Week 1: De Auteur Kern
rol van het
strafrecht in
de
democratisch
e rechtsstaat
(Hadassa)
Tamanaha The Rule of Law: Formal vs Substantive
Formele theorieën:
Voorwaarden voor de totstandkoming van de wet, waar een wet aan moet
voldoen, juiste bronnen van recht en legaliteit
1. Rule by law: ´law as instrument of government action´→ dunste
versie waarbij overheidshandelen aan de hand van de wet is, alles wat
de overheid doet is een wet omdat de overheid het doet
2. Formal legality: ´general, prospective, clear, certain´→schending
mensenrechten verenigbaar met rechtsstaat, individuele
autonomie: mogelijkheid om leven te plannen door bekendheid
wetten, politiek neutraal (Hayek, Raz)
3. Democracy+legality: ´consent determines content of law´→volk
maakt eigen wetten, unanimiteit onmogelijk en onwenselijk
(risico dat 1 iemand wetten tegenhoudt die het collectief
baten), mensen gaan akkoord met wet door te denken in het
groepsbelang/rede, schending mensenrechten verenigbaar
met rechtsstaat, door mogelijkheid van volk om wetten te
wijzigen minder zekerheid (Kant, Habermas)
Substantieve theorieën:
Voorwaarden voor de inhoud van de wet
4. Individual rights: ´property, contract, privacy, autonomy
´→basisprincipes en waarden, komt meest overeen met het
Westen (Dworkin)
5. Right of Dignity and/or Justice: zorgen voor gerechtigheid
6. Social Welfare: ´substantive equality, welfare, preservation of
community´→plicht voor de overheid om het leven beter te
maken voor mensen
Tom Bingham: radicale veronachtzaming mensenrechten niet verenigbaar met
formele theorieën
Raz Formele interpretatie Rule of Law: procedurele waarborgen zorgen voor een
rechtsstaat
- Joseph Raz (analogie met mes)
1. regels moeten op de toekomst zien, open en duidelijk zijn
2. regels relatief stabiel
3. beslissingen en besluiten moeten gebaseerd zijn op open, stabiele,
duidelijke en algemene regels
4. onafhankelijke rechter
5. procedurele rechtvaardigheid
6. rechter bevoegd om te oordelen over implementatie overige beginselen
7. toegankelijke rechter
8. discretionaire bevoegdheden van opsporings- en vervolgende instanties
, moet hen niet in staat stellen het recht te perverteren
- Lon Fuller, Friedrich Hayek
- rule of law - mensenrechten - democratie - economische vrijheid -
sociale welvaart etc staan los van elkaar
Kritiek op substantieve interpretatie rechtsstaat
Raz:
- te complex
- rechtsstaat één van de idealen, staat apart van de rest
- rule of law gaat niet over:
- privé-zaken
- moraliteit (inhoud van recht; goed of rechtvaardig)
- contra, kritiek op Raz: afwegen rule of law versus andere idealen (zoals
mensenrechten) onwenselijk ; als ze naast elkaar staan zou je ze moeten
afwegen
Week 2:
Rechtsstatelij
ke
beginselen -
een eerlijk
proces
(Sergey)
Roetter
EHRM - ondervragen getuige; onderbouwen om belastende getuige te
Keskin ondervragen niet nodig
- geen motiveringsplicht om getuige à charge op te roepen, wel bij
getuige decharge
→ onderscheid in 2 typen getuigen ; een duw in de richting van
common law
EHRM M.
Week 3:
Rechtsstatelij
ke
beginselen -
legaliteit
Borgers Basismodel
taak wetgever:
- duidelijke en concrete formulering van normen
- geen terugwerkende kracht
taak rechter:
- strafbaarheid aannemen ogv wettelijke en dus geschreven
strafbaarstellingen
- restrictieve uitleg van de wet
- dicht bij de tekst
- niet uit de context
- niet veranderen/inkleuren normen