Samenvatting van het vak Duurzame Ruimtelijke Ontwikkeling
Hoofdstuk 1 (volledig)
Hoofdstuk 2 (volledig)
Hoofdstuk 3 (volledig)
Hoofdstuk 4 (enkel 17.4 niet --> grondig lezen in cursus)
Hoofdstuk 5 (niet samengevat maar er staat wat je NIET moet kennen)
Tadao Ando (Japanse meesterarchitect): “We borrow from nature the space upon wich we build”
Ruimte is eindig reeds aangesneden en onderbenutte ruimte optimaal hergebruiken ipv open ruimte ongebreideld blijven aansnijden
In 2030 meer dan 60% van de wereldbevolking zal stedelijk wonen (tot nu toe al meer dan 50%!)
“2030 Agenda for Sustainable Development”
duurzaamheidprincipe aan de hand van invullingen die de Verenigde Naties hieraan geven via dit agenda
Sprawl (stedelijke wildgroei) versnippering, ongecontroleerd ons stedelijkheid uitgesmeerd België aan top, vooral Vlaanderen
Probleem België Vlaanderen is het minst duurzame ruimtegebruiker ter wereld
Hoofstuk 1: Agenda 2030 voor Duurzame Ontwikkeling
1. Duurzame Ontwikkeling
Groei en ontwikkeling (sinds de industriële revolutie) enorm toegenomen grote impact op planeet limieten van haar draagkracht
bereikt en overschrijdt
kan niet meer zo doorgaan, we moeten streven naar ‘duurzame ontwikkeling’
1987 term ‘duurzame ontwikkeling’ dook voor het eerst op
VN-commissie World Commission on Environment and Development, die opgericht werd om na te denken over 2
uitdagingen, nl. ontwikkeling en milieu, presenteerde haar Brundtland-rapport.
Duurzame ontwikkeling: ontwikkeling die aansluit op de behoefte van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties om
in hun eigen behoefte te voorzien in gevaar te brengen.
Duurzame ontwikkeling bevat drie aspecten (3 P’s) :
- sociale ontwikkeling (people)
- economische ontwikkeling (profit)
- milieubescherming (planet)
Uitgaand van twee veronderstellingen: ten eerste zijn grondstoffen en natuurlijke hulpbronnen van de aarde beperkt, ten tweede
moet de economie in functie van de mens en de aarde staan en mag het geen doel op zich zijn.
Momenteel putten we de aarde elke dag verder uit, het concept ‘Earth Overshoot Day’ is hiervoor meest treffend.
Dit is de dag van een bepaald jaar wanneer, vanaf 1 januari geteld, de mensheid
wereldwijd net zoveel aardse grondstoffen heeft opgebruikt als wat de Aarde in één jaar tijd terug
kan opbrengen en geproduceerde afval kan verwerken. Al decennia lang verbruiken we grondstoffen
van meer dan 1,5 Aardes per jaar. Sinds 2005 valt deze dag in augustus (terwijl dat eigenlijk niet voor
31 december zou mogen zijn). Indien de hele wereldbevolking zou leven zoals wij (in België), zou
Earth Overshoot Day reeds begin april vallen. (Momenteel valt deze dag elk jaar vroeger !! )
Agenda 2030 voor Duurzame Ontwikkeling:
-> alle lidstaten van de VN hebben zich geëngageerd om de nodige initiatieven en beslissingen te nemen die nodig zijn om onze planeet en
maatschappij op een duurzame koers te brengen.
-> bouwt verder op voorgaande internationale afspraken aangaande duurzame ontwikkeling en op de Millenniumdoelstellingen van de VN
-> met 17 doelstellingen en 169 subdoelstellingen vooropgesteld, beschikken we voor het eerst over een breed en wereldwijd actieplan
die zowel economische-, sociale- als ecologische uitdagingen samenbrengt.
tegen 2030 moet onze wereld er dan ook helemaal anders uitzien (volgens plan).
De 17 Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (in het Engels: Sustainable Development Goals)
- gaan uit van verandering, van een noodzakelijke transitie.
- De SDG’s zijn onderling met elkaar verbonden.
