PROEFDIERKUNDE
2021_TLSC-PDK5V-15_1_V
Blok A/B
Schooljaar 2021/2022
,Thema 2 Dier-Experimentele Technieken
(Deel 1)
De relevanti e en noodzaak uit te leggen van een preoperati ef onderzoek en
preoperati eve zorg
Preoperatieve zorg dier
Voordat je met een operatie of met een handeling begint.
Gebruik gezonde dieren; transgene dieren hebben minder weerstand en kunnen dus
eerder ziek worden.
Laat dieren vooraf wennen aan de experimentele omgeving (kooi, handeling).
Vasten (niet langer dan 6 uur). Als het langer dan 6 uur duurt, kan het lever
afwijkingen geven. Beperk de tijd van vasten door de periode waarbij ze sowieso niet
, eten te verlengen, in plaats van een vast periode in te lassen midden in hun eet
periode.
Goed instrumentarium gebruiken
Genoeg competenties bij operateur
OK in orde brengen; geen secties (organen bekijken/vrij preparen uit een dier) in de
OK. Dit kan ervoor zorgen dat er m.o. vrijkomen.
Preoperatieve zorg chirurg
Preoperatief handen wassen en ontsmetten
Handschoenen aanhouden
Steriele OK-kleding
Instrumentarium steriel uitpakken
Perioperatieve zorg dier
Vlak vóór de operatie:
o Anesthesie
o operatiegebied in orde maken
o Steriel afdekken.
Tijdens de operatie:
o Bewaken anesthesie
o Temperatuur
o Vochtbalans
Na de operatie
o Temperatuur
o Ademhaling
o Pijnstilling
o Kan het dier eten?
o Inspectie van de wond
Bewaking van het dier:
o Tegengaan van uitdroging van ogen m.b.v. vasaline
o Ademhaling / slijmvliezen. M.b.v. dampanesthesie is dit makkelijker te
regelen dan met injectie anesthesie. Als het dier blauw/cyaan kleurt moet je
minder damanesthesie geven.
o Hartritmestoornissen
o Hypotensie: dier verliest veel vocht door anesthesie. Het dier gaat vaak
plassen, maar ook door de operatiewond, bloedverlies en ademhaling. Bij
teveel vochtverlies daalt de bloeddruk. Om deze reden moet er regelmatig
fysiologisch zout (op kamer temperatuur) toegediend worden subcutaan. Een
andere compensatie is bloed transfusie (bij teveel bloedverlies.
o Een bijwerking van anesthetica is overmatige speekselproductie. Er moet dus
iets geregeld worden waardoor deze speeksel weg kan lopen uit het dier.
, o Tempartuur van het dier (reguleren m.b.v. warmhoudmatje). Dieren nemen
door de anesthesie de omgevingstemperatuur aan (= hypothermie). Door de
toegediende anesthetica zal het regelcentrum in de hypothalamus onderdrukt
raken. Het dier kan zichzelf niet warm houden en daalt heel snel in
temperatuur en wordt koud.
Door de lage temperatuur wordt anesthetica potenter/krachtiger, dus kan het
dier sneller dood gaan. Als het dier te warm is, gaat het dier weer bijkomen.
Naarmate de temperatuur lager wordt, worden de bijwerkingen (meer
plassen, meer speeksel productie, ademdepressie) ook sterker. Temperatuur
regeling is dus van groot belang, en kan gedaan worden m.b.v.
warmhoudmatje (Vb. elektrisch warmhoudmatje, thermistor gecontroleerd
systeem (automatisch systeem die de temperatuur reguleert), aluminium
folie) en temperatuur controleren.
Ook is het van belang dat de tissue met opgevangen urine regelmatig
vervangen wordt, anders wordt het dier ook te koud.
Handelwijze op school
Handschoenen, mondkapje en haarnetje tegen allergieën
Instrumenten e.d. geordend neerleggen, zodanig dat het niet continu over het dier
heen gepakt moet worden
Dier scheren gebeurt in de zuurkast, tong uit bek, vasaline op oog, ontsmetten met
alcohol, tissue voor opvang van urine, warmhoudmatje
Na elke ingreep instrumenten schoonmaken
Bebloede gaasjes e.d. in afvalbakje. Operatieveld netjes, schoon en geordend
houden.
Controleren van het dier;
o Diepte van anesthesie
o Temperatuur
o Vochtbalans
o Gerichte acties ondernemen
Verschillend instrumentarium te kunnen benoemen en uit te leggen hoe ze op
een juiste manier te gebruiken
Scalpel: Vast houden alsof je een pen vast houdt. Maakt het makkelijker om fijner te
sturen.
