Aantekeningen aansprakelijkheidsrecht les 1 (310821): wanprestatie & onrechtmatige daad 1
Deel 1: Wanprestatie
Een wanprestatie is een tekortkoming in de nakoming van een verbintenis (art. 6:74 BW).
- Geheeld niet;
- Gedeeltelijk niet;
- Op onderdelen niet (niet goed/juist gepresteerd).
Wanprestatie vs contract
Wanprestatie kan je niet in een contract regelen/uitsluiten. Dat hoeft niet als ondernemer, want als je moet
aangeven wanneer er sprake is van een wanprestatie dan moet je alle mogelijke manieren benoemen. De
ondernemer kan dan terug vallen op de wettelijke bepaling afdeling 9, boek 6 Burgerlijk Wetboek.
Wanneer is er sprake van wanprestatie?
- Resultaatsverbintenis: het vooraf afgesproken resultaat is niet bereikt.
- Inspanningsverbintenis (dienstverlener; advocaat of fysiotherapeut): garandeert niet dat het lukt, maar
spannen zich zoveel als mogelijk in/doen hun best.
Wanprestatie (art. 6:74 BW)
‘Iedere tekortkoming in de nakoming van een verbintenis verplicht de schuldenaar de schade die de
schuldeiser daardoor lijdt te vergoeden, tenzij de tekortkoming de schuldenaar niet kan worden toegerekend’.
1. Iedere tekortkoming in de nakoming van een verbintenis:
- geheel niet, niet tijdig of niet deugdelijk nakomen (non-conform) opeisbare verbintenis.
2. (in de nakoming)
2. Toerekenbaarheid van de tekortkoming van de debiteur/schuldenaar (artikel 6:75 BW).
3. Schade
4. Causaal verband tussen de tekortkoming en de schade.
Rechtsgevolg: leidt tot de verplichting voor de schuldenaar de schade (aanvullende en/of vervangende
schade) te vergoeden.
Lid 2: ‘Voor zover nakoming niet reeds blijvend onmogelijk is, vindt lid 1 slechts toepassing met inachtneming
van hetgeen is bepaald in de tweede paragraaf (artikel 81) betreffende het verzuim van de schuldenaar’.
- Blijvend onmogelijk (schadevergoedingsverbintenis);
- Gedeeltelijk onmogelijk (art. 81 e.v.);
- Nakoming is nog steeds mogelijk (art. 81 e.v.).
De kledingwinkel maakt 2 dagen voor de bruiloft je jurk helemaal kapot te maken en er is niks meer van over.
Ze kunnen niet binnen twee dagen een nieuwe maken. Dan is er sprake van blijvend onmogelijke schade.
Dan is er geen sprake van artikel 81 e.v.
Voor gedeeltelijk onmogelijk (art. 81 e.v.); en nakoming is nog steeds mogelijk (art. 81 e.v.) kan alleen als de
vordering al opeisbaar is (art. 6:38 BW), dan ingebrekestelling.
Artikel 6:75 overmacht (andersom lezen)
‘Een tekortkoming kan de schuldenaar niet worden toegerekend, indien zij niet is te wijten aan zijn schuld,
noch krachtens wet, rechtshandeling of in het verkeer geldende opvattingen voor zijn rekening komt’.
1. tekortkoming
2. toerekenbaarheid
Toerekening op grond van schuld
- te wijten aan zijn schuld
Toerekening op grond van risico
1. toerekening op grond van de wet
- artikel 6:76 BW & artikel 6:77 BW.
- Gebrekkig zaak / hulppersoon.
2. toerekening op grond van de rechtshandeling
, - garanties en exoneraties H/O nr. 370 onder 2.
3. toerekening op grond van verkeer geldende opvattingen
- Oerlemans/Driessen H/O nr. 370 onder 3.
- Onervarenheid van de schuldenaar.
- Onvoorziene omstandigheden.
