Inhoudsopgave
2. wat is lean management? ..............................................................................................................................................4
2.1 de geschiedenis van lean management ......................................................................................................................... 4
2.1.1 Arsenal Venetië: procesgewijs produceren ............................................................................................................ 4
2.1.2 Taylor: beste manier van werken ........................................................................................................................... 4
2.1.3 Ford: productief proces vraagt om standaardisatie ............................................................................................... 4
2.2 De definitie van Lean Management ............................................................................................................................... 4
2.3 De principes van Lean Management .............................................................................................................................. 5
2.4 Het huis van Toyota, ofwel het TPS-huis ........................................................................................................................ 5
2.4.1 Klantwaarde staat centraal binnen Lean Management ......................................................................................... 6
2.4.2 De verspilling in processen ..................................................................................................................................... 6
2.4.3 Op het juiste moment leveren: Just In Time .......................................................................................................... 8
2.4.4 Defectvrij produceren: Jidoka................................................................................................................................. 8
2.4.5 Mensen staan centraal: Respect For People .......................................................................................................... 9
3. Processen .......................................................................................................................................................................9
3.2 Wat is procesbesturing? ............................................................................................................................................... 10
3.3 De relatie tussen effectiviteit, efficiëntie en productiviteit ........................................................................................... 10
3.4 Soorten processen op basis van productvariatie en volume ........................................................................................ 11
3.5 Soorten processen naar standaardisatieniveau ........................................................................................................... 11
3.6 Belangrijke tijden bij processen .................................................................................................................................... 12
3.6.1 De doorlooptijd van een proces ........................................................................................................................... 12
3.6.2 De cyclustijd van een processtap.......................................................................................................................... 13
3.6.3 De wachttijd voor een processtap ........................................................................................................................ 13
3.6.4 De takttijd van een proces .................................................................................................................................... 13
4. Het creëren van een lean proces .................................................................................................................................. 13
4.1 Wat is een lean proces? ................................................................................................................................................ 13
4.2 Principe 1: beperk het aantal processtappen ............................................................................................................... 13
4.3 Principe 2: zorg dat alle processtappen evenveel tijd kosten ....................................................................................... 14
4.4 Principe 3: voorkom verspillingen in het proces ........................................................................................................... 14
4.5 Principe 4: zorg dat de procesbesturing een gelijkmatige stroom ondersteunt ........................................................... 15
4.5.1 Push en Pull procesbesturing ............................................................................................................................... 15
4.5.2 Pull-besturing met Kanban ................................................................................................................................... 15
4.5.4 Pull-besturing met FIFO ........................................................................................................................................ 16
4.6 Principe 5: Zorg voor een genivelleerde klantvraag ..................................................................................................... 16
4.7 Processen in een dienstverlenende omgeving .............................................................................................................. 18
4.7.1 Verschillen met productie .................................................................................................................................... 18
4.7.2 Uitdagen ten aanzien van Lean Management ...................................................................................................... 18
5. De basis van Lean verbeteren ...................................................................................................................................... 19
5.1 True North bepaalt de verbeterrichting ....................................................................................................................... 19
5.3 Stabiliteit creëren: 5s-werkplekorganisatie ................................................................................................................ 19
5.3.6 Valkuilen bij het toepassen van 5S ....................................................................................................................... 20
, 5.4 Stabiliteit creëren: visueel management ...................................................................................................................... 20
5.5 Voortdurend verbeteren: Kaizen .................................................................................................................................. 21
5.5.1 Verschillen tussen Kaizen en innovatie ................................................................................................................ 21
5.5.2 Medewerkers betrekken bij Kaizen ...................................................................................................................... 21
5.6.1 Gebruik van het verbetervoorstel ........................................................................................................................ 21
5.7 Gestructureerd experimenteren: Toyota Kata .............................................................................................................. 21
5.8 Gestructureerd verbeteren bij complexe problemen .................................................................................................... 22
5.8.1 Achtergrond van de gestructureerde verbeteraanpak ......................................................................................... 22
5.8.2 Fasen in een gestructureerde verbeteraanpak .................................................................................................... 22
5.8.3 Toepasbaarheid van gestructureerd verbeteren .................................................................................................. 23
5.8.4 Werkwijze bij gestructureerd verbeteren: A3-denken ......................................................................................... 23
5.8.5 Voordelen van A3-denken .................................................................................................................................... 23
5.8.6 Verkorten van de omsteltijd: SMED ..................................................................................................................... 23
6. De menskant van Lean verbeteren............................................................................................................................... 25