Iris schaartje: Gebruikt om een gaatje te knippen in de bloedvaten of galgang.
Naaldvoerder: Gebruikt bij het hechten.
Chirurgische pincet: Met tandjes
Anatomische pincet: Met gladde ribbeltjes
Gebogen pincet
Micro pincet
, Orale injecte/gavage: Gebruikt om iets in te brengen in de mondholte, waarmee het
direct naar het maagdarm kanaal gaat.
Bulldog klem: Gebruikt voor het afklemmen van vaten.
Peance: Gebruikt om canules mee af te klemmen.
Canuleer haakje: Gebruikt om een bloedvat open te houden en daarin een canule te
schuiven.
Agrafe tang: Ge
Thermocauter: Gebruikt wanneer het niet lukt een bloedvat af te klemmen. Hier gaat
een elektrisch stroompje doorheen waardoor er in het dier stralingswarmte ontstaat.
Deze stralingswarmte zorgt ervoor dat de bloeding gaat stelpen.
De basisprincipes van succesvolle chirurgie te kunnen uitleggen
Operatiewond moet groot genoeg zijn. Het mag
niet te groot, en niet te klein zijn. Helen gaat
dwars, niet in lengterichting.
Gebruik goede verlichting.
Minimale trauma/schade aanrichten bij het dier
door doelgericht te werken. Een scherpe
dissectie geeft minder trauma dan een stompe
dissectie.
Niet de wond laten uitdrogen.
Opereer het liefst via de linea alba. =
bindweefsel. Als je vanaf de buitenkant opereert moet je door de spierlaag heen
welke allemaal een andere oriëntatie hebben. Via de linea alba veroorzaak je minder
trauma en knip je niet door bloedvaten heen.
Hemostase (bloedstelping)
Het weefselherstel proces te beschrijven en dit relateren aan het belang van
asepti ek, wondgroott e en de principes van weefsel behandeling
A) 12-24 uur na de operatie zal de wond zich vullen
met bloedpropjes. In de bloedpropjes zijn
neutrofielen naar binnen gegaan.
B) Rond dag 3-7 na de operatie zullen de meeste
neutrofielen apoptose ondergaan zijn. Nu zijn de
macrofagen oververtegenwoordigd. Endotheel
cellen migreren naar de bloedprop toe,
prolifereren en vormen nieuwe bloedvaten.
Fibroblasten migreren naar het weefsel rondom de
wond, prolifereren hier en geven extracellulaire
matrix af. Het nieuwe weefsel heet granulatie
weefsel. Keratinocyten prolifereren aan de
zijkanten van de wond en migreren onder de
beschadigde dermis en boven de voorlopige
matrix.
, C) 1-2 weken na de operatie is de wond volledig gevuld met granulatie weefsel.
Fibroblasten zijn getransformeerd tot myofibroblasten, wat leidt tot wond contractie
en collageen afgifte. De wond is compleet bedekt met een neo-epidermis.
Asepti ek en anti septi ek uit te kunnen leggen en de regels voor asepti ek te
kunnen noemen
Asepsis Het voorkomen van een besmetting; preventie van een infectie door steriel te
werken, zodat er geen m.o. in het dier komen.
Antisepsis Vernietigen van ongewenste m.o. (ontsmetten); bestrijden van een infectie
door medicijnen. Het tegen gaan, mocht er toch iets in het lichaam is. (Bijv. m.b.v.
antibioticum). Gebeurt op levend materiaal.
Desinfectie Ontsmetten van instrumenten, oppervlakken etc. Gebeurd op levenloos
materiaal.
Uit te leggen hoe asepti sch te kunnen werken en een goede hygiëne toe te
passen
Bedreigingen van aseptiek:
Binnen het steriele gebied blijven
Conversatie beperken
Niet meer bewegen dan nodig is
Instrumenten en materialen moeten steriel zijn
Dood weefsel, bloed en serumresten verwijderen
Uit te kunnen leggen hoe benodigdheden voor een operati e gesteriliseerd
kunnen worden
Desinfectie van het dier
Scheren in de zuurkast, zodat de allergenen ook afgezogen worden
Reinigen en drogen
Ontsmetten
Afdekken
Operatiekamer moet ook goed gedesinfecteerd zijn en alleen gebruikt worden voor
operaties.
Reinigen het verwijderen van zichtbaar vuil en onzichtbaar organisch materiaal om te
voorkomen dat m.o. zich kunnen handhaven, vermeerderen en verspreiden; dus reduceren
alle soorten m.o.
Desinfectie het doden van pathogene m.o.
Sterilisatie doden van alle m.o.
De toepassing van een aantal anti septi ca en desinfectanti a te kunnen noemen
