Samenvatting embryologie en teratologie
Wat is embryologie
Ontwikkeling nieuw organisme vanaf de bevruchting tot de geboorte
Ontwikkeling embryo + foetus
Teratologie = studie die zich bezighoudt met de geboorteafwijkingen
Thalidomide of softenon
Geneesmiddel jaren 60, voor eerste 3 maanden (gevoelige periode
van embryonale ontw) zwangerschap tegen misselijkheid en
slaaptekort
Nakomelingen verkorte voorste ledematen (armen) bloedvaten
werden aangetast tekort van zuurstof en voedingsmiddelen
Nu alleen een lepra patiënten
5 basisprincipes embryonale ontwikkeling
Celproliferatie: vermeerdering van cellen mitose
Groei: toenemen in volume
Differentiatie: verschillenden soorten cellen vormen met andere
functies (weefsels aanmaken)
Celmigratie: het verplaatsen van cellen (melanocyten (komt van
ruggenmerg) migreert tot nagels ) afwijking: als cel migreert naar
andere plaats
Celdood: apoptose: voorbestemd op de gebeuren (vliezen tussen
vingers verwijderen)
Periodes
Prenatale periode: bevruchting tot geboorte
o Embryonale: eerste 3 maanden
Start bevruchting tot einde organogenese (primitieve
lichaamsvorm)
Orgaanstelsels aanleggen
Geboorteafwijkingen
o Foetale: laatste 6 maanden
Start bij bereiken primitieve lichaamsvorm en tot bij
geboorte
Groei + verfijnen organen
o Ontw organisme stopt niet na geboorte, organen blijven verder
groeien tot puberteit
Postnatale periode: zenuwstelsel + functionaliteit
o Nestblijvers: na geboorte nog tijdje in nest blijven verder
ontwikkeling
Roofdieren (carnivoren)
o Nestvlieders: verlaten hun nest onmiddellijk + basis van
selectie en drachtduur
, Prooidieren (paard, rund)
Voortplanting
Mannelijk
o Testis of teelballen: sperma produceren
o Epidermis of bijbal: sperma opslaan + motiliteit +
bevruchtingscapaciteit
o Prostaat: geslachtsklieren + zaadplasma aanmaken
ejuculaat
Zaadplasma vormt coating rond spermatozoa + voed
deze
o Testikel
Bestaat uit tibuli seminiferi of zaadbuisjes, wand bevat
stamcellen die leiden tot spermatozoa (nieuwe poel om
de 2 maanden)
Rond tubili seminiferi zitten leydig cellen
produceren testosteron
Tussen kiemcellen zitten sertolicellen hebben
tentakels en gaan de germcelles samenhouden +
voeden
Als sertolicel wordt aangevallen door
geneesmiddel trekken ze tentakels terug cellen
die werden samengehouden gaan naar lumen
o Spermatogenese
Start basis spermatogonium A en B (stamcel) voor de
spermacellen spermatogonium A en B omvormen tot
primaire spermatocyt secundaire spermatocyt
vroege spermatiden late spermatiden door
staartvorming tot spermatozoa
B spermatogoniën verbonden door
cytoplasmabruggen + vormen bloed-testis barrière
(BTB)
we spreken van A/B, primaire/secundaire of
vroege/late (zien er gelijkaardig uit). We maken een
differentiatie op basis van het proces meiose
(rijpingsdeling of reductiedeling). Meiose
geslachtscellen + 4 verschillende gameten haploïde
Door mitose deling van A naar B. Vanaf het moment
dat we overgaan van een primaire spermatocyt tot
een secundaire spermatocyt 1ste meiotische deling.
secundaire spermatocyt ondergaat 2de meiotische
deling en zal aanleiding geven tot een vroege
spermatide. Vanaf dit stadium zal de spermatide zich
niet meer delen maar zal een metamorfose ondergaan.
, o Spermiogenese = transformatie van een vroeg spermatide
naar een spermatozoa
Het Golgi-apparaat aan de pool gaat zich omvormen tot
een acrosoom granule neemt toe in volume.
Cytoplasma naar achterzijde geduwd vorming
staart of flagel. De kern smaller + DNA zal
condenseren. mitochondria concentreren + krijgen we
matuur spermatozoa.