6.1.1 Lean eisen aan een verbeterteam ........................................................................................................................ 25
6.1.2 Samenwerken in een verbeterteam ..................................................................................................................... 25
6.1.3 Rollen in en rondom een verbeterteam ............................................................................................................... 25
6.1.4 Het groepsproces in een verbeterteam................................................................................................................ 26
6.1.5 Valkuilen bij het werken met verbeterteams ....................................................................................................... 26
7. Define: afbakenen project ........................................................................................................................................... 27
7.2 De context van het verbeterproject .............................................................................................................................. 27
7.2.1 Analyseren van de betrokkenen: Stakeholdersanalyse ........................................................................................ 27
7.3 Afbakenen van het verbeterproject .............................................................................................................................. 28
7.3.1 Het bepalen van de Scope met behulp van SIPOC ............................................................................................... 28
7.3.2 Kiezen van een productfamilie in de procesanalyse ............................................................................................ 28
7.3.3 Vaststellen van de klantwaarde ........................................................................................................................... 28
7.3.4 De waarde in beeld brengen: customer journey en klant arena .......................................................................... 29
7.4 Het probleem definiëren ............................................................................................................................................... 30
8. Measure: huidige situatie ............................................................................................................................................ 30
8.1 Gemba Walk ................................................................................................................................................................. 30
8.2 Meten hoe een proces presteert................................................................................................................................... 30
8.2.1 Effectiviteit van een proces meten: OEE .............................................................................................................. 31
8.2.2 Waarde-toevoeging meten: VAR .......................................................................................................................... 31
8.2.3 Meten van kwaliteit: FTR ...................................................................................................................................... 32
8.3 Een goede doelstelling is SMART .................................................................................................................................. 32
8.4 Gegevens verzamelen en analyseren ........................................................................................................................... 32
8.4.1 Gegevens verzamelen: Registratiekaarten ........................................................................................................... 32
8.4.2 Gegevens analyseren: grafiek ............................................................................................................................... 33
8.4.3 Een belangrijke soort grafiek: Runchart ............................................................................................................... 33
8.4.4 Histogram ............................................................................................................................................................. 33
8.5 Processen zichtbaar maken: Value Stream Mapping ................................................................................................... 33
8.6 Processen visualiseren in een dienstverlenende omgeving: Makigami ........................................................................ 35
8.7 Beweging zichtbaar maken met het spaghettidiagram ............................................................................................... 35
9. Analyze: creëren van de future state ........................................................................................................................... 35
9.2.1 De bronoorzaak vinden met 5x why ..................................................................................................................... 36
9.2.2 De bronoorzaak vinden met het Visgraatdiagram .................................................................................................... 36
10. Improve: realiseren van verbeteringen ...................................................................................................................... 36
, 10.1 Deelstappen in de improve-fase ................................................................................................................................. 36
10.3.1 Prioriteren van alternatieven met de Pugh-matrix ............................................................................................ 37
10.3.2 Kiezen van de optimale oplossing met de Effort/Impact-matrix ........................................................................ 37
10.4 Het maken van een implementatieplan ..................................................................................................................... 37
10.4.3 Afwegen van kosten en baten ............................................................................................................................ 37
11. Control: standaardiseren ........................................................................................................................................... 37
11.1 De betekenis van standaardisatie .............................................................................................................................. 37
11.2 Het doel van standaardisatie ..................................................................................................................................... 38
11.3 Eisen aan standaarden ............................................................................................................................................... 38
11.4 Niveaus in standaardisatie: de standaardisatiepyramide .......................................................................................... 38
11.5 Papieren hulpmiddelen ten behoeve van standaardisatie ......................................................................................... 39
11.5.1 Eenpuntsles ........................................................................................................................................................ 39
11.5.2 Standaardwerkdocumenten ............................................................................................................................... 39
12.2 Motiveren en uitleggen van werkstandaarden: TWI .................................................................................................. 41
12.2.1 Plannen van de training ...................................................................................................................................... 41
12.3 Controleren en Auditen: Kamishibai ........................................................................................................................... 41
12.4 Bewaken van procesparameters: control charts ........................................................................................................ 41
12.5 Performance-management ........................................................................................................................................ 42
13. Lean management in de 21ste eeuw ........................................................................................................................... 42
13.2 Lean tools en duurzaamheid ...................................................................................................................................... 43
13.3.3 Het gebruiken van digitalisering bij Lean projecten ........................................................................................... 43
, 2. wat is lean management?
