Hoofdstuk 1
De relatie tussen ICT en recht
Enerzijds is het ICT een object of voorwerp van het recht. Het recht zegt namelijk
iets over de ICT. Anderzijds kan het ook een bijdrage leveren aan het,
bijvoorbeeld door het introduceren van elektronische dossiers voor rechters en
andere procespartijen. Bij ICTrecht ligt de focus meer op het contractenrecht.
Naast internetrecht en ICTrecht is ook de werving van software een apart
onderdeel.
Het rechtsgebied
Rechtsgebieden waarin het ICTrecht zich afspeelt zijn: het privaatrecht,
publiekrecht en het strafrecht.
Binnen het privaatrecht gaat het hierbij om e-commerce, ICT-contractenrecht,
intellectueel eigendomsrecht.
Binnen het publiekrecht gaat het om Telecommunicatierecht, Privacyrecht en
aanbestedingsrecht.
Binnen het strafrecht gaat het om commune strafrecht en bijzonder strafrecht.
Programmatuur
De programmatuur heeft de broncode nodig om de werking van de
programmatuur te doorgronden, te wijzigen en te onderhouden.
Met open sourcesoftware is het mogelijk om zelf een broncode toe te voegen of
weg te laten, waardoor iedereen met blokken broncode zelf de programmatuur
kan ontwikkelen en functionaliteiten toe kan voegen.
Met systeem programmatuur worden programma’s bedoeld die ervoor zorgen dat
andere programma’s kunnen worden opgestart. Deze programma’s worden ook
wel besturingssystemen bedoeld.
Kwalificatie programmatuur
Het is van belang voor de juridische aanduiding om te weten welke juridische
kwalificatie aan software of computergegevens moet worden gegeven. Dit
bijvoorbeeld om te voldoen aan de bestanddelen van diefstal (310 SR) of
bijvoorbeeld bij beslaglegging (439 RV).
Software is op basis van de softwarerichtlijn in Nederland beschermd als een
werk in de zin van de auteurswet.
Fort Europa
De Nederlandse overheid wordt in haar beleid sterk beïnvloed door het algemene
Europese beleid. Een ander soort invloed is de invloed van het Europese recht op
het nationale recht vloeit voor uit het Verdrag betreffende de werking van de
Europese Unie. Zo bestaan er regels die van toepassing kunnen zijn op de handel,
zoals artikel 28 en 29 VwEU waarin het vrije verkeer van goederen is geregeld.
Europees beleid
Er worden actief wetsvoorstellen ontwikkeld op verschillende deelterreinen. Een
van die deelterreinen is ICT en telecommunicatie.
Netneutraliteit houdt in dat providers zich niet bemoeien met de inhoud van het
verkeer en geen onderscheid maken tussen verschillende soorten verkeer.
Partijen die de infrastructuur moet het netwerk zo open en neutraal mogelijk
houden om een uitwisseling van communicatie mogelijk te maken. Dit werkt door
in het telecommunicatierecht.
,Nationaal beleid
In de Europese Digitale Agenda worden vier actielijnen beschreven:
1. Bedrijven moeten slimmer kunnen werken; digitale gegevensuitwisseling
met de overheid;
2. Snelle en open infrastructuur en diensten;
3. Kennis die werkt; e-vaardigheden en onderzoek;
4. Digitale veiligheid en vertrouwen; privacy, bestrijding criminaliteit, veilig
zaken doen.
Verwerven van ICT door de overheid
Het inkopen door overheden is aan regels gebonden, de aanbestedingsregels.
Het doel hiervan is het openstellen van de Europese Interne markt en het
realiseren van efficiënte en doelmatige overheidsinkopen. Aanbestedingen boven
een bepaald bedrag moeten worden aangekondigd en iedereen die voldoet aan
de minimum eisen die de overheid aan de leveranciers stelt wordt toegelaten tot
de aanbestedingsprocedure.
Elektronische dienstverlening door de overheid
Naast de publiekrechtelijke regelingen zijn naast algemene regels ook bijzondere
regels opgenomen voor het optreden, toekennen of beperken van rechten van de
overheid. Zo is de overheid bij aftappen van communicatieverkeer onder meer
geboden aan regels uit het strafrecht en het telecommunicatierecht.
Voor steeds meer diensten van de overheid is het noodzakelijk dat de identiteit
van de gebruiker bekend is. Bijvoorbeeld voor de belasting aangifte. Deze
identificatie wordt door de overheid ook mogelijk gemaakt door DigiD. DigiD kan
niet worden aangemerkt als een elektronische handtekening.
