Samenvatting
Samenvatting In een korte tekst staatsrecht!
- Vak
- Staatsrecht
- Instelling
- Hogeschool Arnhem En Nijmegen (HAN)
Hierin vindt je relevante informatie voor je tentamen en hiernaast jurisprudentie wat bij ieder artikel behoort.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 17 pagina's
Voorbeeld 3 van de 17 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Staatsrecht HoofdfaseWeek 1
De drie functies van het staatsrecht
In het gezaghebbende studieboek Constitutioneel recht van prof. Kortmann wordt de lezer door het
staatsrecht genomen aan de hand van drie functies. Deze functies bevorderen een beter begrip van het
Nederlandse staatsrecht. Van belang hierbij is de onderkenning dat in het Nederlandse staatsrecht
ambten (organen) van groot belang zijn. Te denken valt dan aan de Tweede Kamer, de rechter, de
minister, de burgemeester etc. De functies worden aan deze ambten opgehangen. Kortmann
onderscheidt in drie functies, allereerst de constituerende functie. Deze functie betreft de wijze waarop
ambten op hun plek komen, in het leven worden geroepen, worden ingesteld. Zo wordt de Tweede Kamer
gekozen door de kiesgerechtigde burgers, de minister benoemd bij Koninklijk Besluit, evenals de
burgemeester en de rechter. Voor alle in het staatsrecht relevante ambten kan in de bronnen van het
staatsrecht worden gevonden op welke wijze zij in het leven worden geroepen. De tweede functie is
de attribuerende functie. Aan in het leven geroepen ambten worden doorgaans door de regelgever
bevoegdheden toegekend/geattribueerd. Zo is de burgemeester onder meer belast met de handhaving
van de openbare orde in zijn gemeente, beschikt de Tweede Kamer over het recht van amendement etc.
Deze bevoegdheden kunnen in de regel niet onbeperkt worden uitgeoefend. Het komt veel voor dat de
regelgever grenzen stelt aan de uitoefening van deze bevoegdheden. Dit noemt Kortmann
de regulerende functie. Zo mag een (straf)rechter niet de doodstraf opleggen, noch de wet in formele zin
aan de Grondwet toetsen, en mag de burgemeester in zijn ijver de openbare orde te handhaven niet de
burgers in zijn gemeente verbieden tegen hem te demonstreren. De grenzen aan de bevoegdheden zijn
ook weer te vinden in de bronnen van het staatsrecht, en worden soms ingegeven door een beginsel van
de democratische rechtsstaat (voorbeeld: art. 120 GW, het constitutionele toetsingsverbod voor de
rechter, hangt samen met de machtenscheiding).
Soevereine macht
- God en de Koning
- Thomas Hobbes: Natuurlijke vrijheid VS-zelfbehoud
- Jean- Jacques Rosseau: Contract Social
- Centrale overheid
Vormen van democratie
- Verkiezingen
- Referenda
- Burgerinitiatieven (Onderwerp: mag de afgelopen twee jaren niet op de agenda staan en als het
niet over de GW en belasting gaat)
Rechtsbronnen
- Wet
- Verdragen
- Jurisprudentie
- Gewoonte
Beginselen van het staatsrecht
- Legaliteitsbeginsel (wettelijke grondslagen)
- Machtenscheiding (Trias politica) Wetgevende, uitvoerende en rechtsprekende macht
Ook wel Check and balance genoemd.
- Onafhankelijke en onpartijdige rechter (rechter wordt voor het leven benoemd) Art. 117 GW,
EVRM.
, - Fundamentele vrijheden + grondrechten (vrijheid van burgers respecteren en het inspannen voor
het welzijn van de burgers) Je hebt klassieke en sociale grondrechten.
Twee grondregels
- Geen bevoegdheid zonder grondslag in de Wet (legaliteitsbeginsel) We bedoelen hierop de
Grondwet of wet in formele zin. Een wet in formele zin, ook wel formele wet genoemd, is in
Nederland een wet die is vastgesteld door regering en Staten-Generaal. Dit is bepaald in artikel
81 van de Grondwet.
- Niemand kan een bevoegdheid uitvoeren zonder verantwoording of controle op die uitoefening.
Er moet dus controle zijn. (Minister heeft politieke verantwoordelijkheid, moet zich tegenover de
kamer verantwoorden, een vergunningverlener moet verantwoording afleggen aan zijn
teamleider en je kunt naar de rechter gaan die hierop controleert.
Monomisme of Duoisme --> verhouding volksvertegenwoordiging en uitvoerende macht.
Monisme duidt in de politiek op een situatie waarin het parlement en de regering, oftewel de
wetgevende macht en de uitvoerende macht, zeer sterk met elkaar verweven zijn.
Tweede kamer heeft de taak om de ministers te controleren, een minister mag niet zichzelf
controleren. In Nederland hebben wij een gematigd monoisme, een parlement controleert de
ministers.
Dualisme wil zeggen dat er een duidelijke scheiding is tussen kabinet en parlement. De regel die dan
strikt genomen geldt, is: de regering regeert, het parlement controleert.
Grondwet is heel belangrijk daarom is hier een zware procedure aan vastgesteld. Hier zijn twee
rondes voor nodig. In de laatste ronde moet hier ook de 2/3e meerderheid het eens zijn.
Hoofdstukken GW:
1. Grondrechten
2. Centrale organen van de staat
3. Centrale organen van de staat
4. Centrale organen van de staat
5. Wetgeving + lage regelging + internationaal
6. Rechtspraak
7. Decentrale overheden + bevoegdheden
8. Herziening van GW
Als er verwezen wordt naar ‘de Wet’ wordt hier de wet in formele zin bedoeld. Bij of krachtens de wet kan
dit ook want deze bevoegdheid kan gedelegeerd worden. Art. 11 GW. Of als ‘regel’ in de wet voorkomt.
Art. 34 GW. *Zie beperkingsclausule
Grondwettelijke terminologie beperkingsclausules
„Behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet...“:
beperking door wetgever in formele zin;
geen delegatie toegestaan
„Bij wet..“:
beperking door wetgever in formele zin;
geen delegatie toegestaan
„Bij of krachtens de wet…”:
beperking door wetgever in formele zin;
delegatie is toegestaan
Een vorm van het werkwoord „regelen“ of een vorm van het zelfstandig naamwoord “regel” bijvoorbeeld: „de
wet regelt..“, „de wet stelt regels..“:
beperking door wetgever in formele zin;
delegatie is toegestaan (zie hierover ook het eerdere schema op pagina 10 van deze syllabus)
, Nederland is verbonden met andere landen (bijv. België, Duitsland, VN etc.) Art. 90 GW hier staan hoe de
verdragen doorwerkt in Nederland.
Bij arresten moet je de feitelijke casussen weten, rechtsvragen die de rechter beantwoordt (welk juridisch
onderwerp) en de beantwoording van de vragen dus de beslissing.
Week 2
zie parlement.com
Soort Deelname
Regering Koning en ministers
Kabinet Ministers en staatssecretarissen
Ministerraad Alle ministers (zonder st.sec. of onderministers)
Een Koninklijk Besluit is een besluit van de regering.
Art. 47 GW: 'Alle wetten en Koninklijke besluiten worden door de Koning en door één of
meer ministers of staatssecretarissen ondertekend'.
2 soorten Koninklijke besluiten:
Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB). Hiervoor moet de Raad van State
ook worden geconsulteerd.
Een klein Koninklijk Besluit (Klein KB), bijvoorbeeld een benoeming van een
burgemeester of verlening van een Koninklijke onderscheiding.
Kabinet =
Art. 42-49 Grondwet
De regering wordt gevormd door de Koning en de ministers.
Vereisten/competenties/afspraken
Strafblad?
Algemene inlichtingen- en veiligheidsdienst
Fiscaal gedrag?
Nevenfuncties?
Financiële en zakelijk belangen?
Gezondheid?
Koning =
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ChristinevW. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,39. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 49768 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen