AARDRIJKSKUNDE
H4 wateroverlast
4.1 Rivieren
Stroomgebied = het verzamelgebied van een rivier waarbinnen alle neerslag en
grondwater via zijrivieren uiteindelijk in de hoofdrivier stroomt.
Waterscheiding = grens tussen de stroomgebieden, die gevormd wordt door
gebergten of andere verhogingen in het landschap.
Stroomstelsel = het gebied van de hoofdrivier met al zijn zijtakken -> het
stroomstelsel bestaat uit:
- Bovenloop -> meestal hoog in de bergen, snelle stroming
- Middenloop -> middelste deel, rivier loopt door een dal waar hij zich heeft
ingesneden
- Benedenloop -> laagste deel van de rivier, net voordat hij in de zee stroomt
-> deze 3 vormen samen het lengteprofiel
De herkomst van het water bepaalt de rivier:
- Gletsjerrivier wordt gevoed met smeltwater van sneeuw en ijs
- Regenrivier wordt gevoed met neerslag (bijv de Maas)
- Gemengde rivier wordt gevoed met smeltwater en regenwater (bijv de
Rijn)
Regiem = de veranderingen in de afvoer van een rivier in de loop van de tijd
Vertragingstijd = de hoeveelheid tijd die water nodig heeft om na een regenbui
in de rivier te komen -> het onderliggende gesteente, de bodem en de vegetatie
hebben invloed op hoe snel dit gebeurt.
Verval = het hoogteverschil tussen twee punten langs een rivier.
Verhang = het gemiddelde verval per km
Debiet = de totale hoeveelheid water die een rivier afvoert op een bepaalde plek
per tijdseenheid (sec)
Door klimaatverandering verandert het neerslagregiem op 3 manieren:
1. Er valt meer neerslag -> dus hoger debiet
2. De neerslag valt onregelmatiger -> dus droogte en veel piekafvoeren met
overstromingen
3. Zeespiegelstijging -> rivieren kunnen minder goed water kwijt in de zee
Door verstening -> neemt vertragingstijd af -> krijgen rivieren in kortere tijd
groter debiet -> daardoor soms piekafvoer
Door sedimentatie komen de uiterwaarde steeds hoger te liggen -> daardoor
neemt het waterbergend vermogen van de rivier af.
, Dijkverzwaring (= versteviging en verhoging van de dijken) kun je niet eindeloos
blijven toepassen.
De afname van het waterbergend vermogen buitendijks, de verstening, de
ontbossing, de verandering in het neerslagregiem en de bodemdaling -> hebben
gevolgen op de waterafvoer -> door heftigheid van buien en de lage ligging van
west nl kan het water soms niet snel genoeg weg -> overstromingsgevaar wordt
groter.
Nederland lijkt behoorlijk veilig, maar er zijn problemen, dit komt door 2
processen, die elkaar versterken:
- Bodemdaling
- Broeikaseffect -> door het smelten van ijskappen en gletsjers stijgt de
zeespiegel
De combinatie van deze 2 noem je relatieve zeespiegelstijging.
NL ligt in een gebied dat langzaam daalt -> door het bemalen van het land daalt
de bodem nog sneller
< gevolg is dat de zeespiegel relatief stijgt
Doodtij = situatie waarin het verschil tussen vloed en eb minimaal is (het water
staat extra laag)
Springtij = situatie van hoge vloed en lage eb (het water staat extra hoog)
4.2 De kust
De Nederlandse kust (van het Zwin tot de Eems-Dollard bestaat uit 3 zones:
- De Waddenzeekust: kust van
Friesland en Groningen gevormd
door zeedijken. Gebied wordt
afgeschermd van de Noordzee
door -> Waddenzee en
Waddeneilanden. De Waddenzee
stroomt bij vloed vol en komt bij eb
deels droog te liggen.
- De Noord- en Zuid-Hollandse kust:
van Den Helder tot aan Hoek van
Holland -> liggen strandwallen, met
daarop duinenrij -> de duinenkust.
Soms is de duinenrij kilometers
breeds, en soms heel smal of
ontbreken ze.
- De Zeeuwse kust: was
oorspronkelijk een estuarium.
Zeeland is veiliger geworden door
deltawerken. De delta wordt afgeschermd van de zee door: duinen,
primaire keringen (die direct aan zee liggen), en andere waterkeringen.
Zachte kust = kust die opgebouwd is uit zand. Denk aan stranden, duinen,
zandplaten, wadden en kwelders.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kalijnbiesiot. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.