Deel 4 : België is een rechtsstaat
-----------------------------------------------
- Rechtsstaat (rule of law): de staatsmachten zijn zelf onderworpen aan het
recht
● Band met democratie: ‘democratische rechtsstaat’
- Geen tirannie vd meerderheid (meerderheid kan zomaar
beslissen wat ze wil en daarmee de minderheid schaden)
- Fundamentele rechten beschermd (minderheid)
- Geen willekeur
- Politiestaat (rule by law): overheid gaat zelf regels opleggen maar is zelf niet
onderworpen aan het recht)
bv. Nazi Duitsland (er was geen manier om via een rechter uw fundamentele rechten af te dwingen)
13. Handhaven
13.1 Gerechtelijke handhaving (=doen naleven)
handhaving verloopt via de rechter
- Soorten rechtscolleges
● Oprichting rechtscollege? Alleen door de wetgever
● Hoven en rechtbanken = ‘rechterlijke macht’
- Beslechting van geschillen over burgerlijke rechten en politieke
rechten (= subjectieve geschillen)
bv. je koopt een fiets dan heb je het subjectieve recht van eigendom over die fiets. als
er dan een geschil is met iemand over die fiets dan gaat dat naar de
hoven/rechtbanken
● Bijzondere rechtscolleges
- Kunnen geschillen over politieke rechten toevertrouwd krijgen
● Politieke rechten: kiesrecht, belastingen, openbaar
ambt,...
● Speciale gevallen: GwH (Art. 142 Gw) en RvS (Art.
- Gezag van gewijsde: uitspraak heeft bindende kracht en wordt geacht
juridische waarheid te zijn
- Kracht van gewijsde: tegen uitspraak staan geen gewone rechtsmiddelen (bv.
hoger beroep) of buitengewone rechtsmiddelen met schorsende werking (bv.
in strafzaken: cassatie) meer open
De Hoven en Rechtbanken
, - Federale (!) instellingen, bevolkt door magistraten
- De magistraten vd zetel (=eigenlijke rechters)
● Benoemd door de koning op voordracht van de Hoge Raad voor de
justitie
- NL en FR college (paritair samengesteld uit rechters en OM, en
leden benoemd door de Senaat)
- Bevoegd voor voordracht rechters en OM
- Voordracht met tweederde meerderheid o.b.v. bekwaamheid en
geschiktheid (evt. met advies hof van beroep of Hof van
Cassatie)
● Onafhankelijkheid
- Benoemd voor het leven
- Ontzetting uit ambt of schorsing: enkel bij vonnis
- Overplaatsing: enkel met instemming
- Wedde: bij wet vastgesteld
- Geen andere betaalde functies van de regering aanvaarden
- Het openbaar ministerie (de staande magistratuur)
● Deel vd rechterlijke ‘orde’
● Individuele opsporing en vervolging v misdrijven
● Benoemd en ontslagen door de Koning (regering)
● onafhankelijk
- Minister v Justitie kan wel vervolging bevelen (positief
injunctierecht) en strafrechtelijk beleid vastleggen
- Deelstaten: injunctierecht, deelname aan de uitwerking
strafrechtelijk en veiligheidsbeleid
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper JB0. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.