Overmacht (art. 6:75 BW): tekortkoming kan niet worden toegerekend.
Onrechtmatig daad
Wat is de onrechtmatige daad? Voorafgaand aan de daad was er geen verbintenis, maar als gevolg van de
onrechtmatige daad ontstaat er een verbintenis.
- Je pleegt zelf een onrechtmatige daad = persoonlijke aansprakelijkheid/schuldaansprakelijkheid.
- Soms ben je aansprakelijk zonder dat je zelf handelt , maar omdat je bepaalde kwaliteiten hebt =
kwalitatieve aansprakelijkheid. (ouder + kind)
Soorten onrechtmatige gedragingen:
Inbreuk op een recht, doen of nalaten in strijd met een wettelijke plicht of met hetgeen in het maatschappelijk
verkeer betaamt.
Onrechtmatige daad (art. 6:162 BW)
‘Hij die jegens een ander een onrechtmatige daad pleegt, welke hem kan worden toegerekend, is verplicht de
schade die de ander dientengevolge lijdt, te vergoeden’.
1. onrechtmatige gedraging uitwerking in lid 2.
2. toerekening van de daad aan de daders uitwerking in lid 3
3. schade = art. 6:95 e.v. BW
4. causaal verband tussen schade en de daad (art. 6:98 BW)
- vesteging van aansprakelijkheid: er is sprake van schade.
- omvang van aansprakelijkheid: hoe groot is de schade.
5. relativiteit staat in art. 6:163 BW
Rechtsgevolg: de dader is verplicht de schade te vergoeden van de gelaedeerde/het slachtoffer.
Onrechtmatige gedraging (alternatief): als onrechtmatige daad worden aangemerkt een inbreuk op een recht
en een doen of nalaten in strijd met een wettelijke plicht of met hetgeen volgens ongeschreven recht in het
maatschappelijk verkeer betaamt, een en ander behoudens de aanwezigheid van een rechtvaardigingsgrond.
- Inbreuk op een subjectief recht als inbreuk wordt gemaakt op de volgende rechten:
persoonlijkheidsrechten (niemand mag aan je zitten, tenzij je toestemming hebt), absolute rechten
(eigendomsrecht).
- Doen of nalaten in strijd met een wettelijke plicht wet in formele en materiële zin (niet tot stand
gekomen door de formele wetgever).
- Doen of nalaten in strijd met de (ongeschreven) maatschappelijke zorgvuldigheid.
Is onrechtmatig hetzelfde als onwetmatig? Onwetmatig = altijd onrechtmatig, maar het is niet hetzelfde. Nee,
het onrechtmatige is veel breder dan het onwetmatige. Het onwetmatige is alleen een inbreuk op een recht of
een doen of nalaten in strijd met een wettelijke plicht. Bij onrechtmatig hoort ook de open norm:
‘maatschappelijke zorgvuldigheid’.
Rechtvaardigingsgronden ontnemen de onrechtmatigheid van de gedraging (410). De daad is wel gepleegd
maar niet meer onrechtmatig. Dus is er geen sprake van een onrechtmatige daad en ben je niet meer
aansprakelijk voor de schade.
1. overmacht
2. toestemming benadeelde
3. bevoegd gegeven ambtelijk bevel
4. noodweer
5. wettelijk voorschrift
, Kwalitatieve aansprakelijkheid: schuldaansprakelijkheid (zelf veroorzaker van de schade) vs
risicoaansprakelijkheid (zelf geen veroorzaker van de schade, mee een ander waar je verantwoordelijk voor
bent).
Verschil wanprestatie en onrechtmatige daad
Waarom is het van belang onderscheid te maken? het is alleen al om de bewijslast.
Wanprestatie: jij hebt iets gedaan wat niet is afgesproken, de wederpartij moet dan aantonen dat er geen
sprake is van een wanprestatie.
- Kent grondslag in de overeenkomst. De verbintenis bestaat al.