2.1 de geschiedenis van lean management
Volgens sommigen begon de geschiedenis in het Arsenaal van Venetië rond het jaar 1500. Eeuwen
later mondde die uit in een business strategie met een focus op het gestructureerd en procesmatig
creëren van klantwaarde.
2.1.1 Arsenal Venetië: procesgewijs produceren
Venetië prodiceerde haar galeien in opeenvolgende processtappen, waarbij een schip-in-wording
telkens een plaats in de haven opschoof. Op die procesgewijze manier lukte het ze om elke dag een
schip af te leveren.
2.1.2 Taylor: beste manier van werken
Frederick Winslow Taylor ontwikkelde een theorie om de productiviteit binnen een bedrijfsvoering te
verhogen. Deze benadering wordt Scientific Management genoemd. Taylor ergerde zich aan de
ongestructureerde aanpak van werkzaamheden in bedrijven, waarbij het wiel telkens opnieuw werd
uitgevonden. Hij wilde door middel van analyse en observatie de bewegingen bij de uitvoering van
werkzaamheden vastleggen, zodat hij gebruik kon maken van de beste manier van werken,
uitgevoerd door de best geselecteerde medewerker en daarmee de productiviteit verhogen.
2.1.3 Ford: productief proces vraagt om standaardisatie
Henry Ford leidde ruim 100 jaar geleden een nieuw tijdperk in de industrie in. Hij ontwikkelde een
manier waarop massaproductie voor de zogeheten Ford mogelijk werd. In 1913 introduceerde Ford
als eerste de assemblagelijn. De anekdote gaat rond dat hij op het idee kwam na een bezoek aan een
slachterij waar hij runderen aanhaken zag hangen die telkens naar een volgend station gingen, waar
er bijvoorbeeld een schouder of een bil van werd afgehaald. Hij bedacht dat hij hetzelfde nodig had,
maar dan andersom. Dat leidde tot de lopende band waarop een auto in elkaar werd gezet. Hierdoor
konden grote productiviteitsverbeteringen worden bereikt kom daar maar voor een goedlopend
proces bleek standaardisatie cruciaal. Als je een motor in een auto wil plaatsen, moet je zorgen dat hij
meteen past. Door de productiviteitsverbeteringen kon Ford goedkoop auto s leveren aan de
Amerikaanse middenklasse en tegelijk zijn medewerkers een bovengemiddeld salaris bieden
2.2 De definitie van Lean Management
Als we met Lean management aan de slag gaan, betekent dat in veel organisaties een andere manier
van werken en denken. Niet langer staan de nekken van het management centraal, maar ligt de focus
op het creëren van klantwaarde. Ook willen we niet langer problemen oplossen, maar voorkomen.
Daarmee willen we reactief gedrag vervangen door proactief, zodat problemen worden voorkomen of
vroegtijdig aangepakt. Besluiten worden niet langer op gevoel genomen, maar zijn gebaseerd op
feiten. Verbeteren bij lean management gebeurt niet door maar wat te proberen, maar door ik
gestructureerd continu te verbeteren, op jacht naar perfectie. En als laatste: de focus verschuift van
het (sub) optimaliseren van de inzet van mensen en kapitaal naar het integraal optimaliseren van
processen. Dat gaat niet vanzelf, vooral niet als de uitleg, van wat Lean management is verschilt.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper read29. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.