Examenmatrijs – personen, familie en erfrecht verdieping
Code 3.1 De kandidaat onderbouwt voor een situatie of er sprake is van een
natuurlijk persoon of een rechtspersoon.
Natuurlijke personen: is een mens van vlees en bloed.
Rechtspersonen: zijn ondernemingen en instellingen die een zelfstandig leven leiden in
het recht.
Rechtspersonen zijn onder te verdelen in privaatrechtelijke rechtspersonen en
publiekrechtelijke rechtspersonen.
Privaatrechtelijke rechtspersonen zijn:
De BV (besloten vennootschap)
De NV (naamloze vennootschap)
De stichting
De vereniging
Publiekrechtelijke rechtspersonen zijn:
De Staat
Provincies
Waterschappen
Gemeenten
Code 3.2 De kandidaat onderbouwt voor een situatie of deze onder het
personen-en familierecht valt.
Personen en familierecht is: het onderdeel van het burgerlijk recht waar
familierechtelijke relaties worden beschreven.
Het personen- en familierecht is het onderdeel van het burgerlijk recht dat zich
bezighoudt met familiaire zaken als scheiding, geboorte, afstamming en huwelijk.
Code 3.5 De kandidaat stelt voor een situatie vast of de burgerlijke stand of
de Basisregistratie Personen de aangewezen instantie is.
Basisregistratie personen: In de Basisregistratie Personen legt de
gemeente persoonsgegevens van de inwoners van de gemeente vast.
Hierin: naam, geboorteplaats, geboortedatum, administratienummer, BSN, adres en
datum van inschrijving en de burgerlijke staat (alleenstaand, gehuwd etc).
Burgerlijke stand: Elke gemeente heeft de plicht registers van de burgerlijke stand bij
te houden. Art. 1:17 BW. Hierin worden akten bewaard die door een ambtenaar zijn
opgemaakt van belangrijke familierechtelijke gebeurtenissen.
Bijvoorbeeld: geboorte, erkenning of ontkenning van het vaderschap, huwelijk, overlijden.
Is de akte eenmaal opgemaakt, dan wordt het stuk bewaard in een van de registers van
de burgerlijke stand. Een geboorteakte wordt bewaard in het geboorteregister.
,Code 3.6 De kandidaat onderbouwt voor een situatie welke personen
bevoegd en/of verplicht zijn tot aangifte van een geboorte en binnen welke
termijn aangifte van een geboorte moet plaats vinden.
Aangifte van geboorte (artikel 1:19e):
- Binnen 3 dagen na de bevalling.
- Bij de burgerlijke stand van de gemeente waar de bevalling heeft plaatsgevonden.
- De vader is hiertoe verplicht, de moeder bevoegd.
- Geen juridische vader? Dan is iedereen die bij de geboorte aanwezig was hiertoe
verplicht (arts, vriendin).
Code 3.9 De kandidaat onderbouwt voor een situatie of
(geslachts)naamswijziging mogelijk is.
De achternaam (geslachtsnaam) kan gewijzigd worden als:
De naam bespottelijk is
De naam zeer veel voorkomt
De naam niet-Nederlands is en behoort aan een vreemdeling die de Nederlandse
nationaliteit krijgt
Een minderjarige de naam wil dragen van degene die hem feitelijk verzorgt en
opvoedt of de naam wil dragen van de andere leden van het gezin waartoe hij
behoort.
Regels hierover staan in Besluit geslachtsnaamwijziging (niet in wettenbundel)
Is het kind nog geen 12 jaar? Dan geldt:
Degene wiens naam het kind gaat dragen, verzorgt hem minstens 5 jaar
Beide ouders stemmen in met het verzoek
Is het kind 12 jaar of ouder? Dan geldt:
Degene wiens naam het kind gaat dragen, verzorgt hem minstens 3 jaar
Het kind wil de naamswijziging zelf
De achternaam van een kind kan tijdens zijn minderjarigheid maar 1x worden gewijzigd
Wijziging van de achternaam gaat per Koninklijk Besluit. Het verzoek moet worden
gericht aan Z.M. de Koning, per adres het ministerie van Veiligheid en Justitie. Zie ook art.
1:7 BW.
Wijziging van de voornaam:
Voor verandering van de voornaam moet een verzoek bij de rechtbank ingediend worden.
Je moet dan wel een goede reden hiervoor opgeven. Art. 1:4, lid 4 BW.
, Code 3.3 De kandidaat onderbouwt voor een situatie of er sprake is van
handelings(on)bekwaamheid.
Handelingsonbekwaam (artikel 1:234 BW):
Minderjarigen (onder de 18 jaar) zijn handelingsonbekwaam; Dat wil zeggen dat iemand
niet zelfstandig in het recht kan optreden.
Verrichten ze toch zelfstandig een rechtshandeling, dan kunnen de ouders deze
rechtshandeling achteraf vernietigen.
Het is wel een geldige rechtshandeling, maar achteraf vernietigbaar.
Let op!
Ouders hebben de plicht zo snel mogelijk te vernietigen.
Handelingsonbekwaamheid geldt niet alleen voor de koopovereenkomst, maar voor alle
rechtshandelingen. Denk aan: een rechtszaak voeren, een huwelijk sluiten, een
vergunning aanvragen etc.
Vaak wordt om de handtekening van ouders gevraagd. Hebben ouders die gegeven, dan
kunnen zij later niet meer vernietigen. Er is dan toestemming verleend.
Kleedgeld is ook een vorm van toestemming voor het kopen van kleding.
Als hier verder geen sprake van is, dan is iemand handelingsbekwaam.
Code 3.16 De kandidaat onderbouwt voor een situatie of er sprake is van
mentorschap, onderbewindstelling of ondercuratelestelling.
Curatele (artikel 1:379 BW):
Een meerderjarige kan door de rechtbank onder curatele worden gesteld. De curandus
mag dan alleen met toestemming van de curator rechtshandelingen verrichten.
Dit kan in geval van:
Een geestelijke stoornis (volledig handelingsonbekwaam)
Verkwisting (wel handelingsbekwaam voor familierechtelijke zaken)
Drankmisbruik (wel handelingsbekwaam voor familierechtelijke zaken)
Een verzoek om curatele kan worden ingesteld door:
De persoon zelf
De partner
Een bloedverwant tot de vierde graad (kind, ouder, grootouder)
Het OM
Beschermingsbewind (artikel 1:431 E.V. BW):
Het vermogen of bepaalde goederen uit het vermogen van een persoon worden door de
rechtbank onder bewind gesteld.
Er wordt een bewindvoerder benoemd.
Eigenaar wordt handelingsonbevoegd.