- Samenwerking tussen landen in ontwikkeling en ontwikkelde landen, maar ook tussen overheden, de private sector, vakbonden, ngo’s,
academische instellingen en burgers. Enkel door samen te werken en partnerschappen aan te gaan, is er kans op slagen
- vormen het kompas om onze wereld, onze maatschappij en onze acties, initiatieven en handelingen richting te geven in de volgende
jaren.
Aangezien vrijwel elk internationaal erkend, onafhankelijk land lid is van de VN (193 lidstaten), is het van belang van deze SDG’s niet te
onderschatten.
1
, Rachid Ergachov
2021-2022
SDG’s
- 17 doelstellingen en hun 169 subdoelstellingen en een hele waaier aan concrete indicatoren werden onderverdeeld in 5
groepen: mensen, planeet, welvaart, vrede, partnerschap (people, planet, prosperity, peace, partnership) (3 P’s 5 P’s)
- SDG’s worden opgenomen in zowel Europese, Belgische als Vlaamse wetgeving (= alle SDG’s moeten zowel internationale,
nationale als regionale vertaling krijgen)
- Vlaamse regering wil 48 doelstellingen realiseren tegen 2030, deze zijn opgenomen in “Vizier 2030”. Hiermee geeft de
regering invulling aan de oproep van de VN om de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen (SDG’s) te vertalen naar eigen
doelstellingen en beleid.
17 internationale doelstellingen van de duurzame ontwikkeling zoals deze in de VN werden aangenomen:
1) GEEN ARMOEDE
Beëindig armoede overal en in al haar vormen.
Het VN-Ontwikkelingsprogramma (UNDP) zegt dat wereldwijd nog 700 miljoen mensen met minder dan $1,9 per dag moeten rondkomen.
Dit gebruikt de VN als maatstaf om extreme armoede te meten (impact COVID-19!!)
2) GEEN HONGER
Beëindig honger, bereik voedselzekerheid en verbeterde voeding en promoot duurzame landbouw.
Sinds 1990 aantal ondervoede mensen in ontwikkelingslanden met bijna 50% verminderd (succesvolle implementatie van de eerste
Millenniumdoelstelling: aantal mensen die honger lijden te halveren tussen 1990 en 2015).
Vandaag 690 miljoen mensen bedreigd door honger en malnutritie (één op tien personen) en dat aantal is terug stijgende.
Malnutritie = oorzaak van bijna helft van alle sterfgevallen bij kinderen onder vijf jaar (3,1 miljoen kinderen).
3) GOEDE GEZONDHEID EN WELZIJN
Verzeker een goede gezondheid en promoot welvaart voor alle leeftijden.
Doelstelling opgedeeld in vier grote pijlers die aandacht besteden aan moeder en kind, epidemieën, verkeersveiligheid en
gezondheidszorg.
Eerste pijler ijvert voor een duurzame ontwikkeling van moeder en kind door het aantal moedersterftes te verminderen (dagelijks 800
moeders sterven door complicaties tijdens zwangerschap die vermeden konden worden en liefst 90% daarvan in ontwikkelingslanden).
Daarnaast moet men het overlijden van pas geboren baby’s en neonatale sterfte vermijden.
Tweede pijler aandacht voor ziektes als aids, tuberculose en malaria (in 2014 stierven 1,5 miljoen mensen aan aids). Vooral
ontwikkelingslanden lijden erg onder deze epidemieën, omdat er weinig kennis beschikbaar is over deze ziekten en geen toegang tot juiste
medicatie of hulp.
Derde pijler verkeersveiligheid in de verf zetten. Dagelijks verliezen 85 mensen hun leven op de Europese wegen. Doelstelling:
verkeersgewonden én verkeersdoden halveren tegen 2030.
Vierde pijler streefdoel: algemeen toegankelijke gezondheidszorg en ontwikkeling. Enerzijds moet gezondheidszorg universeel gedekt
zijn, anderzijds moet medicatie voor iedereen verkrijgbaar en betaalbaar zijn (volgens cijfers van de Wereldgezondheidsorganisatie: 150
miljoen mensen moeite om gezondheidszorg te betalen).
4) KWALITEITSVOL ONDERWIJS
Verzeker gelijke toegang tot kwaliteitsvol onderwijs en bevorder levenslang leren voor iedereen.
