Aantekeningen privacy recht les 1 (15112021): privacy & gegevensbeschermingsrecht
kennisclip 1: Privacy(recht) en het ontstaan van het gegevensbeschermingsrecht
Privacy(recht) algemeen
Privacy: recht op bescherming van de persoonlijke levenssfeer.
Gegevensbeschermingsrecht: staan regels over het verwerken van persoonsgegevens.
Privacy is een ruimer begrip dan gegevensbeschermingsrecht. Hieronder valt niet alleen de bescherming van
de persoonlijke levenssfeer, maar ook de bescherming van het familie en gezinsleven onder (artikel 8 EVRM).
De grondslag van privacy is ouder dan de wetgeving van het gegevensbeschermingsrecht. Regels omtrent
bescherming van de levenssfeer zijn al in oud grondrecht vastgelegd in Verdragen en de Nederlandse
Grondwet.
Ontstaan gegevensbeschermingsrecht
Toename internationale belangstelling bescherming persoonsgegevens, door bijv. de computer.
Raad van Europa (art. 8 EVRM)
De Raad van Europa is de eerste organisatie binnen Europa die een belangrijke rol heeft gespeelt tot het
totstandbrengen van regels omtrent het gegevensbeschermingsrecht.
- Zien op bescherming van persoonsgegevens.
- 1949 opgericht: doel ontwikkeling van gemeenschappelijk en democratische beginselen in Eu.
- Alle lidstaten van de EU zijn lid van de Raad van Europa.
- Instrument afkomstig van de Raad van Europa = Europees verdrag voor rechten van de mens.
De raad vroeg zich af of artikel 8 EVRM voldoende bescherming zou bieden aan personen van wie
persoonsgegevens worden verwerkt i.v.m. technologische ontwikkelingen. De commissie is aan de slag
gegaan en heeft bepaalde resoluties tot stand gebracht en die moesten er in feite toe leiden dat op nationaal
niveau bepaalde wetgeving tot stand zou worden gebracht dat specifiek bescherming zou geven aan
persoonsgegevens. Aangezien resoluties niet bindend zijn heeft dit niet het verwachte effect gehad. Later is
op basis van deze resoluties het Verdrag van Straatsburg tot stand gekomen.
Verdrag van Straatsburg
Is in 1981 door de landen van de Raad van Europa ondertekent en het is in 1985 geldend verklaard. Dit is het
allereerste verdrag waarvoor regels zijn gesteld voor verschillende landen die betrekking hebben op
bescherming van persoonsgegevens.
- Inhoud: heel veel onderwerpen zijn geregeld die wij in de APV terugvinden (bijv. welke beginselen
moeten in acht worden genomen).
Huidige betekenis Verdrag en art. 8 EVRM
Ook al voor het verdrag heeft de Raad van Europa en ook het Europees hof voor rechten van de mens al
erkend dat onder het algemene artikel 8 EVRM, dat daaronder ook al de bescherming van persoonsgegevens
valt. Maar met de komst van het Verdrag van Straatsburg zijn het aantal rechtszaken op artikel 8 EVRM is
toegenomen.
Het verdrag is door veel meer lidstaten dan alleen de Europese Unie ondertekend, het heeft een mondiale
werking; ruimer toepassingsbereik dan de AVG.
Kennisclip 2: ontwikkeling van het gegevensbeschermingsrecht in Europa
Europese gemeenschappen en pijlerstructuur
In 1957 zijn de Europese gemeenschappen opzet. Dit waren drie verschillende gemeenschappen: Europese
gemeenschap, Gemeenschap voor kolen en staal & Europese gemeenschap voor atoomenergie. Het doel
hiervan was het samen halen van economische doelstellingen.
• 1992 Verdrag van Maastricht Europese Gemeenschap (EG) EU verdrag met drie pijlers:
1. Europese Gemeenschap (interne markt); bevoegdheid afdragen aan een supranationale
organisatie.
2. Gemeenschappelijk buitenlands- en veiligheidsbeleid: intergouvernementele samenwerking,
waarbij de lidstaten nog steeds veel mogelijkheid hadden om zelf wetgeving te bepalen.
3. Politiele en justitiele samenwerking intergouvernementele samenwerking, waarbij de lidstaten nog
steeds veel mogelijkheid hadden om zelf wetgeving te bepalen.
,• Verdrag van Lissabon 2009 EU-verdrag blijft bestaan-> EG-verdrag wordt VWEU-verdrag + opheffen
pijlerstructuur.
Ontwikkeling EU-gegevensbeschermingsrecht
Richtlijn 95/46; vrij verkeer van persoonsgegevens. Dit lidstaten moesten deze richtlijn binnen drie jaar in
eigen wetgeving hebben omgezet. Het tot stand brengen van deze richtlijn is gebaseerd op art. 95 van het
EG-verdrag. Dit was een algemene bepaling die de bevoegdheid gaf aan de EU wetgever om ten aan zien
van het realiseren van de interne markt nadere regels stelt.
- Art. 286 EG: richtlijn 95/46 ook van toepassing op organen en instellingen van de EG.
- Art. 29 EG: werkgroep een comité van alle nationale toezichthouders samen met de Europese
toezichthouder. Dit heet nu het Europees comité voor gegevensbescherming. Ze kunnen samen
adviezen uitvaardigen.