Toezichthouders
In Nederland zijn verschillende toezichthouders actief. Deze zijn bij wet
aangesteld en voeren onafhankelijk toezicht uit op de bij de wet aangewezen
domeinen. Deze toezichthouders zijn zelfstandige bestuursorganen. Voorbeelden
van toezichthouders zijn de OPTA, Cbp en AFM.
Rechters
In de meeste gevallen staan beroep bij de rechter open. Het gewone procesrecht
is vaak van toepassing. Er kunnen enkele bijzondere bepalingen gelden. Dit is
bijvoorbeeld het geval bij consumentenzaken en zaken omtrent intellectuele
eigendom.
De rechterlijke macht maakt steeds vaker gebruik van ICT om zo op een
eenvoudige wijze communicatie met het publiek tot stand te brengen/ mogelijk te
maken.
Alternatieve geschilbeslechting
Onder dit begrip vallen alle vormen van geschilbeslechting die buiten de rechter
omgaan, zoals arbitrage, Mediation en geschillencommissies. Deze vormen van
geschilbeslechting worden zowel in consumentenzaken als in het zakelijke
verkeer gebruikt om tot een oplossing te komen.
Een nadeel is dat je niet voor alle soorten klachten terecht kan bij een commissie.
Ondernemingen maken vaak gebruik van alternatieve geschilbeslechting, omdat
de behandeling achter gesloten deuren plaatsvindt. Daarnaast speelt de
deskundigheid van arbitraal tribunaal een rol. Doorgaans zijn dit namelijk
deskundigen op het gebied van ICT.
, De uitspraak van dergelijke commissies is vaak een bindend advies.
Hoofdstuk 2
Europese regelgeving
Voor telecommunicatierecht geldt dat veel regelgeving uit de EU komt, vaak in de
vorm van richtlijnen. De kern van het telecommunicatierecht wordt gevormd door
vijf Europese Richtlijnen: De toegangsrichtlijn, de machtigingsrichting, de
kaderrichtlijn, de universelerichtlijn en de privacyrichtlijn.
Nationale regelgeving
De eerder besproken Europese Richtlijnen zijn in Nederland geïmplementeerd in
een Telecommunicatiewet. De wet kent drie doelstellingen:
1. Versterken van de concurrentiepositie door eerste klas
telecommunicatievoorzieningen:
2. Stimuleren van kwaliteit en de toegankelijkheid van telecommunicatie-
infrastructuur.
3. Het bewaken van maatschappelijke belangen.
De Telecommunicatiemarkt is inmiddels een vrije markt. De telecommunicatiewet
is net als veel andere wetten een kaderwet. Dat betekent dat ook veel
regelgevende bevoegdheid is gedelegeerd aan lagere wetgeving.
Registratie
Iedere aanbieder van een openbaar telecommunicatienetwerk,
telecommunicatiedienst of bijbehorende faciliteiten is op grond van artikel 2.1
Telecommunicatiewet verplicht zich te melden bij de OPTA. Na ontvangt van de
melding worden ze geregistreerd.
Verdeling van frequenties en nummers
De schaarste op de telecommunicatiemarkt blijkt voornamelijk uit frequenties en
nummers. Om een verdeling mogelijk te maken stelt de minister een
frequentieplan op. (artikel 4.1 Telecommunicatiewet) De verdeling van nummers
wordt uitgevoerd door de OPTA, dit blijkt uit artikel 4.2 Telecommunicatiewet.
Vergunningen voor frequenties
Voor het gebruik van frequentieruimte is naast registratie ook een vergunning
vereist van de minister, artikel 3.3 Telecommunicatiewet. In de praktijk gaat het
om diensten voor mobiele telefonie, sms, mobiel internet en bijvoorbeeld
omroepen. Sommige delen zijn vrijgesteld van een vergunning, artikel 3.4
Telecommunicatiewet.
Artikel 3.3 Telecommunicatiewet heeft aanwijzingen voor de verdeling van
frequentievergunningen. Een aantal vergunningen wordt bij voorrang verleend:
Vitale overheidstaken:
Publieke mediaopdracht:
Wettelijk voorschrift:
De verlening geschiedt op volgorde van binnenkomst van de aanvragen:
Doormiddel van een vergelijkende toets, als dan niet met inbegrip van financieel
bod, doormiddel van een veiling.
Aanleg, instandhouding en opruiming van kabels
De laatste manier om de toegang tot de markt te waarborgen is het bevorderen
van goede kabelnetwerken die voor iedere marktpartij toegankelijk zijn.
Graafrecht Het recht om gebruik te maken van openbare grond.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper MelB. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.