Recht op onderwijs basis van alle andere mensenrechten. Toch zijn 260 miljoen kinderen nog nooit naar school geweest (of vroegtijdig
verlaten). In schril contrast met de belofte van de internationale gemeenschap om tegen 2015 ‘onderwijs voor iedereen’ te creëren.
5) GENDERGELIJKHEID
Bereik gendergelijkheid en empowerment voor alle vrouwen en meisjes.
Vrouwen meer dan de helft van wereldbevolking. Toch hebben ze vaak te maken met discriminatie. Vaak slachtoffer van geweld, geen
toegang tot gezondheidszorg in veel landen. SDG 5 focust zich specifiek op gender, met hoofddoel om gendergelijkheid en de
empowerment van alle vrouwen en meisjes te bereiken.
6) SCHOON WATER EN SANITAIR
Verzeker toegang tot duurzaam beheer van water en sanitatie voor iedereen.
Elk jaar sterven 3 miljoen mensen door slechte waterkwaliteit en een gebrekkige toegang tot drinkwater (meerderheid zijn kinderen <5j).
Water vormt de kern van duurzame ontwikkeling (watervoorraden kunnen op verschillende manieren een bijdrage leveren aan
armoedebestrijding, economische groei en milieubescherming).
7) BETAALBARE EN DUURZAME ENERGIE
Verzeker toegang tot betaalbare, betrouwbare, duurzame en moderne energie voor iedereen.
Energie is essentieel in elk grote uitdaging en kans in de wereld (jobs, veiligheid, klimaatverandering). Toch heeft 1 op 5 geen toegang tot
moderne elektriciteit (3 miljard mensen zijn voor koken en verwarming afhankelijk van hout, steenkool, houtskool of dierlijk afval). Energie
draagt het meeste bij aan de klimaatverandering (verantwoordelijk voor ongeveer 60% van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen).
CO2-uitstoot beperken bij energie een van de hoofddoelen om klimaatveranderingen op lange termijn onder controle te houden.
8) WAARDIG WERK EN ECONOMISCHE GROEI
2
, Rachid Ergachov
2021-2022
Bevorder aanhoudende, inclusieve en duurzame economische groei, volledige en productieve tewerkstelling en waardig werk voor
iedereen.
Vandaag wereldwijd werken 168 miljoen kinderen, zijn 74 miljoen jongvolwassenen werkloos en 60% van de arbeiders werken zonder
contract. Arbeidsmarkt moet veranderen om rechtvaardiger, gelijkwaardiger en veiliger te worden. Deze SDG streeft naar de afschaffing
van dwangarbeid, de uitbanning van slavernij en mensenhandel en het verbod op kinderarbeid (waaronder het verwerven en inzetten van
kindersoldaten). De economische productiviteit moet toenemen door middel van diversificatie, technologische vernieuwing en innovatie.
Economische groei mag niet langer een van de oorzaken zijn van milieuvervuiling.
9) INDUSTRIE, INNOVATIE EN INFRASTRUCTUUR
Bouw veerkrachtige infrastructuur, bevorder inclusieve en duurzame industrialisering en stimuleer innovatie.
Investering in infrastructuur (transport, irrigatie, energie, informatie en communicatietechnologie) leiden tot groei in productiviteit en
inkomen en verbetering in gezondheidszorg en onderwijs
Technologische vooruitgang biedt duurzame oplossingen voor economische uitdagingen en milieuproblemen: creëert nieuwe jobs en
zorgt voor betere energie-efficiëntie. Nieuwe jobs + duurzame economische groei = meer inkomen = hogere levensstandaard
Technologische innovatie biedt oplossingen voor ecologische uitdagingen.
10) ONGELIJKHEID VERMINDEREN
Dring ongelijkheid in en tussen landen terug.
Ongelijkheid tussen staten en in de staten zelf verminderen. Gecumuleerde rijkdom van de rijkste 1% van de wereld is groter dan die van
de overige 99%. Ongelijkheden en extreme armoede daalt in het algemeen, maar blijft wel bestaan. Armoede daalt in de meeste
opkomende landen, maar grote delen van die bevolking leven in armoede terwijl een klein deel van de bevolking de rijkdom bezit.
