Eu recht
Hoorcollege 1
Bundelversie mag je gebruiken
De Commissie: (niet gekozen maar aangestuurd door Europees Parlement)
- 27 onafhankelijke leden (moeten werken vanuit belang van Europees recht en niet
vanuit nationaal belang)
- Voorzitter belangrijke rol
- Motor of integratie: recht van initiatief voor EU wetgeving (art. 1 VEU) voor het
aannemen van wetgeving
- Agenda-setter: jaarlijks wetgevend plan
- Uitvoerende macht: bijv. financien en externe betrekkingen, gedelegeerde
besluitvorming
- Watchdog: toezicht op lidstaten (inbreukprocedure)
Raad van Ministers (The Council)
- Bestaat uit één vakminister per lidstaat art. 16 (2): behartigt nationaal belang
- Roulerende president, behalve voor de buitenlandse zaken
- Wetgevende macht: beslist samen met het EP over EU wetgeving en begroting
- Tenzij anders bepaald stemt zij met gekwalificeerde meerderheid
- Raad voert buitenlands beleid (GBVB)
De Europese Raad (Europese instellingen art. 13 VEU)
- Oefent politiek leiderschap uit
- Bestaat uit regeringsleiders en staatshoofden en voorzitter Commissie
- Vaste voorzitters sinds Lissabon (nu: Charles Michel)
- Besluitvorming door consensus (overeenstemming)
- Van essentieel belang voor verdragswijzigingen
Het Europees Parlement:
- Bestaat uit (751) vertegenwoordigers van Unieburgers politieke partijen
- Wetgevende macht: beslist samen met Raad over wetgeving en begroting (gewone
wetgevingsproc.)
- Democratische controle op alle EU werkzaamheden
- Kan naar het HvJ stappen!
De Europese rechter:
- HvJ (en AGs), het Gerecht, gespecialiseerd rechtbanken
- Verzekert de eerbieding van het recht bij de uitlegging en toepassing van de
verdragen art. 19 (1).
- Arresten zijn collegiaal
- Interpretatiestijl: teleologisch (effect utile)
Andere (belangrijke) instellingen
- Hoge vertegenwoordiger van de Unie voor Buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid
(een soort minister van buitenlandse zaken hoor je niet veel over nieuwe positie)
- Europese centrale bank (onafhankelijk)
- Rekenkamer
- Ombudsman
- Europees Openbaar Ministerie
- Agentschappen
- EcoSoc
- Comité van de Regio’s
,De Eu en de lidstaten:
- Lidstaten zijn: Herren der Vertrage
- Lidstaten participeren in EU-besluitvorming op Europees niveau
Brussel!
Protocol (nr. 1) betreffende de rol van de nationale parlementen Europese Unie
uitwerking art. 12 VEU)
Protocol (nr. 2) betreffende de toepassing van de beginsel subsidiariteit en
evenredigheid
- Lidstaten werken mee aan de uitvoering, toepassing en handhaving Eu recht (Art.
291 (1) VWEU)
Handen en voeten van het Europees recht
Bij nieuwe wetgeving wordt dit eerst naar de nationale lidstaten gestuurd, zij geven aan of ze
het hier mee eens zijn of niet (betreft 1/3 van de lidstaten). Zij kunnen een gele kaart
uitvaardigen dan moet de commissie nogmaals kijken naar het voorstel of als de
meerderheid dit niet zitten moet de commissie kijken of ze dit kunnen intrekken. Er is geen
rode kaart, omdat dat zou betekenen dat het Europees recht wordt plat gelegd. Maar ze
hebben een duidelijke rol gekregen.
Gevolgen van de Europese Unie:
- Soevereiniteit beperkt of overgedragen
- Beleidsterreinen
- Verboden en verplichtingen
- Art. 4(3) Unieverdragen en Art. 291 VWEU
- Eu rechten van particulieren respecteren en handhaven
- Geldt voor alle onderdelen van de Staat!
Horizontaal: wetgever, bestuur en rechter
Verticaal: nationaal, provincie, gemeente en waterschappen
Relatie Eu- burgers
Eu burgerschap is erkend als fundamentele status
Eu burgers onderwerp van rechten en plichten
Eu burgers kunnen hun rechten (onder voorwaarden) afdwingen nationale rechter
Burgers direct vertegenwoordigd in het EP
Eu burgers kunnen altijd stemmen bij lokale verkiezingen
Burgers indirect vertegenwoordigd in de Raad van ministers
Eu Burgerschapsinitiatief mogelijk bij behalen van 1 miljoen handtekeningen
Gevolgen voor de rechter
- Nationale rechter als ‘communautaire rechter’
- Plicht om ‘volle werking’ te verlenen aan EU recht 4(3) VEU
- Correcte toepassing van EU recht
- Met voorrang boven strijdig nationaal recht
- Controle op nationale wetgever en bestuur
- Bescherming EU-rechten particulieren
- Samenwerking met Hof van Justitie (prejudiciële procedure 267 VWEU)
,Kennisclip Week 1
Kern van het vak
• Wat is de verhouding tussen Nederlands en EU recht?
• Wat voor impact heeft de EU op:
➢ De nationale rechter?
➢ De nationale overheid?
➢ Een bedrijf?
➢ Een burger van de EU?
Vandaag:
1. Wat is de EU? → Volgens Schultze is het een federatie van staten waarbij het tussen
een nationale staat en een internationale organisatie in zit. Heeft kenmeren van
beide structuren.
2. Verdragsstructuur
De EU is een Federatie van Staten
• Overdracht van bevoegdheden
• Doelstelling: Integratie
• Rechtspersoonlijkheid
• Eigen instellingen
• Eigen besluitvormingsprocedures
• Eigen rechtsbronnen
• Verplichte rechtsmacht Hof van Justitie EU
• Eigen interpretatiemethode (het Hof van justitie door de teleologische methode)
• Rechten voor individu
Doelstelling van de EU: Art. 3 VEU: De unie heeft als doel de vrede, haar waarden en het
welzijn van haar volkeren te bevorderen
Historisch overzicht
Van EGKS/EEG naar EU:
Verbreding van integratie (meer landen):
- Van 6 naar 27 lidstaten (sinds Brexit)
- Steeds meer beleidsterreinen
Verdieping van integratie
- Besluitvormingsprocedures meer efficiënt en democratisch
- Uitbouw van het EU recht (financiële crisis, openbaar ministerie, pandemie?)
- Vergroting onderlinge samenwerking en solidariteit?
Verbreding en verdieping: hoe?
Verdragswijzigingen
- Europese Eenheidsakte, Maastricht, Amsterdam, Nice, Lissabon… (art.1 VEU ‘een
steeds hechter verbond tussen de volkeren van de EU)
Wetgeving
- Bijvoorbeeld: Verordening 1612/68 betreffende het vrij verkeer, de verplaatsing en
het verblijf van werknemers (HC 4)
Rechtspraak Hof van Justitie EU
- Bijvoorbeeld Van Gend en Loos, Costa tegen ENEL, etc.
Praktijk EU instellingen en lidstaten
- Bijvoorbeeld Bachelor-Master structuur, uitwisseling studenten
, Verdragswijzigingen 1
Europese Eenheidsakte (1986)
- Gekwalificeerde meerderheid tbv interne markt, 1992, nieuwe beleidsterreinen
(milieu, consumenten), politieke samenwerking
Verdrag van Maastricht (1992)
Verdrag waarbij de Europese unie tot stand is gekomen, van een markt naar een unie.
- E(E)G: Euro, co-decisie-procedure, nieuwe beleidsterreinen
- EU: buitenlands en veiligheidsbeleid (2de pijler) en samenwerking politie en justitie
(3de pijler)
Verdrag van Amsterdam (1996)
- Herschikking JBZ: deels naar eerste pijler
- Hernummering
Verdragswijzigingen II
Verdrag van Nice (2001)
- Herschikking stemmenweging gekwalificeerde meerderheid
Verdrag van Lissabon (2007)
- Afschaffing pijlerstructuur
- Institutionele en procedurele wijzigingen
- Handvest grondrechten EU
- Hernummering
(Toekomstige) verdragswijzingen n.a.v. Euro crisis
- Het verdrag tot wijziging van artikel 136 van het Werkingsverdrag
- Permanente noodfondsverdrag ESM
- Begrotingsverdrag
Verdragswijzigingen: verdieping
Je ziet dat er een aantal beleidsterreinen waren en bij elke wijziging er verdieping heeft
plaatsgevonden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper zbanu_yildiz. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.