Acrosoom aan apicale pool. Achter de kern krijgen we
een soort middenstuk, de nek hier centriool + caudaal
mitochondria staart met 9 microtubuli met aparte
functies
Het acrosoom belangrijk voor bevruchting. bevat
hydrolytische enzymen die ervoor gaan zorgen dat de
zona pellucida gepenetreerd kan worden.
De kern bevat DNA-materiaal belangrijk voor af te geven
tijdens bevruchting
Het centriool is van belang voor de eerste celdeling na
bevruchting.
De mitochondriën leveren energie.
De staart is van belang voor de voortbeweging.
Vrouwelijk
o Ovogenese
De eicellen worden aangemaakt in de ovaria
ovulatie eicellen naar eileider + gaan migreren
contact met spermacel (copulatie) bevruchting in
eileider bevruchte eicel in baarmoeder + innestelen.
Bij de ovogenese zijn er toch wat verschillen tussen de
dieren. De zona pellucida is een ring rond de eicel en
komt voor bij zoogdieren. De zona pellucida komt niet
voor bij de andere vertebraten, zij hebben het vitelliene
membraan. Bij de amfibieën zit er een eikapsel rond de
eicel.
Bij vogels vrouwelijke geslachtstelsel enkel aan
linkerzijde
aanleggen, en gaat zich zeer specifiek differentiëren in
vijf verschillende regio’s
Infundibulum: eicel opvangen na ovulatie +
externe dooiermateriaal aanleggen
o ¡! Gaat de eicel opvangen na de ovulatie en heeft de vorm
o ¡! Gaat de gecalcificeerde schaal aanmake
Magnum: eiwit aanmaken
Istmus: vernauwing + aanmaken van in- en
uitwendig membraan
Schaalklier: gecalcificeerde schaal aanmaken
, Hebben geen uterus dus gaan rechtstreeks naar
vagina
o Ovogenese proces: primitieve eicel rijpe eicel
Primordiale follikel = eicel geflaceerd door eenlagige
afgeplatte follikelcellen primaire follikels (cellen
kubisch) tussen eicel en kubische cellen een ring +
follikelcellen geven glycoproteïnen af en versmelten met
elkaar = zona pellucida (bescherm laag) secondaire
follikels, tussen secondaire follikels is vocht ophoping
lumen gevormd tertiaire follikel (eicel op schiereiland)
als tertiaire follikel rijp is (graafse follikel) ovulatie
(eicel + zona pellucida + follikelcellen rond eicel deze
groep = cumulus oophorus)
o
o EMBRYOLOGIE & TERATOLOGIE |
Meisjes worden geboren met primordiale follikels, een eicel
die geflankeerd wordt door éénlagige,
De zona pellucida + follikelcellen voeden eicel en
beschermen (tegen trauma en externe factoren). De
spermatozoa zal dus niet enkel door de eicel moeten
dringen maar ook door een aantal barrières.
De rest follikelcellen luteïniseren dus krijgen gele
kleur (corpus luteum) progesteron.
geen bevruchting structuur afsterven + corpus
albicans of wit lichaam vormen, bestaat volledig
uit collageen.
o meiose bij een vrouwelijk individu
start voor geboorte + drekt in pauze. Op pubertijd
primordiale follikels omvormen tot primaire follikels
1ste meiotische deling weer in gang + gaat voltrekken.
Voor de ovulatie 2de meiotische deling + drekt in
pauze. De deling voltrekken als er een spermacel zich
innestelt in de eicel complex. Daarom zijn oudere
vrouwen gevoeliger om baby’s voort te brengen met
geboorteafwijkingen
Bij elke meiotische deling krijgen we een poollichaampje,
we verliezen dus elke keer de helft van het vrouwelijk
materiaal.
Hormonale deling
o De spermatogenese + ovogenese hormonaal geregeld in
hypothalamus. De hypothalamus gaat GnRH (gonadotroop
releasing hormone) vrijstellen en dat heeft een effect op de
hypofyse, deze zal op haar beurt LH (luteïniserend
hormoon) en FSH (follikelstimulerend hormoon) vrijstellen.
Deze hormonen (LH en FSH) hebben een direct effect op de
testes en de ovaria, die ook hormonen zullen aanmaken. Bij
de testes is dit testosteron, geproduceerd door de
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jillgoyvaerts. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,19. Je zit daarna nergens aan vast.