Samenvatting
samenvatting hersenen en gedrag deeltentamen 2
- Instelling
- Universiteit Utrecht (UU)
samenvatting van het boek hersenen en gedrag voor deeltentamen 2. Dankzij deze samenvatting heb ik een 10 gehaald
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 12 pagina's
Voorbeeld 2 van de 12 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
1 beoordeling
Door: tomas5 • 1 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
biologische klok: reguleert verschillende lichaamsfuncties. Is endogeen: gestuurd vanbinnenuit. Invloeden van buitenaf hebben bijna geen invloed
circadiaan ritme: regeling van het dagelijkse ritme. 24 uur, slaap-waak patronen,
lichaamstemperatuur, hormonen etc
circa-annuaal ritme: regeling van het jaarlijks ritme
zeitgebers: factoren die ervoor zorgen dat een iets afwijkend biologisch ritme aangepast
wordt aan de 24-uurse dag. Belangrijkste is licht
jetlag: onderbreking van circadiane ritmes die te wijten is aan het veranderen van
tijdzones. Mismatch tussen de interne circadiane klok en de externe klok
nucleus suprachiasmaticus (SCN): zorgt voor de belangrijkste controle over de
circadiane ritmes van slaap en temperatuur. Produceert circadiane ritmes gecontroleerd
door genen (geen input nodig). Interacties tussen cellen zorgt voor meer precisie
tractus retinohypothalamicus: zenuwbaan die vanaf de retinale ganglioncellen in de
retina van beide ogen door de oogzenuw en het optische chiasme naar de SCN loopt.
Axonen veranderen de ‘instellingen’ van het SCN dmv input van retinale ganglioncellen
met hun eigen soort fotopigment, menalopsine. Ze reageren op de gemiddelde
hoeveelheid licht en dragen niet bij aan visie.
periode (PER) en tijdloos (TIM): twee genen die circadiane ritmes genereren. Kleine
hoeveelheid van proteïnen aan het begin van de dag, neemt toe naarmate de dag
vordert. In de avond stopt de productie en daalt de concentratie weer (cyclus).
pijnappelklier: laat melatonine vrij onder invloed SCN, een hormoon dat zowel de
circadiane ritmes als de circannuale ritmes beïnvloedt. Meestal 2-3 uur voor bedtijd.
onderbrekingen van bewustzijn
● Slaap: staat die het brein actief produceert en het wordt gekarakteriseerd door
een afname van hersenactiviteit en reacties op stimuli
● Coma: lange periode van onbewust zijn, veroorzaakt door hersenschuddingen,
beroertes of ziektes
● vegetatieve staat: wisselt tussen periodes van slaap en gematigde opwinding,
maar in beide staten heeft de persoon geen bewustzijn van de omgeving
● minimale staat van bewustzijn: zo nu en dan periodes van zinvolle acties en een
begrensde hoeveelheid spraak en begrip
● Hersendood: conditie zonder tekenen van hersenactiviteit of reacties op stimuli
fases van slaap (dmv polisomnografie: combinatie van EEG en oogbewegingsmetingen)
● (N1) Alfagolven zijn karakteristiek voor ontspanning, niet voor volledige
waakzaamheid. slaap is nog niet begonnen
● (N2) K-complexen: scherpe golf met een hoge amplitude. ‘sleep spindles’: 12 tot
14 Hz golven tijdens een uitbarsting die ten minste een halve seconde duurt door
trillend interacties tussen thalamus en cortex
● (N3 & N4) trage golfslaap: Langzame golven wijzen erop dat neurale activiteit
goed afgestemd is door daling van hartslag, ademhalingssnelheid en
hersenactiviteit
paradoxale slaap (Jouvet)/Rapid Eye Movement (REM)-slaap: hersenactiviteit relatief
hoog was, maar nekspieren volledig ontspannen. periodes van oogbewegingen tijdens de
slaap. onregelmatige, snelle golven van lage spanning zien.
