt. Fenomenologie is een filosofische methode die probeert door de geestelijk
intuïtieve beschouwing van de dingen, die door rationele kennis, de constitutie van de wereld
in de geest en het wezen der dingen te beschrijven.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Lisannejedi. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.