Dit is een samenvatting van het vak inleiding tot het recht gegeven te Antwerpen in de Karel de Grote-hogeschool. Dit vak loopt over een periode van 12 weken waar verschillende aspecten van het algemeen recht aan bod komen.
1 KENMERKEN EN DEFINITIE VAN HET RECHT
1.1 Kenmerken van het recht
▪ De samenleving ordenen
▪ Opgelegd door de samenleving
▪ Afgedwongen door de samenleving
1.2 Soorten rechtsregels
▪ Gedragsregels
▪ Toepassingsregels en -structuren (rechtsbescherming)
▪ Regels voor maken en wijzigen van wetgevingen (wijzigingsregels)
1.3 Definitie
Recht = geheel van afdwingbare regels.
Afdwingbare regels die het menselijk handelen in de samenleving ordenen. Deze worden opgelegd
door de eigen vertegenwoordigers.
1.4 Objectief recht vs. Subjectief recht
Objectief recht = grootste groep regels, het geheel van alle weten en rechten.
Subjectief recht = regels die enkel van toepassing zijn op jou als persoon.
(vb. groeipakket voor ouders)
1.5 rechtssubject vs. Rechtsobject
Rechtssubject = de persoon of groep die potentieel drager zijn van subjectieve rechten. (natuurlijke
personen en rechtspersonen)
Subjectieve rechten:
▪ Politieke rechten
▪ Civiele rechten (burgerlijke rechten)
Rechtsobject = voorwerp waar de rechtssubject hun subjectieve rechten op uitoefenen.
1.6 Rechtsmisbruik
Rechtsmisbruik = de uitoefening van een recht op een wijze die kennelijk de grenzen te buiten gaat
van de normale uitoefening van dat recht door een voorzichtig en bezorgd persoon.
▪ Afwezigheid van belang
▪ Oogmerk tot schade
▪ Abnormale rechtsuitoefening
1
,Maxine Cauwenbergh 2021-2022
2 SUBJECTIEVE RECHTEN INGEDEELD
Politieke rechten = subjectieve rechten die de burgers hebben tegenover de overheid.
Politieke vrijheden = fundamentele vrijheden die aan ons zijn gegeven en die
niet mogen worden aangepast.
Participatierechten = Recht om deel te nemen aan het beleid, recht om op te
komen voor de verkiezingen.
Sociaaleconomische rechten = Vergoedingen die wij kunnen krijgen (vb RSZ)
Burgerlijke rechten = subjectieve rechten die de burgers tegenover elkaar hebben.
Extra-patrimoniaal recht ( Niet in geld uit te drukken)
Persoonlijkheidsrechten = Alleen van toepassing op jou (vb recht op privacy..)
Familierechten = Tussen jou en een andere persoon (vb recht op scheiden…)
Patrimoniaal recht ( wel in geld uit te drukken)
Zakelijke rechten = Zakelijk eigendom, heerschappij
Vorderingsrechten = Iets eisen van een ander persoon
Intellectuele rechten = Aanspraak op eigen idee of intellectuele creatie
3.1 Nationaal recht
3.1.1 Privaatrecht
Regelt relaties tussen de burgers onderling, bepaalt:
▪ Welke subjectieve rechten toegepast kunnen worden
▪ Hoe deze rechten worden verworven
▪ Hoe deze rechten worden afgedwongen
Bij privaatrecht gaan ze uit van het principe van contractsvrijheid
= bevoegdheid om vrij over zijn middelen te beschikken.
Aanvullend ( suppletief) recht: om jezelf te beschermen, het contract staat boven de wet.
afwijken mogelijk indien het duidelijk in de overeenkomst staat. (“tenzij anders overeengekomen”)
Dwingend (imperatief) recht: is ontstaan om bepaalde categorieën van mensen te beschermen, de
wet staat boven het contract. Geen afwijking mogelijk.
A Burgerlijk recht
▪ Regeling van relaties tussen burgers
▪ Burgerlijk Wetboek
▪ ‘gemeen recht’
B Handels- en economisch recht
▪ Regeling voor handelaars, die daden van koophandel stellen
▪ Wetboek van Koophandel + Wetboek van Economisch Recht
▪ Aanzien als: economisch recht, ondernemingsrecht, vennootschapsrecht
▪ Objectieve en subjectieve handelsdaden
Subjectieve handelsdaad = handelingen van persoon of eigenaar zelf
Objectieve handelsdaad = handelingen/wetten die in de algemene handelssector worden opgesteld
3
, Maxine Cauwenbergh 2021-2022
C arbeidsrecht
▪ Wettelijke regeling tussen werkgever en werknemer
▪ Individueel en collectief
▪ Onderdeel van Sociaal Recht
Individueel arbeidsrecht = geheel van regels die betrekking hebben op een individuele
arbeidsverhouding tussen werkgever en werknemer
Collectief arbeidsrecht = regels die van toepassing zijn op de werkgever en werknemer van een
bepaalde onderneming, sector of op nationaal niveau
D Privaatrechtelijk procesrecht
▪ Regels rond privaatrechtelijke rechtscolleges
▪ Privaatrechtelijke procedures
▪ Gerechtelijk Wetboek
3.1.2 Nationaal Publiekrecht
Regelt relaties tussen burgers en overheid. Bepaalt bevoegdheden en organisatie van de overheid.
Overheid heeft een bevoorrechte positie:
▪ Algemeen geldende regels en wetten uitvaardigen
▪ Beslissingen opdringen aan burgers
▪ Strafrechtelijke vervolging en vrijheidsberoving
! Overheid kan ook privaatrechtelijk optreden !
A Grondwettelijk recht
▪ Regeling voor organisatie van de staat
▪ Bevat fundamentele rechten en vrijheden van burgers
▪ Grondwet (1831)
B Administratief recht
▪ Regeling voor organisatie en werking van uitvoerende macht
▪ Wetten, Koninklijke en Ministeriële besluiten, regionale, provinciale en gemeentelijke
verordeningen,…
C Fiscaal recht
▪ Bevat de regeling rond directe en indirecte belastingen
Directe belastingen = belasting berekend op basis van het inkomen (personenbelasting)
Indirecte belastingen = belastingen geheven naar aanleiding van een juridische handeling
(kopen/verkopen) of een voorbijgaand feit (overlijden)
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper maxinecauwenbergh. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,00. Je zit daarna nergens aan vast.
