, Celbiologie 1
1. CHEMISCHE COMPONENTEN VAN DE CEL
1.1. Inleiding
Ieder levend wezen → chemisch systeem
92 natuurlijk voorkomende elementen → organismen kleine selectie
Bio-elementen = spoorelementen + bouwelementen
Bouwelementen (11): O, C, H, N, Ca, P, K, S, Na, Cl, MG 99,95%
Spoorelementen: 0,05%
- Als noodzakelijk voor organismen = oligo-elementen
o voor menselijk lichaam: I, Fe, F, Cu, Mn, Zn, Se, …
- Andere = toevallige spoorelementen
o voor menselijk lichaam: Br, Si, As, Hg, Ag, Pb, Ti, …
Levende organismen = open systemen → constante uitwisseling energie en materie met omgeving
- Globale winst = winst + verlies
voedsel fecaliën
drank urine
ademhaling ademhaling
energie warmte
- Moet in evenwicht anders ziekten
1.2. Anorganische moleculen
Water (H2O)
- Noodzakelijk voor leven
- Belangrijkste deel van de cel: 70%
- Oplos-, reactie-, transportmiddel
- Warmteregulatie
Koolstofdioxide (CO2)
- Afvalproduct van verbranding organisch materiaal
- Klein gedeelte atmosfeer (0,038%)
- Grondstof van koolstofassimilatie bij planten
- Begin en einde van de koolstofkringloop
Zuurstof (O2)
- Aanwezig in atmosfeer (21%)
- Onmisbaar bestanddeel
- Aerobe afbraak van voedingsstoffen
- Organisch materiaal oxideren
, 1.3. Organische moleculen
Vier belangrijke groepen:
1. Suikers
2. Verzuren
3. Aminozuren
4. Nucleotiden
➔ Veel componenten niet hiertoe: toch samen met macromoleculen groot deel v.d. cel
Suikers als basis voor de polysachariden
1. Monosachariden (CnH2nOn)
o n = 3: triose, n = 5: pentose; n =6: hexose
o bevat altijd ketongroep of aldehydegroep: ketonen en aldosen
o ringvormig en ketenvormig
o glucose
▪ ringvormig
▪ 5C’s en 1O
▪ α- en β-glucose → stereochemische isomeren
▪ levert energie bij afbraak
o belang voor stofwisselingsprocessen
o kunnen voorkomen als onderdeel grotere moleculen
2. Disachariden
o Twee aaneenkoppelde hexose moleculen/monosachariden
o Sacharose, lactose en maltose
3. Polysachariden en oligosachariden
o Veel monosachariden gekoppeld = polymeriseren
o Zetmeel, glycogeen => opslagvormen α-glucose
o Cellulose => opgebouwd uit β-glucose
o Oligosachariden: covalent binden met eiwitten: glycoproteïnen vormen + lipiden =
glycolipiden
Vetzuren als basis voor de lipiden of vetten
Vetzuurmolecule
1. Lange koolwaterstofketen; hydrofoob en weinig reactief → hydrofobe staart
2. Carboxylgroep (-COOH); gedraagt als zuur; ioniseert in waterige oplossing; hydrofiel en
reactief → hydrofiele kop
➔ Verzadigd vetzuur: verzadigd met waterstof en geen dubbele bindingen
➔ Onverzadigd vetzuur: dubbele of meer dubbele bindingen
Lipiden
- Opgebouwd uit: C, H, O, P en N
- Overwegend apolair
- Slecht oplosbaar in water
- Opdelen in drie groepen
o Eenvoudige lipiden
o Samengestelde lipiden
o Afgeleide lipiden
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mltmdk. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.