Onrechtmatige daad: ben je zelf de genen dat er aan de rechtsvoorwaarden van de onrechtmatige daad
is voldaan. Als slachtoffer heb je dus de bewijslast.
- De gedraging veroorzaakt de verbintenis.
Samenloop van wanprestatie en onrechtmatige daad (Pos/van den Bosch, Tante Neeltje).
Aangezien de neef gebruik maakte van de wanprestatie van zijn Tante, pleegde hij een onrechtmatige daad
richting Pos.
Aantekeningen aansprakelijkheidsrecht les 2 (070921): wanprestatie & onrechtmatige daad 2
Een verbintenis moet opeisbaar zijn, dat blijkt uit de verbintenis (art. 6:74 BW); zo niet dan geldt art. 6:38 e.v.
BW. Er moet dan meteen worden nagekomen.
Opeisbaarheid: datum/tijd bepaald dat de schuldenaar vanaf dat moment moet nakomen (art. 6:39 BW).
Echter art. 6:80 BW
Auto die kapot is. Schuldeiser kan direct actie ondernemen zonder dat de overeenkomst opeisbaar is, als is
voldaan aan art. 6:74 BW schadevergoeding eisen op die grondslag.
Nakoming:
1. Is blijvend onmogelijk;
2. Is tijdelijk onmogelijk, geschiedt te laat (art. 6:74 lid 2 BW);
3. Is nog mogelijk, er is voor nu ondeugdelijk, gebrekkig gepresteerd (art. 6:74 lid 2 BW).
Verzuimregeling art. 6: 81 - 87 BW
Regels van verzuim komen aan de orde als de schuldenaar niet doet wat partijen zijn overeen-
gekomen, maar nakoming nog wel steeds mogelijk is. Deze regeling is vooral van belang voor overeen-
komsten waarbij geen termijnen voor nakoming in de overeenkomst zijn opgenomen.
- Aan de hand van omstandigheden wat een redelijk termijn is.
Eis voor intreden van verzuim: ingebrekestelling (art. 6:82 BW)
In een ingebrekestelling staat niet alleen een termijn voor wanneer er moet zijn nagekomen, maar het is
feitelijk een aansprakelijkheid stelling van de schuldenaar + consequenties niet voldoen aan het termijn van
nakoming; wat wil ik? Dit moet schriftelijk.
Primaire verbintenis & subsidiaire verbintenis
Het leveren van de auto wordt omgezet in een verbintenis tot vervangende schadevergoeding. De schuldeiser
kan een primaire verbintenis omzetten tot een subsidiaire verbintenis. Hiervoor moet er sprake zijn van
verzuim en de schuldeiser moet een (schriftelijke) mededeling doen aan de schuldenaar d.m.v. een
omzettingsverklaring. Wordt vaak opgenomen in de ingebrekestelling.
Overmacht = de tekortkoming kan hem niet worden toegerekend. De schuldeiser kan dan in beginsel GEEN
schadevergoeding meer vorderen op grond van art. 6:74 BW. Tenzij er een voordeel is op grond van art. 7:78
BW: de schuldeiser kan het verschil tussen de aankoopprijs en de verzekering opeisen. Het voordeel is de
schade die dan de schuldeiser vergoed krijgt. Overmacht wordt nooit gebruikt bij een overeenkomst waarbij
het gaat om het betalen van een geldbedrag.
Schuldenaar moet aantonen dat er sprake is van overmacht. Nakoming is dan altijd onmogelijk.
Gevolgen van een geslaagd beroep op overmacht:
- Nakoming? Is feitelijk niet meer mogelijk.
- Schadevergoeding (art. 6:78 BW)? De schuldeiser kan het verschil tussen de aankoopprijs en de
verzekering opeisen. Het voordeel is de schade die dan de schuldeiser vergoed krijgt.
- Opschorting? De schuldeiser kan zijn verplichting opschorten.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper LindseyRomee. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