Verordening 45/2001 en oprichting EDPS
Op grond van art. 286 lid 2 EG-verdrag moet er een onafhankelijk controle orgaan worden ingesteld om
toezicht te houden op de organen en instellingen. Daarom is deze verordening aangenomen en met de komst
van deze verordening is een Europese toezichthouder voor Europese gegevensbescherming opgericht. Deze
werd lid van artikel 29 werkgroep en ontstond een samenwerking tussen toezichthouder van de lidstaten en
een Europese toezichthouder.
- Had een controle + adviesfunctie richting de Europese Commissie.
Verdrag van Lissabon en art. 16 VWEU
- eerste autonome rechtsgrondslag voor EU-gegevensbeschermingsrecht
- subjectief recht op gegevensbescherming
- burgers kunnen er rechtstreeks beroep op doen
- geplaatst in VWEU naast andere fundamentele rechten
- expliciete opdracht aan EU-wetgever om nadere regels vast te stellen
Noodzaak tot herziening gegevensbeschermingsrecht -> komst van de AVG; art. 16 is basis van AVG.
Grondrechten handvest is ontstaan met het Verdrag van Lissabon. In artikel 7 en 8 is bescherming van privé
leven (7) en bescherming van persoonsgegevens (8) expliciet opgenomen. Met namen artikel 8 is interessant,
want dat is een uitwerking van artikel 16 VWEU.
AVG en verschil met richtlijn 95/46
• Wetgevingsinstrument; het is een verordening en rechtstreeks toepasselijk in alle lidstaten.
• Ruimte voor nationale wetgeving; lidstaten mogen nog eigen keuzes maken.
• Regels samenwerking toezichthouders .
• Oprichting Europees Comité voor gegevensbescherming; vervang artikel 29 werkgroep. Ze mag
bindende beslissingen nemen.
• Uitbreiding territoriale toepassingsgebied; ook buiten de EU kan het van toepassing zijn als het gaat
om persoonsgegevens van iemand uit de EU.
• Versterking rechten en positie betrokkenen; recht op overdragen van gegevens.
• Uitbreiding verplichtingen verwerkingsverantwoordelijke uitgebreid.
Gegevensbescherming m.b.t. de telecommunicatiesector bijv. cookiewetgeving. Aparte regels in:
• e-privacyrichtlijn; in NL telecommunicatiewet.
• Straks de e-privacyrichtlijn wordt e-privacyverordening.
Worden met cookies ook persoonsgegevens verwerkt, dan moet je ook voldoen aan de AVG.
Gegevensbescherming en de voormalig derde pijler van de EG: politiële en justitiële samenwerking. Aparte
regels in:
• Kaderbesluit 2008/977;
• Met de komst van de AVG nu in Richtlijn 2016/680.
Kennisclip 3: ontwikkeling van het gegevensbeschermingsrecht in Nederland + het belang voor
ondernemers
Ontwikkeling gegevensbeschermingsrecht in Nederland
• 1988: Wet persoonsregistraties (verdrag van Staatsburg)
, • 2001: Wet bescherming persoonsgegevens. Heeft een ruimere reikwijdte dan richtlijn 49/46, deze wet
zelfs van toepassing verklaard op beleidsterreinen die buiten de eerste pijlen van de Europese
gemeenschap vielen.
• De AVG en Uitvoeringswet AVG
Voor de AVG kende je al een meldplicht datalekken en toen is ook al de toezichthouder omgedoopt
tot toezichthouder persoonsgegevens.
Nationaal recht vs. verordening
-> HvJ EG 15 juli 1964 Costa/E.N.E.L. ECLI:EU:1964:66
-> Prejudiciële vragen: art. 267 VWEU
Open normen AVG
• Open normen
• Betrokken actoren bij invulling
• Belang van softlaw
Belang voor de ondernemers
• Boetes
• Gebruik maken van mogelijkheden
• Imago, betekenisvol ondernemen
• Etc.
Tijdlijn
- 1981: verdrag van Straatsburg
- 1988: wet persoonsregistratie
- 1992: verdrag van Maastricht
- 1995: richtlijn 95/46
- 2001: Wet persoonsregistratie wordt Wet bescherming persoonsgegevens
- 2001: verordening 45/2001 + Europese toezichthouder
- 2009: verdrag van Lissabon
- 2016: AVG van kracht
- 2016: meldplicht datalekken
- 2018: AVG van toepassing
- 2018: Uitvoeringswet AVG van kracht (UAVG)
Aantekeningen privacy recht les 2 (22112021): Reikwijdte AVG, actoren en beginselen
Materiele werkingssfeer
- Persoonsgegevens: persoonsgegevens zijn alle informatie over een geïdentificeerde of identificeerbare
natuurlijke persoon, dus alle informatie die direct of indirect te herleiden is tot een natuurlijke persoon (wel
levend).
- Bijzondere persoonsgegevens: Persoonsgegevens die extra gevoelig van aard zijn. Waarvan het
verwerken niet echt wenselijk is. Bijv. medische gegevens, politieke opvattingen, seksuele geaardheid
(artikel 9 AVG).
In artikel 4 onderdeel 13 t/m 15 staat een uitleg van bepaalde begrippen weergeven.
Anonimiseren vs pseudonimiseren
Anonimiseren; het is in die zin geen persoonsgegevens meer en de AVG is niet meer van toepassing, echt
alle namen zijn weggehaald en het is niet meer herleidbaar naar een natuurlijk persoon. pseudonimiseren;
deze gegevens die door gebruik van aanvullende gegevens aan een natuurlijk persoon gekoppeld kunnen
worden dan is de AVG nog wel van toepassing . de gegevens kunnen uiteindelijk met de sleutel alsnog weer
herleidbaar zijn en daarom geldt de AVG nog wel.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper LindseyRomee. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.