11) DUURZAME STEDEN EN GEMEENSCHAPPEN
Maak steden en menselijke nederzettingen inclusief, veilig, veerkrachtig en duurzaam.
Vandaag leven 2 op 3 Europeanen en bijna 4 miljard mensen (meer dan de helft) wereldwijd in steden! Dit aantal blijft stijgen. (60% van de
wereldbevolking in 2030). Stedelijke bevolking neemt snelst toe in ontwikkelingslanden (boom in megasteden: in 1990 waren er 10
metropolen met +10 miljoen inwoners, in 2020 waren er al 37 metropolen met in totaal +700miljoen mensen). Volgende decennia zal 95%
van de stedelijke groei plaatsvinden in ontwikkelingslanden. Vandaag leven 828 miljoen mensen in sloppenwijken en blijft stijgen.
Duurzame ontwikkeling bereiken -> sloppenwijken opknappen en de ruimtelijke planning verbeteren.
Tegen 2050 zullen er 900 miljoen senioren in onze steden leven. Om die groeiende bevolkingsgroep goed op te vangen -> steden moeten
nu beginnen investeren in de juiste voorzieningen voor ouderen en openbare ruimten veiliger en toegankelijker maken.
Steden blijven groeien impact op milieu en klimaatverandering neemt toe. Steden beslaan zo’n 3% van het aardoppervlak, maar
verbruiken 60% van de energievoorraad en zijn verantwoordelijk voor 70% van de globale CO2-uitstoot. Daarnaast zet het de voorraad
zoet water, rioleringen, leefomgeving en publieke gezondheid onder druk.
Steden bepalen het algemeen succes van de SDG’s (ze hebben dus een hele grote impact). Volgens voormalig Vice-Secretaris-Generaal
van de VN, Jan Eliasson, zal de strijd voor duurzame ontwikkeling in de steden gewonnen of verloren worden.
EGCA (European Green Capital Award) is een beloning die wordt uitgereikt aan de stad die het voortouw in milieuvriendelijk leven neemt.
Een beloning voor de inspanning van de lokale overheden, ontwikkeld door de Europese Commissie.
12) VERANTWOORDE CONSUMPTIE EN PRODUCTIE
Verzeker duurzame consumptie- en productiepatronen.
Vandaag verspillen we 30% van de wereldwijde voedselproductie. Kan niet langer zo we moeten ‘meer doen, met minder’
Tegen 2050 telt de wereldbevolking 9,6 miljard mensen huidige levenswijze van de ontwikkelde landen behouden = grondstoffen van 3
planeten nodig. M.a.w. ieder jaar verbruiken we 250 km³ water om levensmiddelen te produceren die verloren gaan of verspild worden.
13) KLIMAATACTIE
Neem dringend actie om klimaatverandering en haar impact te bestrijden.
Uitstoot van broeikasgassen door menselijke activiteiten versnellen de klimaatverandering en blijven ondertussen stijgen. Uitstoot is nu
50% hoger dan het niveau van 1990 en staat op recordhoogte). Zonder maatregelen: temperatuur van de aarde stijgt met 3 °C en op
sommige plekken meer. De armste en meer kwetsbare mensen zullen het eerste en grootste slachtoffer zijn.
14) LEVEN IN HET WATER
Behoud en maak duurzaam gebruik van de oceanen, de zeeën en maritieme hulpbronnen.
Waterbronnen impact op maatschappij, economie (vooral op vlak van gezondheid, voedselproductie, hygiëne, energie, industrie en
werking ecosystemen). Visvangst en visteelt = bron van inkomen voor +200 miljoen mensen.
Verandering van het waterkwaliteit kan leiden tot verlies aan biodiversiteit, gezondheidsrisico’s voor de mens en activiteiten op zee
belemmeren (vissen, toerisme, hobby’s). 60-95% van het afval op de bodem van de zee is plastic, voornamelijk verpakkingen
(boodschappentassen, flessen..)
15) LEVEN OP HET LAND
Bescherm, herstel en bevorder het duurzaam gebruik van ecosystemen, beheer bossen duurzaam, bestrijd woestijnvorming en
landdegradatie en draai het terug en roep het verlies aan biodiversiteit een halt toe.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rachidergachov. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