non-REM (NREM)-slaap: N1, N2, N3, N4. 90 min volgorde1-2-3-4-3-2-REM
reticulaire formatie: Sommige neuronen hebben axonen die naar de hersenen lopen en
anderen hebben axonen die naar het ruggenmerg lopen. oa pontomesencephalon
, pontomesencephalon: draagt bij aan corticale opwinding. houdt opwinding in stand
tijdens waakzaamheid en verhoogt het als reactie op nieuwe of uitdagende taken
neuronen ontvangen sensorische input van vele sensorische systemen en produceren
zelf spontane activiteit. laten aceycholine, glutamine vrij in voorhersenen→ exictatie
basale ganglia, thalamus, hypothalamus
locus coeruleus (in pons): meestal inactief maar stoot af en toe uitbarstingen van
impulsen uit in reactie op betekenisvolle gebeurtenissen (die emotionele opwinding
produceren). Axonen laten door de hele cortex noradrenaline vrij → versterking van
opslag van recente herinnering, verhoging in waakzaamheid
hypothalamus
● vrijlating histamine→ excitatie-effecten door hersenen. opwinding en alertheid
● vrijlating orexine/hypocretine: stimulatie van hersengebieden voor
waakzaamheid/wakker blijven
● regulatie cellen in basale voorhersenen: vrijlating acetylcholine/GABA in
thalamus/cerebrale cortex
tijdens slaap is er inhibitie van synaptische activiteit door GABA. activiteit kan verschillen
REM slaap: activiteit in de pons, gedeelten van de pariëtale en temporale kwab en in het
limbisch systeem neemt toe. Activiteit in de primaire visuele cortex, de motor cortex en
de dorsolaterale prefrontale cortex neemt af. hangt samen in relatie tussen serotonine
en acetylcholine.
PGO-golven (pons-geniculate-occipatal): te onderscheiden patroon van elektrische
potentialen met een hoge amplitude. worden eerst waargenomen in de pons, daarna in
de laterale geniculate nucleus van de thalamus en ten slotte in de occipitale cortex
slaapstoornissen:
● insomnia/slapeloosheid: onvoldoende slaap door verscheidene oorzaken
● ‘phase delayed rhythm’: moeilijk slapen en opstaan door verandering ritme
● ‘phase advanced rhythm’: eenvoudig slapen, maar vroeg wakker
● Slaapapneu: slapeloosheid waarbij verslechterde mogelijkheid tot ademhalen
optreedt. Hebben hierdoor verschillende neuronen verloren.
● Narcolepsie: heeft frequente periodes van slaperigheid gedurende de dag. Door
overactieve acetylcholine synapsen/ te weinig orexine productie, vrijlating.
(1) plotselinge aanvallen van slaperigheid overdag. (2) slaapverlamming tijdens
inslapen of wakker worden (3) hypnotische hallucinaties, echt lijkend droom
ervaringen tijdens inslapen (4) kataplexie, aanval van spierzwakte bij emoties
● PLMD: onvrijwillige bewegingen van de benen en armen tijdens de slaap
● REM-gedragsstoornis: bewegen tijdens REM slaap. beschadiging in pons en
hierdoor geen inhibitie van spieren.
● Nachtangsten: ervaringen van intense angst (anders dan nachtmerries). NREM
● Slaapwandelen: vindt meestal in slaapfase 3 en 4 plaats
● Slaapseks: vertoning van seksueel gedrag tijdens de slaap zonder herinnering
originele functie van slaap is om energie te sparen. slaapgewoonten hangen of van
veiligheid tijdens slaap, tijd kwijt voor eten en andere aspecten van de levensstijl.
slaapt helpt met het onthouden van geleerd iets en reorganiseren van herinneringen
(herhaald ze en dunt zo minder succesvolle connecties uit en versterkt anderen).
hibernatie (winterslaap): besparen van energie als voedsel schaars is
REM neemt toe naarmate er meer geslapen wordt. NREM varieert minder
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper yaraclaassen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67096 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen