Het bestuursrecht
- Heeft betrekking op het openbaar bestuur, op hetgeen het openbaar bestuur doet en
behoren te besturen van gemeenten, provincies en waterschappen, de ministeries en
vele andere overheidsinstanties.
- Heeft betrekking op alle beleidsterreinen waarop het openbaar bestuur werkzaam is.
- Voor veel onderdelen van het bestuursrecht, meestal bijzondere delen genoemd,
bestaan aparte namen die corresponderen met de afzonderlijke beleidsterreinen.
- Regelt door middel van het maatschappelijk belang.
Algemeen bestuursrecht
- Regels die van toepassing zijn op alle terreinen van het bestuur optreden.
- Algemene onderwerpen.
- Vooral te vinden in de Algemene wet bestuursrecht
Bijzonder bestuursrecht
- Regels die van toepassing zijn op een specifiek beleidsterrein.
- Geregeld in betreffende wetten.
Materieel bestuursrecht
- Regels waarin voor burgers en bestuursorganen rechten en verplichtingen zijn
opgenomen.
Formeel bestuursrecht
- Regels over wijze van procederen.
Vijf hoofdvragen bestuursrecht:
1. Hoe is het bestuur georganiseerd?
2. Welke bevoegdheden heeft het bestuur?
3. Aan welke rechtsnormen heeft het bestuur zich te houden?
4. Hoe kan het bestuur er voor zorgen dat burgers zich aan de voor hen geldende
rechtsnormen houden?
5. Welke juridische bescherming is er voor burgers tegen beslissingen en handelingen
van het openbaar bestuur.
- Organisatie, bevoegdheden, normering, handhaving en rechtsbescherming.
Nederland is een democratische rechtsstaat
- Dat wil zeggen dat de overheid fundamentele rechten en vrijheden van burgers dient te
eerbiedigen en zich moet inzetten voor de verwezenlijking van die rechten en vrijheid,
terwijl dit alles geschiedt onder controle door het volk in de vrije verkiezingen
gekozen volksvertegenwoordiging.
,Vier fundamentele eisen om de doelen van de rechtsstaat te behalen:
1. Wetmatigheid van bestuur
2. Rechterlijke controle
3. Evenwicht tussen de verschillende machten
4. Eerbieding van de grondrechten
Legaliteitsvereiste
- Het bestuur heeft voor vele handelingen een grondslag nodig in een wet, en het
bestuur dient te handelen conform die wet wanneer het deze handeling verricht.
- De overheid mag burgers iets verbieden of gebieden, inclusief het afstaan van geld en
goederen doch uitsluitend voor zover de wet dat toestaat.
- Het legaliteitsvereiste komt onder meer tot uitdrukking in veel
grondrechtenbepalingen in de Grondwet. Enerzijds omdat aantastingen van
grondrechten steeds een wettelijke basis behoeven. Anderzijds omdat de wetgever de
opdracht krijgt om regels te stellen die ertoe strekken bepaalde rechten te doen
verwezenlijken. (artikel 18 en 20 Grondwet)
- Legaliteitseis: Bestuursorganen moeten de hen gegeven bevoegdheden vervolgens
uiteraard conform de daarvoor geldende wettelijke regels en rechtsbeginselen
uitoefenen. Iedereen in de rechtsstaat moet zich er ook aan houden.
Bestemmingsplan
- Zijn regels in een plan voor het gehele grondgebied van de gemeente. (artikel 3.1 Wet
ruimtelijke ordening.
Subsidie met verplichtingen
- Dan is er sprake van een mengeling van begunstigend en belastend optreden.
- Voor de meeste subsidies geldt dat er een wettelijke grondslag voor moet zijn. (artikel
4:23 Awb)
Specialiteitsbeginsel
- Behartigt het algemeen belang.
- Dit houdt in dat het bestuur bij de uitvoering van ene bepaalde wettelijke regeling
slechts die behartigen ter bescherming waarvan de betrokken regeling in het leven is
geroepen.
- Wetten dienen een specifiek belang te hebben en geven aan een of meer organen
nauwkeurig omschreven bevoegdheden om dat specifieke belang te behartigen.
- Het bestuur mag bij het gebruik van een bevoegdheid, toegekend in ene bepaalde
wettelijke regeling, dus slechts het belang behartigen waarvoor die regeling speciaal is
vastgesteld.
- Een wet kan doorgaans bezwaarlijk alle belangen dienen die bij een activiteit spelen.
Wel kunnen daardoor bij complexe activiteiten veel regelingen tegelijk van toepassing
zijn.
De staats- en bestuursrechtelijke normstelling
- Het geheel aan wettelijke regels.
, De normadressaten
- Zijn alle wetten, regelingen, voorschriften etc. in het bestuursrecht die normen
bevatten.
- Richtlijnen zijn voor overheidsinstanties bedoelt.
- Beleidsregels bevatten richtlijnen voor bestuursorganen.
- Een lagere regeling mag nooit in strijd zijn met een hogere regeling.
Hiërarchische opbouw van het normenstelsel
- Verdragen/ secundair verdragsrecht zijn alle verdragen waarbij Nederland partij is
en EU-richtlijnen en EU-verordeningen
- Statuut geeft een regeling voor de verhouding tussen Nederland en de andere
landen van het Koninkrijk.
- Grondwet de Grondwet bevat weinig regels die tot burgers zijn gericht, maar
vooral grondrechten en organisatierecht.
- Wetten in formele zin wetten die zijn opgesteld door de re regering en Staten-
Generaal en mogen niet in strijd zijn met de Grondwet.
- Koninklijke besluiten die regels bevatten bevat algemeen verbindende
voorschriften en zijn gericht tot burgers.
- Ministeriële regelingen bevat algemeen verbindende voorschriften en zijn gericht
tot burgers.
- Provinciale verordeningen bevat algemeen verbindende voorschriften en zijn
gericht tot burgers.
- Gemeentelijke verordeningen bevat algemeen verbindende voorschriften en zijn
gericht tot burgers.
- Beleidsregels zijn gene wettelijke regels.
- Voorschriften/ verplichtingen verbonden aan een beschikking besluiten voor
individuele gevallen en mogen nooit is strijd zijn met de boven genoemde onderdelen.
Gelede normstelling
- Voor bepaalde wetten zijn soms meer wetten en de daarop gebaseerde regelgeving
tegelijkertijd van belang.
- Wabo en woningwet (wetten in formele zin)
- Bor en bouwbesluit 2012 (amvb’s) bouwbesluit (artikel 2 Woningwet)
- Bouwverordening (gemeentelijke verordening) wordt vastgesteld door de
gemeente. (artikel 8 Woningwet)
- Omgevingsvergunning (beschikking) mag niet in strijd zijn met ene
bestemmingsplan. (artikel 3.1 Wet ruimtelijke ordening).
De Algemene wet bestuursrecht
- De Awb heeft een gelaagde structuur, dat betekend dat het van algemeen naar
bijzonder gaat
- Hoofdstuk 1 en 2 bevat definities en algemene bepalingen voor het verkeer tussen
burgers en bestuursorganen.
- Hoofdstuk 3 bevat inhoudelijke en procedurele normen.
- Hoofdstuk 4, 5 en 10 worden normen gegeven voor enkele specifieke categorieën
van besluiten.
- Hoofdstuk 6 bevat algemene bepalingen ten aanzien van bezwaar en beroep.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lisa1258. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,48. Je zit daarna nergens aan vast.